متون ادبی را به روش های گوناگون می توان بررسی کرد. برخی از این روش ها مانند نقد «جامعه شناسانه»، «روان شناسانه»، «تاریخی» و «اخلاقی» برون متنی اند و از ساز و کارها یا نظام های علمی دیگری غیر از ادبیات برای درک و فهم متون بهره می گیرند. پاره ای دیگر از شیوه ها نیز درون متنی اند و در بررسی های خود تنها به نظام و سازواری عناصر درون متن توجّه نشان می دهند. نقد های «فرمالیستی یا شکل شناسانه»، «ساختار...

داستان کوتاه به سبک امروز در ادبیات جهان سابقه ای طولانی ندارد. این نوع ادبی نخستین بار در اواسط قرن نوزدهم به ابتکار ادگار آلن پو (19) نوشته شد. در فاصله ی اندکی پس از او، گوگول (1852-1809) نیز داستان کوتاه نوشت؛ از این رو ادگار آلن پو و گوگول را پدران داستان کوتاه به مفهوم امروزی آن می دانند. پس از آلن پو و گوگول که در کنار موپاسان و تورگینف «پیشکسوتان داستان کوتاه» نام دارند، کسانی چون تورگی...

غزلیات صائب تبریزی به عنوان نماینده و برترین شاعر سبک هندی شایان توجه و اهمیت بسیاری است. از سویی دیگر صائب آفرینندۀ مضمون¬های تازه است و این از مختصات شیوۀ اوست. از این¬رو سعی در جستجوی مضمون تازه و نازکی و ظرافت خیال، شعر او را گه¬گاه پیچیده و نامأنوس می¬کند. بی¬شک شرح منسجم و دقیق غزلیات او در تکمیل تحقیقات و بررسی¬های پژوهشگران سبک هندی بسیار مفید و مؤثر خواهد بود. زیرا تاکنون هیچ¬گونه شرح ...

محمدعلی علومی، یکی از نویسندگان معاصر ایران است که دو کتاب «پریباد» و «سوگ مغان» از آثار داستانی او محسوب می شوند. رمان پریباد، برنده جایزه بیستمین کتاب فصل شده است و رمان سوگ مغان نیز از رمان های پر مخاطب او به شمار می رود. این پژوهش، به بررسی ساختاری این دو رمان، با تکیه بر نظریه روایت شناسی ژرار ژنت می پردازد. ابتدا به بیان کلیّات پژوهش پرداخته شده است، سپس پیشینه رمان وسبک های ادبی در جهان ...

صائب از جمله شاعران مشهور در مضمون پردازی و ابتکار معانی بدیع است. تصویرآفرینی های بکر و نغز مشخصه ی اصلی آثار شعری اوست. در دیوان وی چون دیگر شاعران از اکثر سازهای رایج یاد شده است. هدف وی از کاربرد واژگان موسیقی، بیان این هنر نبوده بلکه در بیشتر موارد به مدد موسیقی و اصطلاحات آن با صور ذهنی خویش نکات حکمی، اخلاقی، عرفانی، عاشقانه و... را برای خواننده مطرح ساخته است. او گاهی برای بیان این حقای...

ساختارگرایی، آیین فکری مهمی است که در نیمه دوم قرن بیستم در قلمرو فلسفه و علوم انسانی پدید آمد و منشاء تاثیرات فراوانی شد این آیین در دهه 1950 میلادی توسط ساختارگرایان فرانسوی بسط و گسترش یافت و نقد ساختارگرایی به وجود آمد. ساختار نظامی است متشکل از اجزایی که رابطه ای همبسته با یکدیگر و یا کل نظام دارند، یعنی اجزا به کل و کل به اجزا سازنده وابسته اند. چنانچه اختلال در عمل یک جزء، موجب اختلال در...

پژوهش حاضرحول دو محور تنظیم شده است: متون نمایشی و ترجمه، ابتدا در چارچوب نظری، و سپس در چارچوب تحلیلی ترجم? فارسی. برای این منظور، این پژوهش از دو بخش تشکیل شده است. در بخش نخست، فصل اول را با معرفی نویسنده و مترجم آغاز کرده ایم؛ هم چنین خلاصه ای از نمایشنام? خسیس، به منظور تسهیل کار تحلیل در بخش دوم، ارائه کرده ایم. سپس در فصل دوم به تعریف کمدی و انواع آن پرداخته ایم تا ابعاد کمیک نمایش نامه ...

یکی از ویژگی های شعر دورة مشروطه، بهره برداری شاعران از عناصر اسطوره ای است. شاعران با اشاره به نام و وقایع زندگی شاهان و پهلوانان ایران باستان، کوشیده اند مخاطبان خویش را به تحرک وادارند. هر چند شاعران برجستة عصر مشروطیت کمابیش به این امر توجه داشته اند، اما شیوة برخورد آنها با عناصر اسطوره ای یکسان نیست. در این میان، شاعرانی چون ادیب الممالک و بهار با برداشتی کلاسیک گونه و معتدل در معرفی اساط...

لقب (پاژنام) اسمیست غیر از نام اصلی که حاوی مدح یا ذمی باشد, مثل حکیم الممالک. لقب گذاری درایران پیش از اسلام نیز رایج بود. به عقیدهء هندوشاه نخجوانی این روش نامگذاری در دوران آل بویه و سلجوقیان در میان عربها هم رواج یافت و بعدها در ایران جانشین کینه گذاری که شیوه ای عربی بود گردید. لقب گاهی عام است وهمانند عنوان و منصب به اشخاص گوناگون داده می شو د. مانند "امیرالشعراء" و گاهی خاص است مثل "ذوال...

نقشه و نقشه‌نگاری موضوعاتی کهن در تمدن اسلامی است. نقشه‌های جغرافیایی دورۀ اسلامی، همواره از منظر پژوهشگران علومی چون جغرافیا و تاریخ تحلیل و بررسی شده‌اند، اما به‌لحاظ زیبایی‌شناسی عناصر تصویری و نوشتاری، کمتر مورد توجه بوده‌اند. پژوهش حاضر به‌منظور تعیین ویژگی‌ها و ارزش‌های بصری نقشه‌های جغرافیایی در جهان اسلام، با تمرکز بر نقشه‌های نسخه‌خطی المسالک و الممالک موجود در کتاب‌خانه و موزۀ ملی ملک...