گفتگوی اشخاص حکایت با یکدیگر از شگردهای شخصیت‌پردازی است. هر گفته نشانی از گویندة خود دارد و شخصیت‌ها نیز با گفتگو خلق می‌شوند، هم‌چنان که سخن گفتن هر کسی نیز نشانی از طبقه اجتماعی، میزان تحصیلات و منش انسانی او دارد. بنابراین قدرت به کارگیری گفتگو در خلق شخصیت کار ساده‌ای نیست و از عهدة هر کسی برنمی‌آید؛ بخصوص اگر اثر هنری به شعر باشد. در این نوشته با روش تحلیل محتوا به مقایسة عنصر گفتگو در حک...

رساله ی حاضر به بیان کاربرد ادبی و هنری اصطلاحات موسیقی در شعر نظامی می پردازد. نظامی از شاعران بزرگ و داستان پرداز ایرانی است که طبق تحقیق حاضر به زیبایی توانسته بسیاری از این اصطلاحات را با تصویرسازی های ادبی و هنری شگفت انگیز در اشعار خود بگنجاند که نمونه ی بارز آن آوردن سی لحن باربد در خسرو و شیرین بیانگر آشنایی این شاعر بنام در موسیقی و شاعری است. در دیوان نظامی اصطلاحات موسیقی همچون: رو...

در این پژوهش به بررسی جنبه های سبک شناختی و روایی فرائد السلوک پرداخته شده است و هدف از آن بررسی ویژگی های سبکی در سه سطح زبانی، فکری و ادبی است که سطح زبانی و ادبی خود از بخش های متعددی تشکیل شده اند و هر یک از این بخش ها و زیر شاخه به طور دقیق بررسی شد. ما حصل اینکه فرائد السلوک از آثار منثور ادبی است که به نثر فنی نوشته شده و تمام ویژگی های نثر فنی در آن وجود دارد؛ از جمله: تمایل زیاد به است...

چکیده استفاده مؤثّر از فنون روایی منجر به خلق آثاری موفّق در حوزه ادبیّات داستانی شده است. محمود دولت­آبادی نویسنده­ای برجسته در این حوزه و داستان سلوک وی، جزو آثار جریان سیّال ذهن است. این پژوهش، به شیوه توصیفی - تحلیلی، در پی شناسایی تأثیر به کارگیری فنون روایی بر داستان سلوک است؛ به همین منظور، بعد از معرّفی نظریّه ژنت و شرح نظریّۀ روایت وی در سه سطح «زمان دستوری: نظم و ترتیب، تداوم، بسامد»، «وجه: ...

قرآن مکتوب به سبب برخورداری از شاکله شفاهی، به لحاظ ساختاری و مفهومی گاهی غریب می نماید. تغییر متکلّم بخشی از این غرابت را به تصویر می کشد. با این حال، به نظر می رسد پاره ای از مترجمان قرآن، شناخت کافی از این مقوله نداشته و به طور طبیعی، راهبرد موثّری را اتّخاذ نکرده اند؛ به نحوی که ترجمه ها دارای لحن شفاهی و فاقد انسجام ساختاری و گاهی مفهومی است که باعث می شود خواننده دچار سوء برداشت شود. این مقا...

روندهایی که منجر به تداوم تحریم اقتصادی و تکنولوژیک جمهوری اسلامی ایران گردید، برای اهداف و منافع ملی ایران و ایالات متحده، مخاطراتی را به وجود آورده است. در این روند، جدال‏های دو کشور در وضعیت پایان ناپذیری تداوم یافت و بدبینی‏های متقابل به حداکثر خود ارتقا پیدا نمود. هر یک از دو کشور به دلیل جدال‏های ایجاد شده، به رفتارهای واکنشی و الگوهای انتقامی روی آوردند. ابتکارات محیطی و بین المللی برای ...

یکی از ویژگی های قرآن استفاده از قالب داستان است. خداوند متعال بسیاری از وقایع و رویدادها را در قرآن کریم به شکل داستان و برای دعوت مردم به زندگی صالح نقل کرده که بیانگر اهمّیت روایتگری و نقش پررنگ آن در هدایت غیر مستقیم انسان هاست. یکی از داستان هایی که در سوره های متعدّد قرآن آمده ، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. این پژوهش در پی آن است که داستان تولّد حضرت ابراهیم (ع) را از دیدگاه روایت شناسی ژرار...

تذکره های ادبی، یکی از مهم ترین منابع تحقیقی در حوزه زبان و ادبیات فارسی و حتی مباحث اجتماعی و تاریخی اند که در سطح معمول خود، ساختی دستورمند و معیارین دارند. البته این معیارها بسیار ظریف و پنهان طورند و ساحات معنی تا صورت را شامل می شوند. در واقع تذکره نویس بر اساس قواعد نانوشته پنهان، باید اثری را فراهم آورد که از حیث موضوع و مضمون، انشا و لحن و حتی تدوین و تبویب کتاب، اصولمند باشد، وگرنه آن ...

صادق چوبک متعلّق به نسل دوّم نویسندگان ایرانی است که پس از تثبیت داستان کوتاه، در ارائۀ نمونه‌هایی موفق در این عرصه کوشیدند. چوبک در داستان‌هایش به زندگی اقشار بینوا و فرودست پرداخت و از زبان و لحن آنان سود برد تا واقعیت‌های زشت و تلخ حیات را با دقّت و جزئیات تمام به تصویر کشد. او در این راه از امکانات و صناعاتٍ روایی ویژه‌ای استفاده کرد که بررسی مجموعة آنها موضوع تحقیق حاضر است. در این مقاله کوشش ...

"برجسته‏سازى" یکى از اصطلاحاتِ مرتبط با مکتب "فرمالیسم" است. بر اساس این نظریه، دریافتِ ما از زندگى، همواره در اثر عادت، ملال‏آور مى‏شود، چرا که جریان خودکارسازى، همه چیز را فرسوده مى‏کند، بنابراین نویسندگان از طریق صناعات زبانى و هنجارگریزى‏هاى خلّاقانه مى‏توانند زبان را رو به جلو هدایت کرده، از وضعیت پس‏افتادگى، ایستایى و رکود بیرون آورند. در این مقاله داستان کوتاه "سه قطره خونِ" "صادق هدایت" از...