افزایش پایداری سکونتگاههای انسانی در مقابل بلایای طبیعی بویژه زمین لرزه، یکی از اهداف اساسی در برنامه ریزی شهری تلقی شده و از جمله اقدامات ضروری برای ایجاد آمادگی و محافظت زیست گاهها در مقابل سوانح به حساب می آید. گسترش نا همگون شهرها در چند دهه گذشته، معلول تعامل فضایی مکانهای جغرافیایی ، بازتابی از پیشینه تاریخی شهرنشینی در ایران و متاثر از مسایل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و بویژه جغرافیایی است...

بر اساس سند چشم‎انداز بیست‎ساله، ایران باید در سال 1404 جایگاه اوّل در سطح منطقه، شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه را در شاخص‎های توسعه داشته باشد. یکی از این شاخص ها، تعادل و تمرکززدایی در نظام شهرنشینی است. تمرکزگرایی به‎عنوان الگوی پیشرفت و توسعه در ایران و کشورهای همسایه، بیشتر امکانات و فرصت های توسعه را به‎خود اختصاص داده است. پس از چندی مشکلات و پیامدهای سوء تمرکزگرایی ...

دوره حاکمیت یابی مغولان و تشکیل حکومت ایلخانی در ایران یکی از ادوار مهم و سرنوشت ساز تاریخ این کشور محسوب می شود. تهاجم مغول برای نواحی عمده ای از ایران سرنوشت شومی را به ارمغان آورد و مناطقی آباد و پیشرفته را به ویرانی و تباهی کشاند و حیات شهری ایران را دستخوش انحطاط کرد. پس از فرونشستن غبار حملات مغول، نابسامانی های سیاسی ناشی از ساختار حکومت مغولی به کشمکش های نظامی و ظهور نارضایتی های داخلی...

رشد و توسعه شهرها باعث استفاده نابجا از زمین شهری و توسعه پراکنده شهرها گردیده است. این مسأله باعث شکل­گیری رویکردی با عنوان رشد هوشمند شهری شده است که هدف آن نظم دادن به توسعه شهرها است. بر این اساس در پژوهش حاضر به­ مطالعه چگونگی توسعه­ فیزیکی-کالبدی شهر فنوج پرداخته می­شود. در واقع هدف اصلی پژوهش، تعیین راهکارهای جلوگیری از رشد «پراکنده» شهر فنوج و در نتیجه کاهش هزینه­های اقتصادی ناشی از آن ...

جهت دستیابی به توسعه پایدار درک تحولات نظام شهری در راستای شناخت روند تغییرات اندازه، شکل و ساختار شهرها در مقیاس زمانی و فضایی امری حیاتی است. توزیع رتبه-اندازه شهری روشی مناسب برای تشخیص و تحلیل توزیع های اندازه شهری در مقیاس فضایی و زمانی می باشند. مدل رشد خودهمبسته فضایی-زمانی توزیع رتبه-اندازه شهری توسط ژو و هریس برای شهرهای تگزاس معرفی شده است. این پژوهش در پی آن است تا متدولوژی ترکیب خود...

پراکنش افقی یا همان رشد و گسترش کالبدی سریع شهرها در فضای پیرامون، پدیده‌ای است که امروزه بسیاری از شهرهای ایران آن را تجربه می‌کنند. مؤلفه‌ها و علل مختلفی در بروز این پدیده تأثیر دارند. در این پژوهش مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر گسترش افقی شهر سنندج، به‌ویژه نقش محله‌های حاشیه‌ای و روستاهای نزدیک این شهر به‌دلیل جمعیت‌پذیری زیاد مهاجرین، مطالعه شده است. هدف از این پژوهش نمایان‌کردن نقش تحولات اج...

رشد شتابان و بی­رویة شهرها، بر بسیاری از جنبه­‌های اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی در داخل و اطراف شهرها تأثیر گذاشته است. به­همین­دلیل، باید در آینده، دیدگاهی جامعه­نگر به توسعة کالبدی- فضایی شهرها ایجاد شود. از این­رو، شناخت و مکان‌یابی اراضی مناسب برای گسترش آیندة شهر، از تصمیم­های مهم برنامه­ریزان شهری است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی و مکان‌یابی بهینة جهت­های توسعة کالبدی- فضایی شهر بوکان اس...

به بررسی علل بروز این مشکل پرداخت و با نقد آن راهی به سوی مفهوم جدیدی از توسعه به نام توسعه درون زا می گشاید. همچنین در ارتباط با این مفهوم راه حل توانمندسازی درونی را برای حل معضل اسکان غیر رسمی و مشکلات مترتب بر آن معرفی نموده است. توانمندسازی درونی متأثر از توسعه درون زا است که در ارتباط با مفاهیم برگرفته از توسعه پایدار متضمن به کارگیری توان ها و قابلیت های بالقوه ساکنان غیر رسمی شهرها به م...

در دهه های اخیر در کشور ایران شاهد رشد سریع و روز افزون جمعیت شهرها و افزایش سریعشهرنشینی بوده ایم. یکی از مشهورترین عوارض توسعه سریع شهرنشینی در کشوری مثل ایران، پیدایشپدیده کمبود زمین و مبارزه برای تصاحب زمین در شهرها می باشد و برجسته ترین اقدام سیاسی توده هایشهری در بسیاری از شهرها تصاحب و تصرف غیرقانونی زمین در خارج از محدوده شهرها است که به رشد وتوسعه بدون برنامه و بد قواره شهرها دامن زده ...

افزایش تعداد جمعیت شهری و نیز نسبت شهرنشیتی روندی جهانی است که در کشورهای کمتر توسعه یافته دیرتر شروع شده، اما با سرعت زیادی در این کشورها ازجمله ایران و نیز در استان همدان در حال وقوع است. در این مسیر شهرها هم از نظر جمعیتی و هم از جهت وسعت در حال رشد هستند و با این رشد اثراتی را بر روستاهای پیرامون خود نیز برجا می‌گذارند. این اثرات با رشد سریع و هجومی هم در شهرها و هم در روستاها به تخریب، مشک...