دراین پایان نامه کتاب (آفاق نقد عربی معاصر) به فارسی برگردان شد . کتاب مجموعه گفتگوهای سعید یقطین و فیصل دراج درباره نقد ادبی عربی در دو بخش است . بخش اول با سخنان سعید یقطین در باره نقد عربی و پیشینه آن ، موانع و چشم انداز ها ، دیدگاههای انتقاد ی ساختارگرایی و صورتگرایی آغاز شده است . به دنبال آن سخنان فیصل دراج در باره آینده نقد ادبی عربی ، جریان فکری نوگرایی ، و مکاتب انتقادی گوناگون آمده اس...

چکیده سرچشمه­های جوشان و زلال کلام وحی دیرزمانی است که با طلوع فجر اسلام بر پیکرة عطشناک اندیشة بشری جاری شده است. مصحف جاودانی، که باگذر قرون متمادی نه تنها هرگزگرد نقصان و زوال بر آیات الهام­بخش و روشنگرش ننشسته بلکه همچنان به­عنوان برترین­و­کامل­ترین­کتاب هدایتگر بشر، گوی سبقت را از هر آنچه در این ره بدان مفتخرند، ربوده است. در این میان، آنان­که اهل معرفت­اند و جویای حقیقت، جذبة کلام الهی بر...

در طول زندگی گاهی مشکلات انسان شدت می­یابند و روح و روان او را تحت تأثیر قرار می­دهند وممکن است وی را به بدبینی دچار سازند. از آنجا که شعراء دارای روحی لطیف تر و احساسی قوی­تر هستند نسبت به مشکلات، بیشتر واکنش نشان می­دهند، شاید بتوان گفت همین امر امکان بروز بدبینی را در نزد آنها افزایش می دهد، ما در دوره­های مختلف شعرایی را شاهدیم که به بدبینی دچار بوده اند، اما این پدیده در دوره معاصر در مقای...

موتیف از مهم ترین باورهای مسلط در هر اثر ادبی است، که بخشی از درون مایه اثر را تشکیل می دهد، و تکرار شدن و برانگیزنده بودن از ویژگی­های بارز آن است. موتیف، دانشی تازه و نوظهور نیست؛ بلکه، عمری به قدمت ادب و هنر دارد؛ شاعران عصر جاهلی از موتیف­های خاصی، مثل ایستادن بر اطلال و دمن، خطاب قرار دادن دو همراه و رفیق، وتفاؤل جستن و... استفاده نموده اند. در میان شعرای معاصر در ادبیات عربی، بدر شاکر سیا...

امام حسین(ع) در قالب اسطوره، نماد و نقاب در شعر معاصر عرب پیوسته حضور درخشانی دارد. مظفّر النوّاب، شاعر شیعی معاصر عراق، سالیان دراز عمر خود را با تأثر از اندیشه های سیاسی اجتماعی مارکسیسم سپری کرده است. او با الهام از حرکت انقلابی حضرت امام حسین(ع) و معرفی ایشان به عنوان رهبر راستین انقلابیان و بانی حکومت مستضعفان جهان، آن حضرت را اسوه پایداری برای همۀ مبارزان در مقابله با حاکمان ظالم و فاسد عرب...

گرایش به بیان غیر مستقیم – به جای تعبیر واضح - از بارزترین ویژگی های شعر معاصر عربی است. شاعر معاصر برای دست یافتن به این هدف از ابزارهای گوناگونی بهره می برد و تکنیک نقاب یکی از آنهاست. قصیدة «المسیح بعد الصلب» سیاب از نخستین نمونه های این تکنیک نوین ادبی به شمار می رود. از آنجا که فن نقاب بر پایة عناصر درام و داستان شکل می گیرد و دو عنصر تعارض (درگیری:conflict)و پویایی(dynamism) – به عنوان دو...

رویارویی باورها و سنت های شرقی با آزادی ها و فن آوری غرب، موضوعی بسیار مهم و جنجالی است که دستمایه ی بسیاری از رمان های مشهور عربی است. در این مقاله به برجسته ترین این رمان ها اشاره شده است و از این میان، رمان «قندیل أمّ هاشم» از یحیی حقی، به لحاظ مضمون و ساختار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رمان های «موسم الهجره إلی الشمال» از طیب صالح ، «الحی اللاتینی» از سهیل ادریس و «شیکاغو» از علاء الأسوانی...

این مقاله، پژوهشی درباره فرآیند نوستالژی در شعر شاعر معاصر فلسطینی، سمیح القاسم، است. نوستالژی در آغاز اصطلاحی روان شناختی بود و سپس وارد ادبیات شد. این واژه، دراصل، به معنای رنج بردن و غم ناشی از غیرممکن بودن بازگشت به گذشته است. این خصلت روانی، به منزله یک رفتار ناخودآگاه، زمینه خلق بسیاری از آثار ادبی جهان را فراهم کرده است. شعر عربی نیز، از نخستین نمونه ها تاکنون، سهم بسزایی از این احساس دا...

پژوهش حاضر می‌کوشد چگونگی حضور شخصیّت اسطوره­ایِ «عولیس» و شیوه‌های فراخوانی و به کارگیری آن را از سوی سه شاعر مهمّ معاصر عربی، همچون محمود درویش (1941-2008) محمّد عمران (1962-1983) و یوسف الخال (1917-1987) مورد بررسی و نقد قرار دهد؛ بدین جهت که نامبردگان برای القای مفاهیم مورد نظر خود به مخاطب از این چهرۀ اسطوری بهره‌ها بردند و کوشیدند با کمک آن، رمزگونه به ترسیم دغدغه‌های شخصی و غیر شخصی بپردازند...