جنوب غربی ایران به جهت موقعیت خاص جغرافیایی، ژیوپلیتکی، چند چهره گی طبیعی و شرایط زیست محیطی از دیرباز سکونتگاه، پایتخت یا ایالتی مهم و شاخص در تاریخ ایران بوده است. یکی از اعصار درخشان این ناحیه دوره ی حکمرانی شاهک نشین الیمایی ست. الیماییان به عنوان بازماندگان ایلام کهن، مقارن امپراطوری اشکانی، به عنوان شاهک نشینی مستقل در جنوب غربی ایران و در همسایگی ایالت پارس و خاراسن سربرافراشتند. در متون...

پژوهش حاضر اولین بازنگری جامع در خصوص مطالعات باستان شناختی تپه عبدالحسین می باشد تا از این طریق گاهنگاری محوطه بازبینی شده و با مطالعه ی دقیق اشیا و اطلاعات به دست آمده از کاوش، شیوه ی معیشت ساکنین محوطه مشخص گردد. هم چنین با مطالعه ی جغرافیای ارتباطی تپه عبدالحسین با محوطه های هم دوره در زاگرس مرکزی و مطالعات تطبیقی ابزارها و اطلاعات، به تبیین برهم کنش های منطقه ای بپردازد. روش انجام این پژ...

برای آگاهی از تاریخ پیدایش صنعت ریسندگی و بافندگی بایستی به غارها برویم و از روی آثار بازمانده از قرون و اعصار پیشین و بازیافته های باستانی به واقعیت ها و اطلاعاتی دست یابیم، شواهد و قراین موجود حاکی از آن است که صنعت نساجی از درون غارها در ایران شروع شده و نشانه های مربوط به آن ضمن کاوش های باستان شناسی در غار هوتو وکمربند به دست آمده است و تا زمان روی کار مغولان نساجی همیشه یکی از صنایع پر رو...

یولیوس ولهاوزن با تکیه بر یافته‌های پژوهشگران پیشین فرضیۀ اسناد، نخست به بازشناسی و تفکیک اسناد تشکیل‌دهندۀ اسفار سته در قالب یک فرایند پویا پرداخت، سپس بر پایۀ نتایج این رویکرد انتقادی مدعی شد تاریخ اسرائیل بیانگر تطور دین اسرائیلیان است. به باور او، دین اسرائیل در دوران پادشاهی شمال (مرحلۀ اول) ماهیت طبیعی داشت، از دل زندگی روزانۀ مردم سر بر آورد و پیوندی استوار با آن داشت. با فروپاشی پادشاهی...

بررسی ریشه شناختی واژه هایی از گویش فیروزآبادی   تاریخ دریافت: 1/3/91 تاریخ تصویب: 15/7/91 چکیده گویش فیروزآبادی یکی از گویش های جنوب غربی ایران است که در شهرستان فیروزآباد در جنوب غربی استان فارس و روستاهای پیرامون آن رواج دارد. این گویش همانندی بسیاری با دیگر گویش های رایج در استان فارس و نیز با گویش های لری مناطق جنوبی دارد. از نظر تاریخی، فیروزآبادی تحول یافته از فارسی میانه است که خود بازم...

آفرینش نخستین نمونة انسانی- انسان مثالی نخستین- از مهم‌ترین مراحل کهن‌الگوی آفرینش در فرهنگ‌های مختلف بشری است. نمونة بنیادین انسان نخستین، الگویی کهن است که در شکل انسان غول‌آسا یا خداگونه یا جفت اولیه پدیدار می‌شود. هدف این جستار، تشریح نمودها و کیفیت‌های اسطوره‌شناختی کهن‌الگوی انسان نخستین در فرهنگ‌های اساطیری و اساطیر ایران باستان، به ویژه در بخش پیشدادی شاهنامة فردوسی است. روش تحقیق کیفی ...

پیداییِ آهن در اواخر هزارة دوم پیش از میلاد بر جنبه‌های گوناگون زندگی قوم ایرانی تأثیر گذارد. بازنمودِ این امر را می¬توان در آیین¬ها و نبردهای ایشان مشاهده کرد. این مقاله به کشف آهن و بررسی تأثیر این رویداد در روایات اساطیری ایرانی می¬پردازد. نخست از میزان نفوذ آهن در اساطیر هر دوره و چراییِ آن گفت‌گو می¬شود. در همین راستا، ابتدا گاهان به عنوان کهن¬ترین متنِ دینیِ ایرانی بررسی و سپس به متون اوستایی ...

در مقاله حاضر، سعی بر آن است تا ضمن معرفی خلاصه­ای از اهمیت اسطوره و تبیین مفهوم آن، به رابطه آن با حماسه پرداخته شود و سپس دو حماسه بزرگ جهان، «شاهنامه» و «بیوولف»(beowulf) که پس از «ایلیاد و ادیسه»، سومین حماسه بزرگ غرب باستان و تنها حماسه انگلیسی مربوط به انگلوساکسون ها است، از نظرکهن الگوی سفر، ویژگی­های قهرمان حماسی، دین و نگاه به زن با یکدیگر مطابقت داده شوند؛ هرچند که دو اثر فوق هر کدام ...

با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان پل ارتباطی میان شرق و غرب، این منطقه از دورة باستان همواره در تبادلات فرهنگی، از اهمیت ویژه­ای برخوردار بوده است؛ به گونه­ای که گروه­های اجتماعی زیادی با قوم ها و فرهنگ­های گوناگون از این منطقه عبور کرده یا در آن ساکن شده­اند؛ درنتیجه برهمکنش فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در میان آنان را در گذر تاریخ شاهدیم. یکی از مهم ترین بخش های مراودات فرهنگی شرق و غرب ب...

چکیده زن در اجتماع و فرهنگ ملّت­های گوناگون، در تمامی ادوار، جایگاه و موقعیّت خاصّ خود را داشته است؛ او در تاریخ ایران باستان که با تمدّن و فرهنگ اعراب سامی­نژاد میان­رودان، هم­زمان بود و به تبع آن اعراب جاهلی بادیه‌نشین؛ از جمله اعراب شبه­جزیزۀ عربستان، عراق، سوریه و... حضوری چشم­گیر دارد و به صورت نسبی، این دو فرهنگ در زمینۀ جایگاه و موقعیّت اجتماعی و فرهنگی این نوع بشر، دارای تفاوت­ها و شباهت­ه...