در اواخر قرن چهارم هجری قمری، از شاخه‌های فن قصص که در آن زمان در نثر عربی شهرت و رواجی داشت، فنی جدید ابداع شد که مبتکر آن بدیع الزمان همدانی، آن را «مقامات» نامید و سپس نثرنویسان دیگری که در زبان عربی و فارسی از آن تقلید کردند همین عنوان را برای آن برگزیده و به کار بردند. در این مقاله پیرامون کاربرد سجع در معروف‌ترین مقامات عربی و فارسی و تاریخچه مقامات مورد بررسی قرار گرفته است. همچ...

از آنجایی که بیان تجارب عرفانی در قالب زبان محدود و ناکارآمد مادّی، کاری بسیار دشوار و چالش‌‌برانگیز است، عرفا برای تبیین و تفهیم اندیشه‌‌ها و تجربه‌های عرفانی خویش و اقناع مخاطبان، از ظرفیت‌های هنری زبان، چون تمثیل بسیار بهره برده‌اند. عین‌القضات همدانی، از جمله عرفایی است که این شگرد زبانی در آثارش جایگاهی ویژه یافته است؛ امّا نکتة شایان توجه آن است که گاه دست به بیان خاصی از تمثیل‌ می‌زند ...

متصوفه با دعوت افراد به تساهل و مدارا با اندیشه‌های متفاوت، شباهت زیادی به نحله‌های فکری و سیاسی مدرن، همچون سکولاریسم دارد. یکی از روش‌های عرفان از گذشته آن بود که سالک برای طی مقامات معنوی سفر کند و در مسیر خود مردم را به طریق صواب و حقیقت راهنمایی کند. این سنت عرفانی با مفهوم «دیپلماسی» در علوم سیاسی مدرن مطابقت دارد و می‌توان عارفان ایرانی را اولین دیپلمات‌های فرهنگی تاریخ این سرزمین دانست....

شاه عباس اول با کوچ ارامنه از مرزهای شمالی غربی کشور به داخل، علاوه بر هدف سیاسی که همانا ضربه زدن به دولت عثمانی بود، اهداف تجاری- اقتصادی را نیز دنبال می کرد. زیرا وی برای توسعه تجارت خارجی ایران حضور ارامنه را ضروری می شمرد و می خواست از تجارب آنها در توسعه روابط ایران و اروپا- خصوصاً تجارت ابریشم- استفاده کند. در راستای همین سیاست شاه عباس برای جذب ارامنه سیاست مدارای دینی را در پیش گرفت و ب...

چکیده سوررئالیسم مکتبی است که حدود یک قرن پیش توسط آندره برتون در فرانسه بنیان گذاری شد . این مکتب از آرا و اندیشه های فروید ، هگل ، عرفان شرقی و مکاتب ادبی قبل از خود علی الخصوص دادائیسم تأثیر پذیرفته است . از مهمترین اصـول و مولفه های این مکتب می توان از نگارش خودکار ، توجه به خواب و رویا ، دیوانـگی ، امر شگفت و جادو ، اشیاء سوررئالیستی ، تصادف عینی و طنز نام برد . با نگاهی به مکتب سوررئال...

چکیده آثار عین القضات همدانی عارف قرن پنجم ه.ق. را بایست نمودار پیوند عرفان و تصوف اسلامی- ایرانی با سیاست دانست. گرچه این آثار در نگاه نخستین، در ردیف آثاری چون رساله قشیریه و کشف المحجوب قرار می گیرند که با هدف آسیب شناسانه و جلوگیری از کجروی مریدان و سالکان از مسیر درست تصوف نوشته شده اند، با تأمل و ژرف اندیشی بیشتر و یاری جستن از شگردهای علمی جدید چون تحلیل گفتمان انتقادی می توان دریافت که...

محمّد(ص) مهم ترین جزء نظام فکری عین القضات است و به جرأت می توان گفت تمام مفاهیم و مصطلحات مندرج در آثار او، در سایه ی محمّد(ص) معنا می یابند. سالک برای رسیدن به معرفت و مشاهده ی جلوه ی حُسن حق، باید مقام وی را درک کند و معانی را در آینه ی وجود او بیابد. این مقاله تلاشی است برای به تصویر کشیدن نمای کلّیِ سیمای محمّد(ص) در آثار عین القضات همدانی، با تکیه بر دو اثر مهم و مفصّل او، تمهیدات و نامه ها. دست...

ویژگی بارز ادبیات داستانی آن است که در ژرفنای خود بازگو کننده ی بسیاری از حقایق و اوضاع و احوال جامعه ایست که در بطن آن شکل گرفته است.لذا با نگاهی جامعه شناختی به این آثار، می توان دورنمایی کلّی از جوامعی که مولد این آثار بوده اند ترسیم نمود.از آن جا که مضمون مقامات همدانی(358ـ398 هجری) ریشه استوار و ژرفی در زندگی عمومی جامعه ی عصر عباسی دارد، در این مقاله بر آنیم تا با نگاهی جامعه شناختی به مقا...

ابوالفتوح احمد بن محمد بن صلاح همدانی، که یک سده پس از ابن سینا می زیسته، نخستین منطق دان مسلمان است که ضرب های منتج و عقیم شکل چهارم را به تفصیل برشمرده و اثبات کرده است. رساله او با نام «مقاله فی الشکل الرابع من أشکال القیاس الحملی و هو الشکل المنسوب إلی جالینوس» در سال 1965م. به صورت عکسی چاپ و یک سال پس از آن با تصحیح نسبتاً ضعیفی از سوی نیکلاس رشر در آمریکا منتشر شده است. این مقاله تصحیح و ...

مقدمه: نظریه دلبستگی یکی از برجسته ترین و مهم ترین دستاوردهای روانشناسی معاصر است. از آنجا که مرحله شیرخوارگی یکی از مهم ترین مراحل زندگی هر فرد می باشدوهمچنین تأثیر دلبستگی مادر به شیرخوار در این مرحله از زندگی می تواند بر آینده فرد دارد لذا مطالعه حاضر با هدف عوامل موثر بر دلبستگی مادر و شیرخوار صورت گرفته است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که با هدف بررسی میزان دلبستگ...