گروش اهل ذمه به اسلام از موضوعات بحث برانگیز و مهم در تاریخ اسلام می باشد. این موضوع بعد از ظهور اسلام و پس از آنکه به اهل کتاب( مسیحیان، یهودیان و مجوسان) ساکن در جامعه اسلامی اجازه داده شد. تا با پرداخت جزیه بر دین خود باقی بمانند و در حمایت حکومت اسلامی به عنوان اهل ذمه در کنار مسلمانان زندگی کنند مطرح شد. روند گروش اهل ذمه به اسلام در سده نخست اسلام از عصر نبوی تا خلافت عمربن عبدالعزیز متأث...

این پزوهش تلاشی است در راستای تبیین و صورت بندی نظرات مفسران در طول تاریخ جهت تعیین قلمرو دلالات قرآنی و شناسایی دیدگاههای مختلف و سیر ایجاد، تطور و تحول آنها که منجر به شناسایی دو جریان اصلی همزاد با تفسیر قرآن، که یکی مقید به امور هدایتی و دیگری اعم از آن بوده و برآنست که قرآن با برخورداری از جامعیتی مطلق، مشتمل بر هر آن چیزی است که میتواند متعلق آگاهی واقع شود، گردید. جریان اول که آغاز نظری...

در قرآن آیات فراوانی درباره¬ی همسران پیامبر() وجود دارد و خداوند متعال در حکم صریحی همسران پیامبر() را « امّهات المؤمنین» نام نهاده است .(احزاب/6) رویکرد مفسران در مقام تبیین این آیات متفاوت و گاه متناقض بوده است. برخی از مفسران از مجموع آیات درباره¬ی همسران پیامبر() به تنزیه پیامبر()در ارتباط با همسرانش تأکید بیشتری دارند. در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی آیات مربوط به همسران پیامبر ()در...

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی و نقد فلسفی آراء فخررازی و علامه طباطبایی در خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) در تفاسیر کبیر و المیزان» به منظور تبیین و تشریح نظرات دو مفسر برجسته شیعه و اهل سنت، علامه طباطبایی و فخر رازی پیرامون آیات مربوط به اهل بیت(ع) تدوین شده است. میان تفاسیر شیعه و اهل سنت بخصوص در امور مربوط به اهل بیت(ع) بویژه مبحث ولایت اختلافاتی وجود دارد، از این دست تفاسیر می توان به المیز...

مسئله ی علم یکی از صفات واجب تعالی و یکی از مهمترین مسائل فلسفی و کلامی است که در آثار تمامی فلاسفه و متکلمان جایگاه ویژه ای دارد. بعضی از فلاسفه و متکلمان به طور مطلق علم را از ذات واجب تعالی نفی می کنند، و برخی دیگر علم را برای ذات او اثبات می کنند لکن بین آنها اختلافاتی وجود دارد. برخی قائل شده اند واجب تعالی تنها عالم به ذات خود است و عالم به غیر نیست. اما بیشتر قائلند که واجب تعالی عالم به...

دانش مفردات، دانش معنی شناسی کلمات قرآنی است و نخستین گام برای تحصیل معارف و آموزه های قرآن کریم، شناسایی تک واژه ها و الفاظ آن است. به دلیل اهمیت دانش مفردات به تدریج آثار ارزشمندی در این زمینه نوشته شده است. در میان مفسران نیز این علم از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. ازجمله مفسرانی که به این امر پرداخته اند مرحوم طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان است که در آن، بخش مستقلی تحت عنوان «اللغه» را...

یکی از اقدامات عمر تعیین افرادی از صحابة قریش به منظور خلافت بود. وی شش تن از مهاجران را در شورای خلافت قرار داد و اعلام کرد که فقط این افراد شایستگی خلافت رسول الله (ص) را دارند. نکتة درخور توجه و تأمل این است که این افراد، به جز علی (ع)، هم در دوران خلافت عثمان و هم در عهد خلافت علی (ع) تابع خلیفة وقت نبودند و دردسرهای بزرگی برای جانشین رسول خدا (ص) ایجاد می‌‌کردند. در این مقاله با روش تحلیلی...

قیام یحیی بن عمر علوی درسال250ق روی داد. در این زمان، نزاع میان قدرت طلبان خلافت در سامرا و بغداد به عنوان دو پایگاه و مقر نیرو های رقیب در اوج بود. اوضاع ظاهری خلافت نابسامان و در حقیقت تصمیم گیرندگان اصلی قدرت، سرداران و سپاهیانی بودند که از سی سال قبل قدرتشان در حاکمیت رو به ازدیاد بود. از سوی دیگر شخصیت خلفایی که در این دوران حکومت را در اختیار داشتند از هرگونه توسعه قدرت و نفوذ سیاسی به نف...