فعل از مهم‌ترین مقولات زبان و از ارکان اصلی جمله است که در فارسی و عربی به اقسام گاه مشابه تقسیم می‌شود. یکی از اقسام اصلی فعل که در هر دو زبان هم وجود دارد، فعل مجهول است. گرچه به ظاهر این تسمیه بین دو زبان مشترک است و به نظر می‌رسد، افعال مجهول در هر دو زبان کاملاً معادل یکدیگرند؛ اما از آنجا که فعل مجهول در فارسی از زوایای مختلف و گسترده‌تر از عربی مورد بحث قرار گرفته است، در این مقاله در پی ...

در این مقاله پس از بررسی فعل های معینِ زبان فارسی به عنوان واژه هایی که دستخوش فرایند دستورشدگی شده اند، آنها را با توجه به مختصه های دستوری چون نمود، وجه، جهت و زمان به فعل های معین نمود نما، وجه نما، جهت نما و زمان نما تقسیم می کنیم.همچنین گروه فعل معین را ضمن معرفی مقوله های نمود و جهت و با توجه به فرضیه فعل معین دو جزئی به دو گره نمود و جهت شکسته و برای این مقوله های نقشی گره ای مجزا در سلسل...

ابن سینا صدور فعل آگاهانه ـ عاقلانۀ انسان را با بهره گیری عقل عملی از قوۀ خیال و همراهی آن دو تبیین می کند. صدرالمتألهین نیز اگرچه این تفسیر را رد نمی کند، با تعریف جدیدش از قوۀ خیال، آن را کل نفس حیوانی درنظر می گیرد و خیال را در همۀ شئون و رفتار عاقلانه و غیرعاقلانۀ انسان مؤثر می داند. تأثیر و کارکرد قوۀ خیال را در صدور فعل عاقلانه نزد صدرالمتألهین، در دو مقام می توان تبیین کرد. نخست آنکه فعل...

در این مقاله ابتدا به بررسی ماهیت دستوری عناصر نمایه مفعولی در زبان فارسی خواهیم پرداخت، زیرا ساختار دستوری جمله بر اساس تلقی ما از ماهیت دستوری این عناصر، به شیوه متفاوتی تبیین می‏شود. پس از آن به ساخت دستوری بندهای متعدی دارای نمایه مفعولی در چارچوب دستور نقش و ارجاع نظر می‏افکنیم و سعی بر آن است که مطابق ادعای نظریه، ساخت نحوی این بندها مطابق با شرایط خاص زبان فارسی و بدون تحمیل مقولات خارجی...

طی دو دهه اخیر در مطالعات روان شناسی زبان، به منظور فهم ارتباط دو زبان در ذهن، به ویژه در زمینه فعال سازی هر یک از دو زبان و همچنین سرعت بازیافت لغت، به افراد دوزبانه توجه زیادی معطوف شده است. یکی از مهم ترین دلایل در این بین، متفاوت بودن ساختارهای پردازش زبانی و همچنین سرعت بازیافت لغت در افراد دو زبانه در مقایسه با افرادی است که تنها به یک زبان تکلم می کنند. در این پژوهش سرعت پردازش و بازیافت...

چکیده ارزیابی کتاب­های درسی و تحلیل محتوای آن­ها در برنامه­ریزی آموزشی اهمیت بسیاری دارد. هدف پژوهش حاضر تحلیل زبان­شناختی متن کتاب زبان انگلیسی هفتم از منظر انواع فرایند (فعل) بر اساس چارچوب فرانقش تجربی دستور نقش­گرای نظام­مند هلیدی و متیسون (2014) است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی است. به این ترتیب متن کتاب (شامل دستورالعمل تمرین­، متن مکالمه و درس­) در قالب شش فرایند مادی، ذهنی، ارتباطی...

در این مقاله به بررسی ساخت دومفعولی در زبان فارسی پرداخته شده است. مبنای کار بر اساس مالچوکوف و همکاران (2007) است که تعریفی معنایی از ساخت های دومفعولی ارائه می دهند: محمولی سه موضوعه که دلالت بر انتقال چیزی دارد (انتقال فیزیکی و ذهنی) همراه با یک کنش گر ، یک گیرنده و یک پذیرنده.  ابتدا مشخصه های نشانه گذاری ساخت دومفعولی که شامل ترتیب سازه ها، حالت نمایی و مطابقه است مورد بررسی قرار گرفته، سپ...

در این پژوهش به بررسی مقایسه ای ساخت مجهول در زبانهای فارسی و ایتالیایی پرداخته شده است. در حقیقت هدف پژوهش این است که وجوه اشتراک و افتراق ساخت مجهول در این دو زبان مشخص گردد تا با آگاهی از نحو? به کارگیری مناسب این ساختار، جملات هر دو زبان به راحتی قابل تحلیل، درک و ترجمه باشد. در این تحقیق دو پرسش اصلی مطرح است: آیا نحو? شکل گیری جملات مجهول در زبان فارسی و ایتالیایی مشابه یکدیگر است؟ انواع ...

فعل معصوم همچون گفتار ایشان یکی از اجزای سنت است و منبع مهمی برای استنباط آموزه‌های دینی به‌شمار می‌رود. بااین‌همه، این مؤلفۀ حدیثی، به‌دلیل ناشناخته ماندنِ ابعاد کارآمدی‌اش، آن‌چنان‌که‌باید، مورد توجه قرار نگرفته است. مقالۀ پیشِ‌رو کوشیده است با روش تحلیلی ـ اکتشافی، ضوابط مؤثر بر استنباط از فعل معصوم را کشف و تبیین کند و درنتیجه، زمینۀ گسترش استنباط از فعل معصوم را فراهم آورد. دستاوردهای این پژ...

مصدرهای اختیاری که توسط وکسلر در اوایل دهه نود معرفی شدند، مرحله ای را در اوایل فرآیند یادگیری معرفی می کنند که افعال تصریفی و غیر تصریفی به طور همزمان در ساختارهای مشابه بکار می روند. سپس، ویژگیهای مرحله مصدرهای اختیاری که در ابتدا برای فراگیری زبان اول مشاهده شده بودند در تولیدات زبانی زبان آموزان زبان دوم مشاهده شدند و تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام گرفت تا ویژگیهای این مرحله را مشخص کنند...