چکیده رابطة بازنمایی و نسبت آن با واقعیت همواره موضوع مورد توجه اندیشمندانی بوده است که فرایند ادراکی انسان را مدّ نظر داشته اند. به طور کلی پس از ظهور تفکر متافیزیکی در یونان و طرح نظریة مثل، حضور نداشتن واقعیت پدیده ها نزد انسان، به عنوان فاعل شناسایی، پذیرفته شد و به تدریج شناخ تشناسی بر هستی شناسی مقدم گشت و بازنمایی نوعی ضرورت به شمار آمد. همزمان با این تغ ییر در نوع ادراک واقعیت، معنا...

ساختار فکری دو مکتب کنفوسیوسی و دائویی مشابه است؛ بدین معنا که هیچ یک از آن دو نه در پی وضعقواعد فلسفی - منطقی و اصول اعتقادی جزم آور بوده اند، و نه به مسائل انتزاعی و معقولات ثانوی و کلّیّاتعقلی پرداخته اند؛ بلکه توجّه هر دو به امور محسوس و جاری در زندگی و هر آنچه که قابل تجربه برای انسانمی باشد، بوده است. به همین جهت مفهوم "متافیزیک" نیز در چین کمی متفاوت است از آنچه که در فلسفهیونان باستان و سپ...

پیدایش مفهوم روشنفکری اساسا پیوندی عمیق با مدرنیته دارد این وضعیت در خصوص روشنفکران ایرانی نیز صدق می کند چرا که نخستین آشنایی و مواجه ایرانیان با غرب منجر به شکل گیری اندیشه های روشنفکری شد. روشنفکران ایرانی از آغاز تا کنون تحت تاثیر منطق تقابل های دوتایی مدرنیته یا همان متافیزیک حضور فلسفه غرب، مرزهای هویتی خود را در پیوند با غرب و در گسست با ارزشهای سنتی و دینی خود تعریف می کنند به گونه ای ک...

سنت‌گرایی به‌عنوان یکی از جریان‌های نیرومند فکری دنیای معاصر، از طریق نقد نشانه‌های دنیای جدید و نظام آموزشی و فرهنگی آن، خواهان ایجاد نظم جدیدی در عرصه فرهنگ، علم، و آموزش است. این جریان، به پشتوانه بهره‌مندی از یک سنت فکری فلسفی و عرفانی، توانسته است در دهه‌های اخیر ذهن‌های بسیاری را در کشورها و فرهنگ‌های مختلف متوجه خود کند. بر این اساس، بررسی برنامه‌های آموزشی و علمی موردنظر جریان سنت‌گرایی...

هگل و نیچه عمدتاً به‌منزلة دو قطب مخالف در فضای فکری و فلسفی قرن نوزدهم معرفی شده‌اند. نیچه منتقد سرسخت دیالکتیک هگلی و مخالف تمام‌عیار متافیزیک مدرن معرفی شده است که هگل نمایندۀ تام‌‌وتمام آن است. این تصویر از نیمۀ دوم قرن بیستم رفته‌رفته رنگ می‌بازد. هرچند هگل را نقطۀ اوج متافیزیک مدرن و نیچه را منتقد متافیزیک و آغازگر پست‌مدرنیسم می‌دانیم، آیا شباهت‌ها و هم‌خوانی‌های مفهومی و فلسفی میان آن دو...

موضوع این رساله تعیین مصداق در فلسفه اولی است . مراد از تعیین مصداق شناخت مصادیق مفاهیم متافیزیکی است . به سخن دیگر وقتی از تعیین مصداق می پرسیم، حقیقتا" پرسیده ایم آیا می توان جامه های متافیزیکی چون علت ، معلول، حادث ، قدیم، مجرد، مادی، جوهر،عرض را برتن اشیاء و حوادث این عالم پوشاند . یا متافیزیک اساسا" روشی برای پوشاندن این جامه ها بر تن اشیاء ندارد. پاسخ این رساله به پرسش مذکور منفی است . در...

هنر مدرن منادی دوران جدیدی است، دوران تعلیق و وانهادگی؛ دورانی که در حوزه‌های عمومی‌تر پست‌مدرن نامیده می‌شود. پساساختارگرایی اندیشه‌ی چنین دورانی است، دورانی که انسان به سرشت تاریخی خود پی می‌برد و از بند لوگوس می‌گسلد. اما این وانهادگی، برخلاف تصور رایج، زندگی را با نسبیت محض و بی‌معنایی مواجه نمی‌سازد. می‌خواهیم ببینیم در اندیشه‌ی پساساختارگرا چه بر سر هنر می‌آید. در واقع «هنر بدون لوگوس» مو...

بحث مابعدالطبیعه و به طور کلی متافیزیک از جمله مسائل فلسفی است که در فلسفه اسلامی بسیار به آن پرداخته شده است و فیلسوفان مسلمان به این جنبه از فلسفه توجه بسیار زیادی داشته‌اند و اساس فلسفه خود را بر مباحث متافیزیکی یا مابعدالطبیعه و به تبع آن یکی از مهم‌ترین مسائل آن یعنی اثبات وجود خداوند قرار داده‌اند. لذا در فلسفه فیلسوفان مسلمان اثبات خداوند و به طور کلی مسائل مربوط به معرفت‌شناسی الهیات...