الفت و تسلط کم نظیر شاه نعمت الله ولی با قرآن و معارف دینی امری مشهود است که نمود بارز آن در اشعارش به چشم می­خورد. در دیوان اشعار او مضامین و آموزه های قرآنی به وفور بافت می شود و به خاطر آشنایی زباد و احاطه فراوان وی بر آیات قرآن به شیوه­های مختلف ادبی (اقتباس، تضمبن، تلمیح، تشبیه، تحلیل، تمثیل و ... ) از آیات قرآن بهره برده است. این مقاله با هدف تحلیل کارکردهای آیات ...

حزن از شروع پیدایش، همانند دیگر مباحث عرفانی، تحولاتی را پشت سر گذاشت. عامل اولیة شروع حزن و اندوه، آیاتی از قرآن کریم و احادیثی از پیامبر (ص) است که مسلمانان را از عذاب آخرت بیم می دهد. با تأثر از این آیات و احادیث، عده ای غرق در ترس و خوف، با نگاهی به نقائص اعمال خود، در حزن و اندوه فرو رفتند. حزن در ابتدا، عکس العمل روحی و روانی این عده از اصحاب پیامبر (ص) بود که به بکائین مشهور شدند؛ ولی در...

شناخت و معرفی شروح متعدد نهج­البلاغه، با روش­ها و رویکردهای گوناگون شارحان؛ حائز اهمیت روش شناختی است. زیرا چنین اقدامی موجب دستیابی به بهترین الگوها و رویکردهای شرح نهج­البلاغه می­شود.     یکی از این شروح، شرح منهاج­الولایه تألیف ‏‏ملاعبدالباقی صوفی­تبریزی (قرن 11) است که در دوازده باب گردآمده است. این شرح موضوعی یکی از بهترین شروح عرفانی نهج­البلاغه است که  با توجه به اصول فکری تصوف شیعی به ز...

عین القضات همدانی، عارف و نویسنده ی مشهور قرن ششم، و صاحب نظر و منشأ اثر در تاریخ تصوف اسلامی می باشد.وی در آثار برجسته ی خود(تمهیدات ومکتوبات) علاوه بر ذکرمباحث جدی در خصوص اخلاق ونیز سلوک عرفانی،به بیان رموز واشاراتی نهفته در آیات قرآن پرداخته است. عین القضات، علاوه بر توجه به ظواهر آیات قرآن،نگاه عمیقی نیز به باطن قرآن دارد ودر نوشته های خود، مکررا بر مسأله ی ذوبطون بودن قرآن تأکید می ورزد....

سنایی غزنوی نقطة آغازین عرفان و تصوف در شعر فارسی است. در میان بزرگان ادب و فرهنگ، بیش از همه ردپای غزالی در آثار وی دیده می‌شود و می‌توان گفت که به راستی غزالی در تکامل اندیشة سنایی، تأثیر شگفت‌انگیزی دارد.این نوشتار، سیری در اندیشه‌های کلامی و دینی غزالی و سنایی است. تحقیق پیش‌رو براساس روش کتابخانه‌ای انجام شده و در آن، افزون بر شباهت زندگانی آن دو، مضامین مشترک مسائل مهم کلامی و عقیدة غزّالی...

عرفان و تصوف مفاهیمی هستند که از همان اوایل شکل گیری جامعه اسلامی، در میان مردم گسترش یافتند. به مرور زمان و با گسترش این پدیده ها، دسته ها و فرقه های مختلفی از صوفیان ظهور کرد که هر کدام اندیشه های خاصِ خویش را تبلیغ می کردند و گسترش می دادند؛ اما چنانکه از شواهد و قراین پیداست رواج و گسترش تصوف، بیشتر توسط اهل سنت انجام گرفته و این دسته در گسترش تصوف نقش گسترده تری داشته است. ارتباط میان تصوف ...