اثبات نظریۀ اتحاد عاقل و معقول و پاسخ به ایرادات ابن سینا بر این مسئله، از جمله ابتکارات و نوآوری‌های فلسفی صدرالمتألهین به‌شمار می‌رود. علامه طباطبایی با وجود انتقاداتی که بر یکی از براهین صدرالمتألهین دارد، خود اتحاد عاقل و معقول را می‌پذیرد و برای اثبات آن روش جدیدی را به‌کار می‌گیرد. در این مقاله علاوه‌بر بررسی انتقادی برهان علامه طباطبایی، از وجوه افتراق دیدگاه علامه و صدرالمتألهین در این ...

در این تحقیق سعی شده است تا سیمای امام حسن (ع) در کتاب «المستجاد من الارشاد» تألیف علامه حلّی از حیث تاریخ نگاری شیعی بررسی گردد. در همین راستا ابتدا به توضیح مختصری در خصوص مؤلف این کتاب پرداخته و سپس در خصوص کتاب تألیف شده و شیوه تاریخ نگاری آن در خصوص تاریخ امام حسن (ع) و منابع مورد استفاده مؤلف و تأثیر کتاب در تاریخ نگاری پس از خود مطالبی آورده شده است. آنچه بطور خلاصه می‏توان گفت این است ...

نظریّة ادراکات اعتباری برای اولین مرتبه توسط علاّمه طباطبائی(ره) مطرح شد و در حوزه معرفت‌شناسی از ابتکارات مبتنی بر رئالیسم تعاملی است، طبق این نظریه شناخت ما در مواجهه با واقعیّت خارجی تصحیح می‌شود و تکامل می‌‌یابد. طرح ادراکات اعتباری نتیجة مواجهة علاّمه با مسئلة تکثّر ادراکات است که بر اساس آن، ادراکات انسان تکثیر می‌‌یابد و به تبع آن، ماهیّت گزاره‌های اخلاقی تبیین می‌‌شود، طبق این فرض در برداشت ا...

ملا محسن فیض کاشانی(ره) از علماء قرن11هجری قمری است که اثر جاودان «تفسیر الصافی» را از خود به جای گذاشته است. از دیگر مفسران معاصر عالم تشیع علامه طباطبایی است که صاحب تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن » است. تفسیرفیض یک تفسیر مشهور روایی یا مأثور است که برنقل روایات مبتنی است ؛ گر چه درکنار این روش ازاصول عقلانی ,عرفانی و تا حدی اجتهادی بهره جسته است.بر خلاف این خاستگاه , تفسیر المیزان برشیوه قرآ...

چکیده انسان ها در مسیر زندگی خود، افعال زیادی را انجام می دهند و برای توجیهِ کرده خود که آن را به چه نیتی انجام داده اند، دست به توجیهات مختلفی می زنند. اینکه به چه نیتی انجام داده و ما چه قضاوتی از اعمال و افعال آنها داریم یک بحث است و اینکه افعال جزءِ کدام یک از افعال اخلاقی (خیر یا شر) است یا نه، بحثی دیگر و به نیت و خواستگاهِ کننده کار بستگی دارد. انسان ها افعال خود را به نیت و انگیزه رسیدن ب...

تناسب آیات از مباحث مهم وبحث برانگیز در میان مفسّران و دانشمندان علوم قرآنیمی باشد، به همین دلیل در این پایان نامه به روش تحلیلی، توصیفی دیدگاه علامه طباطبایی درباره تناسب آیات باتکیه بر سوره احزاب بررسی می شود تا انسجامو تناسب آیات در یک سیستم وچارچوب منظم مشخص وتناسب در سورهاحزاب بررسی شود.علامه قرآن را مجموعه ای به هم پیوسته و منسجم می داند که تمامی آیه ها و سوره های آن باهم مرتبط ودارای هدف ...

در این مقاله سعی بر آن است تا به مسئلة سلوک عرفانی در تفکر فلسفی ملاصدرا و علامه طباطبایی بپردازیم. مهم ترین هدف پژوهش حاضر این است که نشان دهد که نوآوری های علامه طباطبایی در این مسئله، بر اساس مبانی نظری فلسفة او، چه بوده است. ملاصدرا اسفار اربعة خود را بر اساس آموزه های عرفانی ابن عربی، به خصوص سفرهای چهارگانة انسان برای سلوک در حقایق الهی تنظیم می کند و تلاش دارد تفسیری فلسفی از سلوک عرفانی...

نوشتار حاضر با توجه به شبهات مطرح در خصوص جاودانگی قرآن و در پاسخ به ادعای محدود بودن پیام قرآن به زمان یا مکان خاصی نگارش یافته است. چنین مسأله­ای از جوانب مختلف می­تواند مورد بررسی قرار گیرد، لکن این مقال درصدد تبیین دیدگاه علمی و استدلال­های علامه طباطبایی و راه­گشایی اندیشه­های او در خصوص فرامکانی و فرازمانی بودن پیام قرآن، و در پاسخ به این سوال است که؛ گستره­ی­ شمول و عمومیت زمانی و مکانی ...

تکامل غایت مطلوبی است که بشر همواره در پی کسب آن بوده است . تحلیل عوامل موثردر تکامل نفس ازدیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی، مقصود اصلی این پژوهش است و این هدف با مطالعه تطبیقی و تحلیل عقلانی آراءدو حکیم پیرامون مسأله نفس ، تکامل و رابطه آن دو،حاصل گردیده است. ملاصدرا حقیقت جوهری نفس را نوری از سنخ ملکوت و تعاریف حکما برای نفس راتعریف لفظی می داند . از نظر وی تکامل خلوص از عدم است . هر مقوله ا...

هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین رابطه علم و دین، تعیین وجوه اتفاق و اختلاف نظر بین دو فیلسوف معاصر علامه محمد حسین طباطبایی (ره) و دکتر حسین نصر است. شیوه¬ی پژوهش توصیفی-تحلیلی است و چهار نظریه¬ی: تعارض، استقلال، گفت¬وگو و یکپارچگی را مبنا قرار داده است. نتایج حاصله حاکی از آن است که علامه (ره) برای دین تعریفی ماهوی قائل نیست و تعارض واقعی بین علم و دین را نمی¬پذیرد بلکه معتقد است، تعارض ظاهری بین ع...