افلاطون همة پدیدار­های هستی را سایه­ای از عالم مثل می­داند و هویت وجودی آن­ها را مستقل به شمار نمی­آورد. در پژوهش حاضر، نگارنده کوشیده تا بر پایة مفاهیم کلیدی فلسفة افلاطون به تبیین و تحلیل نظام زیبایی­شناسی وی بپردازد. به گمان افلاطون، آثار هنری تقلیدی از زیبایی مطلقی هستند که ازلی و ابدی است. از سوی دیگر، زیبایی را سودمندی و کارآیی می­داند و می­گوید که هنر باید در خدمت اخلاق و جامعه باشد و ه...

الملحمة فن لم یتحدّث العرب القدامی عنه ولم یعرفوا قواعده وأصوله ولم یعطوا وجوده وعیاً صحیحاً، فلذلک یخلو الأدب العربی القدیم من الروائع الملحمیة البارزة، بما فی الکلمة من المعنی العلمی الدقیق؛ بل هناک ما یضاهی الملاحم، والتی یمکن العثور علیها فی العصور القدیمة للأدب العربی. أما فی الأدب الحدیث، فنجد شعراء بارزین أنشدوا ملاحم تاریخیة علی منهج قدیم، کأحمد شوقی وبولس سلامه وعمر أبو ریشة ولکنّ ملاحمهم ...

این مقاله سعی می­کند نشان دهد که در سنّت فلسفة اسلامی، مجموعة نسبتاً کامل و منسجمی از مباحث «فلسفة دین»، به طور یک­جا در نظام فلسفة سینائی بیان شده است. برای این کار، به معرفی مقالة دهم از کتاب «الهیات شفا» ابن­سینا خواهیم پرداخت که معمولاً چندان به آن پرداخته نمی­شود. این مقاله، آخرین بخش کتاب «الهیات شفا» و مشتمل بر 5 فصل است که تقریباً در بر دارندة مهم­ترین عناوینی است که به طور پیشینی باید در م...

فلسفۀ ­تحلیلی[i] (analytic philosophy)، به عنوان جنبش فلسفی غالب در دنیای معاصر انگلیسی­زبان، برخلاف رقیب خود، فلسفۀ ­قاره­ای، در بازشناسی هویت خویش دچار بحران عظیمی شده است. به­طوری­که فیلسوفان تحلیلی، امروزه بیش از آنکه در پی نیل به اهداف و مقاصد روش­شناختی جنبش تحلیلی باشند، درصدد فهم چیستی آن هستند. در مقالۀ حاضر ابتدا به بررسی و سنجش دقیق دیدگاه­های مطرح ­شده دربارۀ مسألۀ موردنظر پرداخته ا...

اندیشة فریدریش شیلر بر بستر تفکرات کلاسیک در دورانی تبلور می یابد که عنصر زیبایی به مثابة نیروی محرکه‌ای در مسیر تحقق آرمانشهر انسان متعالی تلقی می شود. جستار حاضر به سیر تحول مفهوم زیبایی در نوشته‌های زیبایی شناختی شیلر می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه زیبایی‌‌های طبیعی و حسیات در فرآیندی تدریجی اعتبار خود را از دست می‌دهند و دو مؤلفه‌ی «خرد» و «آرمان» گسترة تفکر زیبایی شناسانه را فتح می‌کنند...

این پژوهش، در جهت شناخت و دستیابی به نظریه خوانش متن (اثر تجسمی) از نقطه‌نظر واساز است. با توجه به متون دریدا، می‌توان نظریه او را در تحلیل اثر تجسمی به سه بخش عمده خلاصه کرد: زمینه یا ماده اثر، نشانه‌های ‌اثر که به‌صورت ردپا فرایند دلالت را طی می‌کنند و در نهایت، پاررگون که مرزهای اثر و محدوده آن‌را تعریف کرده و به صورت گسترده‌تر مرزهای میان هنر و غیر هنر می‌سازد. از نقطه نظر واساز هر یک از سه...

شوپنهاور فیلسوف ایده آلیست سده ی هجده و نوزدهم میلادی، برای تنظیم نظام فکری خود از نظریات افلاطون، کانت و فلسفه ی شرق دور استفاده کرد. او، همچون کانت، بین «شیء فی نفسه» (نومن) و «شی ای که برای ما پدیدار می شود» (فنومن) تفاوت قائل شد. شوپنهاور، برخلاف کانت، معتقد بود که در جهان پدیداری نوعی آگاهی شهودی از نومن از طریق اراده ی فردی می تواند حاصل شود. از نظر او نومن یا اراده ی فی نفسه، کور و شرور ...

پایان نامه ی پیش رو، «مطالعه ی ساختارِ پرسپکتیو خطی در هنر و نسبتِ آن با مسئله ی شناخت» با هدفِ مطالعه ی پرسپکتیو خطی به منزله ی پارادایم یا ساختار مسلطِ بازنماییِ فضا در نقاشی غرب پس از رنسانس صورت گرفته است تا بتواند با قرائتِ ساختاریِ پرسپکتیو، تحولاتِ آن در تاریخ هنر و پی جوییِ زمینه های علمی و هنریِ آن ، نسبت پرسپکتیو را با تلقیِ فلسفی از مسئله ی شناخت و آگاهی نزد سوژه ی انسانی تببین کند. راهگشای نظر...