طالبان را می‌بایست یکی از مصادیق بارز جنبش‌های سلفی و تکفیری معاصردانست و جهت شناخت و تحلیل دقیق‌تر این جنبش، می‌بایست به تحلیل و بررسی مبانی فکری آن پرداخت. این مبانی را می‌توان در سه محور کلام (پیشینه تاریخی)، سیاست و قومیت پشتون مورد ارزیابی قرار داد. مبانی کلامی و پیش زمینه‌های تاریخی تفکر طالبان را باید در جریان فکری اهل حدیث جستجو نمود که با بلوغ نس...

داعش نام اختصاری گروه افراطی موسوم به دولت اسلامی عراق و شام که در سوریه و عراق فعالیت دارد، داعش در واقع ادامه تشکیلاتی گروه‌های سلفی جهادی در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی بوده که همواره در اعلامیه‌های خود به فتواهای ابن تیمیه استناد می‌کردند. این گروه تندرو بخاطر تفسیر و قرائت‌های خشن از اسلام و خشونت‌هایش معروف می‌باشد. جریان داعش، از حیث زمینه‌های اجتماعی شکل‌گیری، نوع ایدئولوژی و تفکر حاکم...

 هویت مقوله‌ای است که امروزه در علوم اجتماعی اهمیت فراوان دارد و از ابعاد مختلف مورد پژوهش قرار می‌گیرد. یکی از ابعاد آن، هویت دینی است که فقه، قانون رفتارهای آن است. در باره نقش فقه در هویت شیعه امامیه، با سه دیدگاه روبه رو هستیم: برخی پژوهشگران، با نادیده گرفتن  بُعد فقهی تلاش کرده‌اند بعد عرفانی شیعه امامیه را برجسته نموده و به نوعی هویت شیعه را با تص...

 نگاهى گذرا به نقدهاى محمّد حسین ذهبى مؤلّف «التفسیر و المفسّرون» بر مجمع البیان طبرسى است. نگارنده پس از شرح حال اجمالى از طبرسى و تفسیر مجمع البیان به نقدهاى محمد حسین ذهبى از این تفسیر مى‌پردازد و در آغاز بر این نکته تأکید مى‌ورزد که ذهبى بیش از آنکه به نقد تفسیر مجمع البیان بپردازد به مذهب مفسّر توجه نشان داده است، چنان تلقى از نقد ذهبى، نگارنده مقاله را به بررسى دیدگاه و مبانى فکرى ذهبى واداشت...

ابن سینا برای اثبات وجود واجب در کتاب الاشارات، برهانی ارائه می دهد که این برهان نه تنها بر ابطال دور و تسلسل متوقف نیست، بلکه می توان از آن بطلان دور و تسلسل را نتیجه گرفت. صدرالمتألهین بر اصل این برهان اشکال خاصی را وارد می داند که بر مبنای آن تغییراتی را در مقدمات برهان اعمال کرده است. وی در صورت بندی خاص خود، بطلان دور و تسلسل را به عنوان مقدمه اثبات واجب مطرح می کند؛ اما این صورت بندی با ا...

انسان کامل از جمله مباحث ریشه دار است که همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است. موضوعی که به همراه توحید در عرفان، هسته ی اصلی را تشکیل می دهد. ابن عربی که با رویکرد علم الاسمائی خود در این باب به نحو مطولی سخن رانده بر جنبه ی شهودی و عرفانی و در مرحله ی بعد براساس آموزه های وحیانی بحث کرده است. ملاصدرا را نیز که می توان از پیروان ابن عربی به شمار آورد اصول فلسفی خود را با آموزه های وحیانی و عرف...