یکی از سنت­های تاریخ­نگاری ایران، نگارش کتاب­هایی درباره زندگانی پادشاهانی است که دوران زمامداری ایشان با تحولات بسیار اثرگذاری همراه بوده است. یکی از این دست کتابها-که به صورت نسخه خطی می ­باشد- توسط «اسماعیل حسینی مرعشی تبریزی» معروف به میرملایم­بیگ از نویسندگان دوران شاه صفی و شاه عباس دوم صفوی نگاشته شده است و آن را می توان «عالم­آرای شاه­تهماسب» نام نهاد. نویسنده در این کتاب با هدف شرح وقا...

صفویه از جمله حکومت هایی بودند که در کنار رواج مذهب تشیع توانسته آیین های ایرانیان را نیز تداوم ببخشند و یا خود بوجود آورنده آیین های مختلف مردمی باشند که حتی ریشه تاریخی نداشتند . شاهان صفوی در طول حکومت خود به آیین های ملی ایران مثل نوروز و ... پای بند بوده و در اجرای و تداوم آن نقش موثرتری داشتند . آنان متوجه بودند که جامعه برای پویایی و ادامه حیات خود نیازمند تحرک و شادابی است دیدبه همین عل...

«یکی دیگر از طوایف عمّال خجسته اعمال کاشان سلسلة مرحوم فتحعلی خان ملک الشعرا متخلص به صبا، دنبلی الاصل، کاشانی الوطن مشهور به طایفة ضرّابی است. «اولاً باید دانست که دنبل کجاست؟ ملک ناصر در تاریخ آداب ملوک می گوید: دنبل از محال خوی است و کوه آن در کوهستانات دیاربکر است. گویا یکپارچه سنگ بی راه است و پیوستگی به کوه دیگر ندارد. اطرافش جنگل های دشتی، از پس جنگل ها، کوه های بلند است و شطّ از او بدو رود...

چکیده در دورهای که از ظهور شاه اسماعیل تا سقوط آخرین شاهان صفوی بیش از دو سده(1145- 907ه.ق.) بطول انجامید، دوره تحولات چشمگیر در روابط ایران عصر صفوی با سایر دول خارجی بویژه با گورکانیان هند به لحاظ سیاسی، نظامی، اقتصادی و تجاری، هنر و معماری محسوب میگردد. دستاوردهای سیاسی و اقتصادی شاه عباس اول در زمینه تجارت بین هند و ایران و دریای مدیترانه که در پی گشایش راه خلیجفارس به روی همه کشتیها صورت ...

ایلات و عشایر آذربایجان و اران و آسیای صغیر که اندک اندک به تشیّع رو آورده و در خانقاه صوفیان اردبیل از شیخ صفی الدین اردبیلی به این سو پرورش یافته بودند به دفاع از این سلسله صوفیه (صفویه) برخاستند. آنان به تدریج از جنبه‏ی معنوی به سیاست و حکومت‏گری کشیده شده و با تشکیل اتحادیه‏ی قزلباش پایگاه عقیدتی و نظامی خود را پدید آورده و به مرور با تقویت آن توانستند شاه اسماعیل صفوی را به پادشاهی برسانند....

تاریخ هر فرهنگی پیوسته ردی از دیگری را در خود دارد و تقابل دوگانه خود - دیگری همواره از جمله محورهای مطالعات فرهنگی بوده است. عناوینی همچون چگونگی مواجهه یک فرهنگ با دیگری و علل دامن زدن دولت ها به دیگری هراسی در این زمینه قابل طرح هستند. در این مقاله الگوی نشانه شناسی فرهنگی برای مطالعۀ چگونگی بازنمایی دیگری فرهنگی در دو نگاره از شاهنامه های مصوّر عهد صفوی (شاهنامه شاه تهماسبی و شاهنامه شاه اسم...

صفویان موسس و موجد دولت ملی و وحدت و استقلال قومی ایران به شمار می روند و این وحدت و استقلال را بر اساس مذهب شیعه نهاده اند، اعلام مذهب تشیع به عنوان مذهب رسمی کشور در اذهان مردم دو اثر مهم داشت: از یک طرف ایرانیان را با هم متحد می ساخت و از طرف دیگر آنان را از ملل همسایه خویش که سنی مذهب بودند دور می کرد و در پناه این اتحاد و این محیط عواملی که ملیت را تشکیل می دهند نضج می گرفت . پس از برپای...

همزمان با شروع قرون جدید، دو قدرت ایران و عثمانی در آسیا شکل گرفتند. هم مرز بودن این دو کشور، دین اسلام و .. باعث به وجود آمدن مشترکات زیادی بین این دو کشور گردید. از جمله این مشترکات تاثیر معماری این دو کشور بر یکدیگر بوده است. تاسیس سلسله صفوی نه تنها ایران را از هرج و مرج ناشی از قدرت نمایی حکام ریز و درشت به تثبیتی دگرباره رهنمون ساخت که پس از نه قرن مبادی استقلال آن را نیز فراهم کرد. استقل...

براساس آگاهی‌های تاریخی، شاملوها از بزرگترین و پرجمعیت‌ترین طوایف قزلباش بودند که در تأسیس دولت صفویه نقش چشمگیری داشته و در روند حیات دولت صفوی نیز با تصدی مناصب و مقامات اداری، امور فرماندهی نظامی، اداره ایالات، عهده‌داری امر لَلَگی شاهزادگان صفوی و غیره به ایفای نقش پرداختند. با این وجود در برهه‌هایی قدرت این طایفه دچار ضعف شد که رقابت‌های ایلی و سیاست‌های پادشاهان صفویه بر این نوسان قدرت تأثی...

نظام اداری و سیاسی حکومت صفویه به ویژه قبل از اصلاحات شاه عباس اول بسیار پیچیده و مبهم بوده است. از مهمترین مناصب موجود در آن حکومت منصب وکالت و وزارت است. نقش و اهمیت وکالت به عنوان نائب و قائم مقام شاه ، و وزیر به عنوان رئیس دیوانسالاری اداری در دوره صفویه ، متاثر بود. به منظور ایجاد هماهنگی در عناصر نامتجانس حکومت کارکرد تازه ای یافت و در کنار منصب وزارت که در حکومت صفوی تداوم یافته بود منشا...