هرچند به دلایلی سیره نگاری با تأخیر نسبتا زیادی آغاز شد ، اما همواره زندگانیرسول خدا (ص) مورد توجه خاص مسلمانان بوده و تألیف در این موضوع همچنانادامه دارد . وابستگی های دینی و مذهبی، مبانی و معیارهایی که هر یک از سیره نگارانبدان ملتزم بوده اند و نیز شیوه تنظیم و تدوین ، سبک نگارش ، اصول و اهداف وانگیزه های نویسندگان به تألیفات بسیار متنوع و مختلفی در سیره انجامیده است . یکیاز نوشته های جدید در ...

جایگاه اصحاب اجماع در علم الحدیث و فقه براساس عبارت معروف «اجتمعت العصابه علی تصحیح مایصح عنهم» که توسط رجالی معروف ابوعمرو محمدبن عمرکشی مطرح شده می­باشد. نظریاتی توسط علما مانند محدث میرزاحسین نوری، شیخ طوسی، آیت ا... خویی، مهدی کلباسی و دیگران ارائه گردیده است، بعضی معتقدند آنچه از طرف اصحاب اجماع رسیده مورد اجماع می­باشد؛ یعنی اگر از اول سند تا به اصحاب اجماع صحیح باشد دیگر از اصحاب اجماع ت...

آیا استعاذه آثار روانشناختی نیز دارد؟ بخش مهمی از این نوشته به بررسی اثرات استعاذه بر جان و روان انسان اختصاص دارد و یافتن و گردآوری این آثار و نیز تحلیل چگونگی اثر گذاری استعاذه در پرتو متون دینی اعم از قرآن و حدیث، تعهد این پایان نامه است. در بررسی متون مرتبط که در قرآن و برخی تفاسیر و نیز متون روایی شیعه و اهل سنت صورت گرفت، به دو دسته آثار روانی ایجابی و سلبی دست یافتیم. آثار ایجابی شامل سه...

احادیث قدسی در متون منثور عرفانی قرن¬های چهارم تا هشتم جلوه¬ای پر رنگ¬تر دارد.این سخنان ربّانی،در حکم تفسیری بود که آیات مجمل و مطلق قرآن را مقیّد و مخصّص می نمودند و ابهامات و ایهامات آن¬ها را روشن می¬ساختند.از ¬میان این احادیث، به شصت و هشت حدیث و شرح، تفسیر و تأویل آنها پرداخته شده است.در این پژوهش،شرح و تأویل برخی احادیث مشهور قدسی در متون برجسته¬ی عرفانی مورد واکاوی قرار گرفته است و از ژرفای ...

یکی از شیوه های بررسی و نقد متون ادبی، بررسی ارتباط آن با متونی است که پیش از آن نگاشته شده اند. بر اساس این نظریه که تناص یا بینامتنی نامیده می شود، هیچ متنی مستقل نبوده و برآیندی از تاثیر متون دیگر است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در ذهن نویسنده اثر نموده و متن وی را دستخوش تحول نموده است. این نظریه در اواخر دهه شصت توسط ژولیا کریستیوا با تاثیر پذیری از آرای میخاییل باختین، ارائه شد.ابو اس...

مصطفی لطفی منفلوطی نویسنده و ادیب برجسته‌ی معاصر مصر و از پیشگامان تغییر و تحول در نثر معاصر عربی به شمار می‌آید. او از جمله نخستین نویسندگانی است که داستان کوتاه نوشت. داستانهایی که به نوعی دیدگاه او را پیرامون موضوعات و مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و دینی به خوبی منعکس کرده است. پرورش منفلوطی در محیط مذهبی خانواده و آشنایی با تعالیم دینی و در رأس آن قرآن کریم، موجب شد تا این تعالیم و آم...

گلشن راز یکی از متون مطرح در زمینۀ عرفان نظری است و تأثیرپذیری شبستری از اندیشه‌های ابن‌عربی در این کتاب بر همه روشن است. این پژوهش به تحلیل محتوای گلشن راز می‌پردازد تا مشخص شود ابیات آن ذیل چه عناوینی تقسیم‌بندی می‌شوند و درنهایت اندیشۀ محوری و حاکم بر این مثنوی چیست. از آنجا که عرفان نظری بر سه قطب خداشناسی، انسان‌شناسی و عالم‌شناسی استوار است، ابیات کتاب ذیل این سه قطب قرار می‌گیرند. به‌منظ...

یکی از مسائل که در اسلام اهمیّت ویژه ای دارد، بررسی تاریخ حدیث از این نظر است که نهی از کتابت حدیث به چه دلیل و هدفی انجام گرفت؟ آیا رسول خدا (ص) کتابت حدیث را نهی فرموده بود؟ و اگر آن حضرت منع نموده بود، چرا عدّه ی چشمگیری از صحابه حدیث نبوی را می نوشتند؟ برعکس اگرآن حضرت (ص) منع نفرموده بود، چه عواملی موجب جلوگیری از کتابت حدیث شد و هدف از آن چه بوده است؟ نویسنده ی این مقاله بدین نتیجه رسیده اس...

هنر خوش نویسی از جمله رشته های هنری است که نظام آموزش آن در پرتو سنت های برگرفته از آموزه های دینی شکل گرفته است. عوامل و عناصری در این نظام قوام یافت که به حفظ و تکوین و گسترش آن منجر شد. سؤال این است که این عناصر کدام هستند و چگونه موجب حفظ و گسترش آن شده اند؟ عواملی چون تربیت اخلاقی، حقوق متقابل استاد و شاگرد و شیوه های آموزشی (مشق نظری، مشق قلمی و مشق خیالی) با ویژگی ها و شرایط خاص خود بر ت...

علامه مجلسی در بحارالانوار - کتاب «السماء و العالم» - به شرح و تفسیر متون احادیث پرداخته و تا حدی مشکلات اخبار را حل کرده است. بیان‌هاى وی در ذیل روایات و آیات قرآن، قابل تأمل است. این پژوهش که با روش توصیفی‌ـ تحلیلی، انجام گرفته است، در صدد واکاوی روش‌ها و مبانی فقه‌الحدیثی مجلسی در کتاب «السماء و العالم» است. نتایج پژوهش، گویای این است که علامه در هر موضوع، ابتدا آیات قرآنى مرتبط با آن موضوع ...