از آنجا که زبان نمی تواند صورت ثابت و یگانه ای داشته باشد و همواره به تبع دگرگونی ها و تحولات جامعه دستخوش تغییراتی می گردد، در هردوره ای از تاریخ ویژگی ها و مختصاتی پیدا می کند که شکل آن را از زبان دوره ی قبل از آن متمایز می سازد. زبان فارسی نیز دنباله ی طبیعی و تحول یافته ی زبان فارسی میانه است و فارسی میانه نیز خود صورت بازمانده ی فارسی باستان است. آنچه در بررسی تاریخ زبان فارسی بسیار چشمگیر...

از میانه سده سوم ق زبان فارسی رو به شکوفایی و پویایی نهاد و نوعی رسمیت یافت اما این زبان در مسیر تکامل خود بر سنگلاخی ناهنجار که در هر گوشه آن لغزشگاهی نهان بود گذر می کرد و پیوسته با موانع سیاسی واجتماعی و دینی سهمگینی در ستیز بود به گمان ما سهمگین ترین خطر برای فارسی از جانب دانشمندانی تقریبا همیشه ایرانی پدیدد آمده بود که به زبان عربی عشق می ورزیدند و میل داشتند آنرا در سراسر ایران زبان فراگ...

 «فرایند فردیّت» در حماسۀ بهمن نامه*   بهزاد اتونی 1  دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا همدان  دکتر مهدی شریفیان دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا همدان   چکیده در روانشناسیِ تحلیلی ِ یونگ، روان، به سه بخشِ: خودآگاه، ناخودآگاهِ فردی و ناخودآگاهِ جمعی تقسیم می‌گردد. ناخودآگاه جمعی، مربوط به یک فرد نیست بلکه بین همۀ مردم، از نژادها و فرهنگهای مختلف، مشترک است. ای...

مجموعه داستان کوتاه «یکی بود یکی نبود» نوشته محمد علی جمالزاده را سرآغاز داستان کوتاه مدرن فارسی دانسته اند. گذشته از داستان ها و طرح های این مجموعه که از نخستین کوشش ها در عرصه داستان کوتاه نویسی فارسی به حساب می آید، «دیباچه» این کتاب در مطالعات ادبی فارسی و در نظریه انتقادی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جمالزاده، به عنوان پدر داستان کوتاه فارسی، در این دیباچه به دنبال نوعی قانونگذاری ادبی ...

هدف مقاله حاضر، بررسی نقش شبکه های فارسی زبان ماهواره ای بر فرهنگ سیاسی جوانان شهر تهران بوده است. این مطالعه به روش پژوهش پیمایشی، با جمعیت نمونه 417 نفری از جوانان مناطق 1 تا 5 شهر تهران و در اردیبهشت سال 1394 انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، بین تماشای شبکه های ماهواره ای فارسی زبان و فرهنگ سیاسی جوانان همبستگی معکوس وجود دارد؛ به بیان دیگر، جوانانی که شبکه های ماهواره ای فارسی زبان ر...

بحث ونظردرباره تولیت مانسبت به حفظ مواریث فرهنگی کشورمان که زبان فارسی ابزارآن است وتشکیل گردهمایی های راهبردی درجهت پیشبرد اهداف ووظایف سازمانهای ذیرربط ،غیرقابل انکاراست.شناسایی وتقویت انگیزه های کاردرحوزه های مختلف سازمانهای مربوط وایجادزمینه مناسب وحدت رویه درتعیین سیاستگزاری وبیان وضعیت مطلوب درارتباط بامحورمباحث وقلمرهای زبان وادب فارسی که مالا به روشنترشدن تصویر واقعی ازموقعیت آن کمک خ...

گویش ابوزیدآبادی1 یکی از گویش های ناحیۀ مرکزی ایران است. این گویش در بخش کویرات به مرکزیت شهر ابوزیدآباد رایج است. این شهر در سی کیلومتری جنوب شرقی کاشان واقع شده است. ابوزیدآبادی از نظر دستوری، نسبت به فارسی ویژگی هایی دارد که آن را از زبان فارسی کنونی متمایز می کند. در این مقاله، نویسنده می کوشد برخی از ویژگی های آوایی و دستوری این گویش را توصیف و تحلیل کند. کاربرد تقریباً چهارده مصوت کوتاه و ...

هدف از انجام این پژوهش، بررسی جنس دستوری از دوره میانه تا فارسی جدید است. ما در این پژوهش نخست به بررسی واژه ها در دوره باستان پرداخته و سپس همان واژه ها را در دوره میانه و فارسی جدید بررسی می کنیم تا بتوانیم مقوله جنس دستوری واژه ها را در این سه دوره بررسی کنیم. علاوه بر این در ادامه کار نگاهی به مسئله جنس و جنسیتزدگی در زبان فارسی داریم و با آوردن مثال¬هایی وجود تبعیض جنسیت در ادبیات امروز را...

اسفار خمسة لندن تنها ترجمة تاریخ دار فارسی ـ عبری از اسفار خمسه است. این متن در 1319 میلادی مطابق 719 هجری قمری کتابت شده است. همة محققان، به پیروی از نظر لازار، این متن را متعلق به جنوب غربی ایران می دانند. اما باید توجه داشت که برخی لغات شرقی (مانند لغات حوزة ماوراءالنهر و هرات) نیز در آن دیده می شود. در این مقاله، به ریشه شناسی تعدادی از لغات این متن خواهیم پرداخت. این لغات عبارت اند از: b’z...