رساله الطیر احمد غزالی داستانی کوتاه و رمزی به زبان فارسی در باب سیر و سلوک عارفانه است که متن آن با آیات و روایات درآمیخته، و به ابیاتی چند مزین شده است. غزالی در این رساله به هفت منزل: جذبه، طلب، همت، استغنا، تسلیم و رضا، قرب، فنا و بقا اشاره می کند؛ بنابراین پیش از عطار، در رساله خود به مفهوم استغنا به عنوان یکی از منازل سلوک اشاره کرده است. او آغاز سیر و سلوک عرفانی را جذبه و کشش الاهی و نه...

با بررسی مکاتب مختلف توسعة سیاسی، می‌توان ‌گفت؛ نگرش تک ساحتی و کاملا ماتریالیستی به انسان بر اساس اصل اومانیسم، یکی از مهم ترین مبانی آنها می­باشد. در این تلقی از توسعه سیاسی، دین و گزاره های اخلاقی، به­عنوان مانعی در راه توسعه سیاسی حذف می­شود و این امر، معنایی کاملا مادی و این جهانی پیدا می­کند. اما در اندیشه اسلامی، هدف غایی پیشرفت سیاسی، دست‌یابی بشر به تعالی و تکامل همه جانبه و مقام خلیفه...

مسأله سعادت از مسائل بنیادی اخلاق و فلسفه اخلاق از دیر زمان تاکنون است و مورد توجه اندیشمندان و مکاتب مختلف اخلاقی بوده است. فارابی آن را به دو قسم حقیقی و غیر حقیقی تقسیم می‌کند و در نگرش او سعادت حقیقی امری بسیط نیست، بلکه مفهوم مرکب است و غایة الغایات، خیر لذاته، خیر مطلق، خیر غایت تام است و لذت آن از نوع لذت معقول و دراز مدت است. اراده به معنای اختیار، قوه ناطقه نظری و فطرت مشترک شرط لازم س...

در تفکر جدید، آدمی به فاعل شناسا تبدیل شده است و جهان به امتداد صرف و متعلّق شناسایی. حاصل این تفکر، جدایی بین عالم و آدم و بیگانگی آدمی از جهان است. تلاش هیدگر آن است که بار دیگر بین جهان و انسان قرابتی را که تا پیش از دورة جدید وجود داشته است، احیا کند، چرا که از جمله مهمترین ویژگی‌های دورة جدید، سوبژکتیویسم (اصالت فاعل شناسا) است که خود باعث شده تا این بیگانگی معنایی مضاعف پیدا کند. لذا وی به...

در این پژوهش شهود در عرفان طریقة کبرویه با عرفان مذهب ارتدکس به صورت مقایسه‌ای بررسی می‌شود. بیش‌تر عرفای هر دو طریق خدا را در قالب نور مشاهده کرده‌اند، اما گروهی از آنان خدا را در نماد سیاهی یا نور سیاه تجربه نموده‌اند. آنان برای تنزیه خدا از هر گونه تشبیهی، حضور درک‌ناپذیر او را در نماد نور سیاه بیان کرده‌اند؛ این نوری است که موجب دیدن است، ولی خود از شدت ظهور و کمال قرب دیده نمی‌شود. در این ...

هدف پژوهش حاضر بررسی شرایط و توانمندی های عقل عاطفی و کارکردهای تربیتی-روانشناختی آن است. این پژوهش از تحقیقات کیفی است و با روش توصیفی – تحلیلی، به این مساله پرداخته است که چگونه می توان کارکرد عقل را ارتقا داد؟ و پرورش هماهنگ دو بعد شناختی و عاطفی عقل چه آثار تربیتی- روانشناختی خواهد داشت؟. نتایج این تحقیق نشان داد که در آموزه های امام علی(ع)، عقل در برابر عاطفه نیست بلکه سرچشمه آن است، و تاک...

در مباحث تقسیمی فلسفه موجودات به دو دسته واجب و ممکن تقسیم می شوند. اگر هر یک از دو گروه، به خوبی، تحلیل شده، جایگاه هر یک در نظام هستی تبیین شود، روابط بین آنها و نقشی که در مقابل یکدیگر ایفا می کنند، روشن می شود. واجب، وجودی است که از نهایت شدت وسعه وجودی، هستی را پر کرده، جایی برای غیر، نگذاشته است. اما وجود کثرات و اغیار و حقایق امکانی ماهوی، امری بدیهی و تصدیق آن، مرز بین فلسفه و سفسطه است...

جوشش و کوشش سالک شوریده، نردبان عروج به قله­های بی­کرانۀ قرب و بندگی و راه دستیابی به عشق الهی است. ناله­های جان‌سوز و ادبی ابن‌فارض، این شاعر سوختۀ عشق و مجذوب نور توحید، همان ناله‌های سوزان محی‌الدین عربی، مولانا جلال‌الدین بلخی، فخرالدین عراقی و دیگر عارفان الهی‌ست. با توجّه به اینکه وی در به‌کارگیری صناعات بدیعی لفظی و معنوی در اشعارش به افراط گراییده و از این منظر نیز مورد توجّه پژوهشگران نب...

  هدف نهایی آفرینش،عبودیت و بندگی حق تعالی و در واقع،بهترین حالت بنده مومن و نقطه اوج و کمال انسانیت اوست،به ویژه اگر با ادب و توجه به معانی و اسرار و حقایق عبادات آراسته گردد،چرا که موجب طراوت و تازگی ایمان،روشنی و صفای قلب،نزول رحمت الهی و رسیدن به بالاترین مراتب قرب و سعادت وکمال انسانی میگردد.این مقاله بر آن است که با الهام از دیدگاه مولانا و با تکیه بر مثنوی معنوی او،به روش توصیفی و با اس...

رابطه توحید وجودی با هستی و کثرات از موضوعات کلامی و عرفانی است که در علم کلام کمتر بدان توجه شده است. نویسنده برای اثبات مدعای خود با ادله عقلی ناظر به ذات الوهی (صرف الوجود، بسیط الحقیقه، اطلاق، تحلیل علت فاعلی) و ناظر به جهان (وجود معلولی و ربطی جهان و کثرات) به تقریر و اثبات فرضیه خود پرداخته است. رویکرد دوم مقاله رویکرد نقلی است که با تحلیل و آیات و روایات با تقریرات مختلف (حضور خدا در تما...