علی بن ابیطالب ، سر سلسله علویان ، و زبیربن عوام ، بزرگ خاندان زبیریان ، دوتن از صحابه کبار پیامبر بودند که خود و فرزندانشان منشأ تحولات عمده ای در تاریخ سده نخست اسلامی شدند. در عصر نبوی، روابط میان علی و زبیر توأم با همگرایی و تشریک مساعی در برابر دشمن مشترک بود؛ اما پس از رحلت پیامبر(ص) روابط آنها رو به واگرایی و رویارویی نظامی و تخاصم نهاد. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی می کوشد...

حکومت ها برای راضی نگاه داشتن مردم در پی آن بوده اند تا حداقل هایی را برای آن ها یا برای برخی از آن ها فراهم کنند ، اگر چه میزان دخالت حکومت ها در این امر تفاوت می کرده است . این مطالعه به بررسی دیدگاه ها و اقدامات رفاهی علی بن ابی طالب به عنوان کسی که حکومت داری اش سرمشق و الهام بخش ایرانیان است می پردازد . برای این منظور از دور روش استفاده گردیده است . اولی تحلیل محتوای کل نهج البلاغه در زمین...

در این فهرست‌واره، منابع در بارۀ تفسیر القمّی و مآخذ مرتبط با مؤلّف آن «علی بن ابراهیم قمّی» معرفی شده‌اند. نویسنده در دو بخش، به معرفی چاپ‌های مختلف این تفسیر و ترجمۀ آن و نسخه‌های خطی و آثار در بارۀ آن می‌پردازد. منابع ارائه شده، به زبان فارسی و عربی اند و آثار انتشار یافته‌ از آغاز تا آبان 1392 ش را در بر می‌گیرند. در مجموع، 156 مأخذ در این کتاب‌شناسی معرفی شده‌اند که چهارده منبع: کتاب مستقل، 7...

زیدیه در سال 122 پس از شهادت زید بن علی بن حسین و شکست قیام او شکل گرفت. زیدیان با تأکید بر جایگاه و شخصیت علمی و مذهبی زید، عقاید و دیدگاهش درباره‌ شروط امامت را ترویج و نفوذ کاریزمایی او را در جامعه تقویت کردند. مسئله اصلی پژوهش این است که شخصیت زید چگونه بر بقاء این فرقه و انتقال جانشینی کاریزمایی تأثیر گذاشته است. از این رو افزون بر ویژگی‌های شخصیتی زید بن علی، بحران یا شرایط اجتماعی و سیاس...

سید محی‌‌الدین بن تاج‌الدین بن قتّال متخلص به «محیا»، یک از شاعران پارسی‌‌گوی قرن 11 قمری و سنی مذهب است که در آثار خویش، عشق و ارادتش را به پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) به ویژه حضرت علی(ع) بی‌‌پرده ابراز داشته است. او در دیوان اشعارش، در کنار مدح پیامبر(ص) و خلفای راشدین، بارها و به طور خاص، از حضرت علی(ع)، در نهایت احترام، اصالت و تقدّس یاد کرده است. در این نوشتار، به بیان دیدگاههای این شاعر درباره خ...

شعر از دیر باز ، در بردارنده¬ی آیین¬ها و آداب و بازتاب دهنده¬ی احساسات انسانی بوده و همانگونه که شعر درباره¬ی هر موضوع کاربرد داشته، هر موضوعی نیز در شعر تجّلی می یافته است و در شعر فارسی موضوعات گوناگون از مدح تا رثا و هجو و زهد و تحقیق و حکمت و فخر و .. به کار رفته است. باده ستایی و شعر خمریه نیز از گذشته¬های دور در شعر فارسی بازتاب داشته و از رودکی تا امروز این موضوع دست مایه¬ی شاعران فارسی ز...

ملاقات امام زین العابدین(ع) با مسلم بن عقبه در قیام حرّه به صورت های مختلف نقل شده است. بررسی اخبار این ملاقات می تواند ابهام موجود پیرامون یکی از حوادث بحث برانگیز زندگانی سیاسی حضرت زین العابدین(ع) را برطرف سازد و بخشی از سیره سیاسی مکتب تشیّع در دوره تقیّه را تبیین کند. امّا بررسی هایی که پیش تر در خصوص این اخبار صورت گرفته کافی به نظر نمی رسد. به همین دلیل مقاله حاضر دو مسأله را در جریان این مل...