بسیاری از اندیشمندان اسلامی در آثار و نظرات خود، میان احکام اخلاقی و فقهی قرآن تمایز نهاده اند؛ در حالی که با بررسی ساختار، مبانی، قلمرو، هدف و موضوع گزاره‌های اخلاقی حوزه خانواده و تطبیق آنها با گزاره‌های فقهی قرآن می‌توان به نتایج همسانی بخصوص در مسأله الزام دست یافت. این پژوهش از طریق بررسی منشأ الزام در فقه و اخلاق و نمایاندن همسانی منشأ آنها، عدم تمایز الزام را در برخی گزاره‌های فقهی و اخل...

قلمرو صورتهای گوناگون امنیت فردی در نظام حقوقی قرآن تبیین و تحلیل شده است. از میان صورتهای گوناگون امنیت، امنیت فردی بسیار پر اهمیت است به گونه ای که در روان شناسی، حقوق بین الملل، آیات و روایات از آن سخن به میان آمده است. از یک سو، در یک تقسیم کلی، در قرآن با دو نوع امنیت روبرو هستیم: 1- امنیت اخروی، که ویژه مؤمنان، صالحان، انفاق کنندگان و... است. 2- امنیت دنیوی، که یک نیاز عمومی معرفی شده و ی...

آنچه نگارنده در پی تحقیقات خود به آن دست یافته، این است که به طور کلی می توان به سه گرایش متفاوت در ارتباط با موضوع جامعیت قرآن در بستر زمان اشاره کرد: 1ـ جریان تصوف گرایی با محوریت اندیشه ی غزالی. 2ـ جریان غرب گرایی با محوریت فکری جدایی دین از سیاست. 3ـ جریان اصالت گرایی با محوریت وفاداری به متن. جریان تصوف گرایی با مبنا قرار دادنِ اصل باطن قرآن و زبان قرآن به معناشناسی جامعیت قرآن روی ...

هرمنوتیک فلسفی رویکردی است که در مقابل رویکرد مولف محور، با اعتقاد به شریعت صامت و تأثیر پیش فرض ها، گم شدن حقیقت دین را در پی دارد، زیرا رویکرد برون دینی با نگاهی کاسب کارانه، فهم متون دینی را در گرو تعیین و تحدید انتظارات بشر از دین تعریف می کند. اما در رویکرد درون دینی برخی بر این باور هستند که دین قلمرو خود را به صورتی روشن بیان داشته، و بعضی دیگر تبیین قلمروهای دین را نیازمند استقرا می دان...

از آنجا که پیامبر در میان امت عرب مبعوث گردید و نیز از آنجا که زبان عربی، زبان توانا و استوار بود، خداوند آن را برای خطاب خویش با انسان برگزید. با گذشت زمان و با شکل گیری جامعه و حکومت اسلامی نور اسلام وقرآن مرزهای اسلامی را در نوردید و شعاع آن به مردمان غیر عرب رسید. گوناگونی اقوام وزبان ها در قلمرو حاکمیت اسلام ضرورت هایی را ایجاد کرد؛ از جمله آگاه سازی غیر عرب از محتوا و مفهوم پیام الهی و...

رابطه وحیانی خدا با بشر حقیقتی شهودی است که فقط برای کسی که آن را دریافت می‏کند معلوم است. تحقیق در این حقیقت شهودی برای ما، مستلزم مراجعه به مجموعه قراینی است که از آیات و روایات به دست می‏آید. تتبع حاضر می‏کوشد نشان دهد که نزدیک‏ترین معنا برای تکلیم الهی این است که «کلام الهی همان رابطه کلامی» است. این پژوهش برای توضیح این معنا، از روش معناشناسی شناختی بهره می‏جوید و تبیین ...

از مهمترین ابعاد شهر در نگاه اسلامی به آن، ماهیت اجتماعی شهر است که بیانگر ویژگی­های اجتماعی جوامع شهری در قلمرو حاکمیت دین اسلام و ارتباط آن­ها با آموزه­های دینی اسلامی است. در مطالعه حاضر که با رویکرد توصیفی و تحلیلی به انجام رسیده است سعی گردیده ابعاد اجتماعی شهر از نگاه قرآن کریم  در جهت پیشرفت جوامع مورد ارزیابی قرار گیرد. در این راستا این ابعاد به صورت آیه به آیه از سوره­های قرآن کریم است...

رساله ا ی که پیشروی شما است از چهار بخش تشکیل یافته است. بخش اول کلیات بخش دوم مبانی پژوهش که مطالب ذیل را در خود احتوا کرده است. مفهوم شناسی امامت تعاریف امامت انتصابی یا انتخابی بودن آن از دو دیدگاه تفاوت امامت با نبوت و رسالت ضرورت امامت و راههای اثبات آن. شرایط امامت از دیدگاه دو گروه و احادیث .... در بخش سوم امامت در قرآن از دیدگاه فریقین که در این قسمت دو آیه (اولوالامر و ولایت) مورد تحلی...

تفسیر القرآن الحکیم مشهور به المنار، از مهم‌ترین تفاسیر قرآن در سدهٔ چهاردهم هجری است که در این عرصه، آرای جدید و در خور تحقیق، عرضه کرده است. مقالهٔ حاضر با نگاهی توصیفی‌تحلیلی رویکرد فقهی رشید رضا در این تفسیر را برمی‌رسد و بیان می‌دارد که «نفی تبعیّت بدون دلیل از اقوال پیشینیان»، «کاستن از گسترهٔ فقه» و «مصلحت‌محوری فقیهانه»، مشخّصه‌هایی بارز در رویکرد فقهی صاحب المنار ...

چکیده مسئله شفاعت مورد اتفاق علمای اسلام از شیعه و اهل تسنن می¬باشد و از مسلمات دین مبین اسلام است. اعتقاد به شفاعت به افراد آلوده هشدار می¬دهد که مأیوس نشوند بلکه به دستور قرآن-کریم از ایمان و پیروی از اولیاء حق که شفیع روز محشرند برای تقرّب به پیشگاه خدا به عنوان وسیله استفاده کنند. این نه تنها شرک نیست بلکه عین توحید خواهد بود. اعتقاد به شفاعت پدید-آورنده امید در دل گنهکاران و مایه بازگشت آن...