قاعده الواحد یکی از اساسی ترین قواعد فلسفه اسلامی است که در مسائل مختلف فلسفه اسلامی و دیگر علوم مانند علم اصول فقه از این قاعده استفاده شده است. در این نوشتار ابتدا با توجه به براهین این قاعده و تحلیل مبادی و معانی به کار رفته در این براهین، آشکار شده است که مجرای این قاعده وحدت حقه حقیقی است. سپس با بیان تقریری دیگر از این قاعده و اقامه برهان دیگری این قاعده تعمیم داده شده و حدود و ثغور و موا...

تبرع به معنی بذل مال یا منفعتی به دیگری یا انجام عملی برای غیر به قصد احسان و بدون چشمداشت چیزی است. عقد و یا ایقاع بودن تبرع بستگی به کاربردها و مصداق­های آن دارد. لذا وقتی تبرع موجب تصرف در مال غیر یا تملیک باشد، قطعا نیازمند قبول خواهد بود، در این­صورت این­گونه اعمال تبرعی عقد است و هنگامی که اثر تبرع صرفا اسقاط حق خود باشد، لزوما ایقاع است. متبرع، متبرعٌ به و متبرعٌ له ارکان تبرع هستند. متبرع...

یکی از عوامل مؤثر در ایجاد مسئولیت فریب دادن است‘ بدین معنا که اگر شخصی دیگری را فریب دهد یا از کسی گول بخورد‘ مثلاً در عقد نکاح زوج یا زوجه طرف مقابل را فریب داده باشد و یا در عقد بیع خریدار از فروشنده فریب بخورد در این صورت برای فریب دهنده مسئولیت و ضمان ایجاد می شود. این نوع از مسئولیت که ضمان ناشی از خدعه و فریب است در اصطلاح حقوقی ضمان غرور نامیده می شود که نوعی ضمان قهری است و درحقوق از آن...

در این مقاله، ابتدا یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی بر اساس مشارکت بخش خصوصی و دولت در تأمین مالی سرمایه و تقسیم سود براساس الگوی مشارکت اسلامی طراحی شده است. هدف مقاله حاضر، معرفی یک ابزار سیاستی اسلامی (عقد مشارکت) به جای نرخ بهره است. برای این منظور یک قاعدۀ مشارکت اسلامی  جایگزین قاعده تیلور است که در آن نرخ مشارکت دولت در تأمین مالی سرمایه­های تولید، به عنوان ابزار سیاستی به  انحرافات محصو...

قاعده «ما یضمن» از قواعد بسیار مشهور فقهی است که هر چند مبنای روایی خاصی در ارتباط با آن وجود ندارد، اما به عنوان یک قاعده ی اصطیادی در کتب فقهی و حقوقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این قاعده از دو جزء اصل و عکس تشکیل شده است؛ قاعده بدین معنا است که هر عقدی که صحیح آن ضمان آور باشد، باطل آن نیز ضمان آور است؛ و هر عقدی که صحیح آن ضمان آور نباشد، باطل آن نیز ضمان آور نخواهد بود. در حقوق مدنی ...

غریزه ی فزون طلبی و زیاده خواهی در نهاد بشر، در شاخه های مختلف قابل بررسی است؛ یکی از این موارد احتکار است. این مسأله از مسایلی است که جوامع امروزی نیز شدیداً به آن مبتلا و گرفتار پیامدهای آن شده است؛ فقها مکرر، در مورد احتکار و ناپسند بودن آن بحث کرده اند و غیر اخلاقی بودن آن را مسلم گرفته اند. چنین عمل حریصانه ای باید از سوی حکومت منع شود؛ البته در حدود اصول و قواعد مسلم؛ به گونه ای که با حق م...

مسئله استقراء و توصیف فعالیت استقرایی مسئله ای بنیادی است که برای تمام علوم اعم از تجربی و انسانی اهمیت دارد. کشف بسیاری از روابط علّی چه در حوزه اجتماعی و چه در حوزه علوم تجربی بر داده های استقرایی استوار است و بدیهی است با به چالش کشیدن استقرا، مبانی روش شناسی علوم اجتماعی نیز مورد چالش قرار می گیرند. در این مقاله نخست، مسأله شکاکانه هیوم درباره استقرا مطرح شده و اشاره خواهد شد که استدلال هیوم...

یکی از قواعدی که در علم کلام از آن بحث می شود، قاعده لطف است. این قاعده در اصطلاح کلامی عبارت است از گونه ای رفتار و فعل که علی رغم فقدان اضطرار و الزام، مطیع را به طاعت نزدیک و از سرپیچی دور می کند. تشخیص مصادیق و لزوم وجوب آن بر خداوند را قاعده لطف می نامند. اهمیت این قاعده به حدی است که پس از قاعده حسن و قبح عقلی مهم ترین قاعده کلامی عدلیه محسوب می شود. یکی از مسائل غامض در این حوزه، معیار ت...

در فصل اول تعاریف مقدماتی از ترجیحات فردی و اجتماعی تابع رفاه اجنماعی و شرایط حوزه نا مقید(u) ، اصل پریتو(p) ، استقلال انتخابهای نامربوط(i) و عدم دیکتاتوری (d) ارائه شده است . در فصل دوم مرور مختصری راجع به عملگرها روی فاصله [0,1]داریم . یک زبان مرتبه اول برای روابط ترجیحی در فصل سوم شرح داده می شود. فصل چهارم دیدگاه ما را نسبت به قضیه ارو از توابع رفاه اجتماعی نشان می دهد. نهایتا" در فصل پنجم ...