تنسر پارسایی افلاطونی مذهب بود که سلطنت را رها کرده و گوشه نشینی اختیار کرده بود. او بنابر روایت های متون پهلوی از جمله کسانی است که نقش بسزایی در بر تخت نشستن اردشیر ساسانی داشت و با یاری نامه اندرزی خود، تدبیر خویش را به او عرضه کرد. این زاهد بی محابا آراء وعقایدِ مذهبی، جامعه شناسی، سیاسی، اجتماعی، خانوادگی و غیره خود را مطرح می ساخت. با مطالعۀ این نامۀ اندرزی می توان به میزان دانش وتسلط ِ این...

کیومرث در تمامی متون پهلوی و روایت های بازمانده از سیرالملوک ها، نخستین انسان معرفی شده است. بر اساس این متون، نسل بشر پس از کشته شدن کیومرث در مواجهه با اهریمن و با همخوابگی مشی و مشیانه ادامه می یابد اما شاهنامه فردوسی تنها متنی است که بر اساس آن، کیومرث نخستین پادشاه است. در شاهنامه فردوسی نبرد کیومرث با اهریمن نیز به گونه ای دیگر روایت شده است. مقایسه داستان کیومرث در شاهنامه و متون متأثر ا...

چکیده  متخیله قوه ای از قوای نفس انسانی است که معمارِ عالم خیال است. اثر هنری ماهیت خویش را از عالم خیال دریافت می کند. زیرا کار خیال، صورت سازی است و بر اساس شهود هنرمند است که خیال، صور هنری می آفریند. هنر از عالم خیال می رسد و فلسفه از عالم عقل. تصویرگر هنرمند، زیباترین صور خیالی متون ادبی را مصور می کند و بر اساس «رجحان صور زیباشناختی» تصاویر تخیلی از متن داستانی و روایت، تصویرِ خویش را می ...

نظامی در نعت اول مخزن الاسرار، ضمن به کارگیری قابلیت‌های ذاتی زبان‌ در تأثیرگذاری بر مخاطب، واقعه‌ای تاریخی را به شیوۀ آشنایی زدایی، بازآفرینی کرده است. چینش کلمات به نظامی در نعت اول مخزن‌الاسرار، ضمن به‌کارگیری قابلیت‌های ذاتی زبان‌ در تأثیرگذاری بر مخاطب، واقعه‌ای تاریخی را به شیوه آشنایی‌زدایی، بازآفرینی کرده است. چینش کلمات به گونه­ای است که واژه‌به‌واژه ابیات در محور افقی و عمودی، با یکدی...

در این رساله "نقش روایتگری در نمایش های ایرانی" اعم از نقالی، پرده خوانی، معرکه گیری، شاهنامه خوانی، تعزیه و تخت حوضی از جنبه های روایی مورد بررسی قرار گرفته است . مثلا در نقل و نقالی ضمن دسته بندی انواع نقل به نقل های ملی ونقل های بومی به انواع دیگر از نقل های منظومه ای و روایتی و تلفیقی نیز اشاره شده است . علاوه بر دسته بندی نقل ها، شکل اجرایی، نوع بازیگری و مضامین آنها، نحوه کاربرد روایات در...

چکیده  استفاده از شگردها یا تکنیک­های روایت، نقش مهمّی در تأثیربخشی داستان و اثر هنری ایفا می­کند؛ از این روست که داستان­نویسان مدرن درصدد ایجاد خلاّقیّت در داستان نویسی و به­ویژه روایت و شگردهای آن هستند. نویسنده نوگرا علاوه بر ایجاد ارتباط و القای افکار و اندیشه­های خود به مخاطب، او را درگیر و دار روایت پردازی، توصیفات، فضاها و تکنیک­های نو قرار می­دهد تا خواننده خود به کشف آن دست یابد و زیبایی­...

بنا بر روایتی در کتاب الکافی، قرآن بر سبیل قاعده تفسیری «ایاک اعنی و اسمعی یا جارة» نازل شده است. طبق این روایت مخاطب واقعی قرآن غیر از مخاطب ظاهری آن است. تعداد زیادی از مفسران فریقین، این قاعده را تنها در آیات خطاب به پیامبر، جاری می‌دانند و البته این آیات را خلاف شأن ایشان تشخیص می‌دهند. روایاتی نیز در تعدادی از منابع روایی شیعه وجود دارد که همه آیات «عتاب» را از باب «ایاک اعنی» معرفی می‌کند...

رمان جای خالی سلوچ اگر‎چه از جنبة واقع‎گرایانة بسیار نیرومندی برخوردار است و در روند روایت گاهی آن چنان از تخیل تخلیه می‎شود که همراهی مخاطب با آن بسیار دشوار می‎شود- البته این روند با درون‎مایة رمان و توالی کند حوادث سازگار است- ؛ اما به‎نظر می‎رسد با توجه به همین جنبة واقعی، بخش بزرگی از ساختار روایی این رمان بر پایة شبکه‎ای از تصویرهای نمادین استوارشده است. در این مقاله با بررسی دو تصویر نما...

گونه­شناسی به عنوان طبقه­بندی بر مبنای شاخص­های صوری یا کارکردیِ قابل ثبت، قادر است ابتدا به بررسی راوی و عمل روایت، سپس تحلیل انواع کنش‌گران، گونه­های کنشی و در نهایت به بررسی مخاطب بپردازد. نوشتار حاضر با روش تحقیق کتابخانه­ای و به صورت تحلیلی، ابتدا به معرفی گونه­شناسی روایی و مؤلفه­های مورد بررسی در آن می­پردازد؛ سپس تحلیلی گونه شناختی بر مبنای دو پایه ادراکی ـ روانی با شاخصه­های پرسپکتیو رو...