ناکامی در اشاعۀ مذهب اسماعیلی در مغرب، از موضوعات مهم تاریخی دورۀ فاطمیان است و در بررسی و تبیین آن، مسائل اقتصادی را به عنوان عامل و شاخص مهمی باید در نظر گرفت: حاکمان فاطمی نتوانستند دعاوی روزگار انقلابی‌گری خود را در ایجاد عدالت اقتصادی در جامعۀ مغرب عملی کنند. آنها با بی‌توجهی به شرایط لازم اقتصادی، در تحقق آرمانهای سیاسی‌ ـ‌ مذهبی خود و تأسیس خلافت فراگیر فاطمی، کوشش‌هایی به کار بردند که ح...

قومیت‌گرایی در عصر امویان[1] منصوره زارعان[2] چکیده جامعه جزیره العرب بنابر اصول و قواعد جاهلیت عربی اداره می‌شد. ظهور اسلام در این منطقه به دگرگونی این اصول انجامید. اسلام، اصولی را امضا و اصولی را رد کرد. قوم‌گرایی و قبیله‌گرایی، از خصال جاهلی پیش از اسلام بود که اسلام سخت با آن مخالفت می‌کرد. پیامبر(ص) به شیوه‌های گوناگون با این خصلت جاهلی مبارزه کرد، اما این خصلت ریشه‌دار ماندگار بود؛ چنان‌...

کارگزاران ساسانی چون بنای بدعهدی و ستم را بر مردمان ولایات ایران گذاردند،اسباب میرایی و سقوط خویش را نیز فراهم ساختند.چنان که در تندباد هجوم اعراب مسلمان،چندان طاقتی برایشان نماند و حیات خویش به زودی از کف دادند.لیکن طلعت فجر اسلام بر ولایات ایران،به رغم حلاوت نخستین،با سخت گیریهای امویان توام گردید.پس از شهادت امام علی (ع)چوت ساختار خلاوت،به شالوده های خشک و بی مغز سلطنت مبدل گردید،والیلنی بر ...

والی‌نشین اردلان از جمله حکومت های محلی عصر صفوی بود که سابقۀ تشکیل آن به پس از صفویه باز می گشت. حکام این والی‌نشین، که بر قسمت هایی از مناطق کرد نشین غرب کشور حکم می راندند، به دلیل جایگاه خاص جغرافیایی خود؛ یعنی، قرار گرفتن در مرز ایران با امپراتوری عثمانی، رقیب متخاصم صفویان، نقش قابل توجهی در مناسبات این دو حکومت داشتند؛ چرا که منطقۀ حکومتی این والی‌نشین در میدان نبرد و مبارزه و در مسیر جغ...

عرب شدن مردم مصر، یکی از موضوعات پژوهشی در تاریخ صدر اسلام است. مصریان که از تسلط سیاسی و فرهنگی بیزانسی‌ها ناخورسند بودند، هنگام ورود اعراب در برابر آنها ایستادگی نکردند و والیان مصر که از طرف خلفا برای اداره‌ مصر اعزام می‌شدند، با «اهل ذمه» و به ویژه ساکنان اصلی مصر یعنی «قبطیان» براساس عهدنامه‌ها و پیمان‌ها رفتار می‌کردند. شرایط پیمان‌ها به گونه‌ای بود که موجب استحکام روابط اعراب فاتح با بوم...

چکیده ندارد.

این مقاله به بررسی زندگی ،نسب و جایگاه ادبی زیاد اعجم،نخستین شاعر ایرانی عربی گوی می پردازدو توانایی های او را در موضوعات مختلف شعری چون مدح ، مرثیه و هجاء بیان می کند و جایگاه او را در موضوعات مذکور بین سایر شعرای معاصرش تبیین می نماید. او شاعری است که درسده اول هجری می زیست.بعد از قبول اسلام، به سال 23ه ق .به همراه ابوموسی اشعری و عثمان بن ابی العاص،دو فرمانده عرب،شاهد فتح استخر بوده است.با ...

با روی کار آمدن حکومت های نیمه مستقل محلی در سواحل جنوبی دریای خزر ، ایالات شمالی ایران صحنة درگیری و مناقشات سیاسی میان فرمانروایان محلی با حاکمان اموی و عباسی شد. تأمین امنیت سیاسی منطقه و ایجاد فضایی مساعد برای توسعة اقتصادی موجب شکل گیری پادگان های چند منظوره ای در گسترة وسیع جغرافیایی طبرستان شد. این پادگان ها که در متن های تاریخی و جغرافیایی با عنوان مسلحه ، ساخلو و زینستان از آن ها یاد ش...

نوشتار پیش­رو، ترجمة رسالة التذکرة الهرویة فی فنون الحربیةاست که علی بن ابوبکر هروی احتمالاً در قرن ششم هجری آن را تحریر کرده است. این کتاب در بیست و چهار فصل تنظیم شده که ده فصل اول آن به آیین ملکداری و چهارده فصل آن به آیین جنگ اختصاص دارد. مؤلف در ده فصل اول تذکارها، اندرزها و راهکارهایی در امور کشورداری به سلطان ارائه می دهد. ویژگی ها و شرایط وزیران، حاجبان و پرده داران، والیان، قاضیان، صاحب...