یکی از مناجات های امام سجاد? «مناجات العارفین» است، این مناجات عرفان واقعی و حقیقی است که انسان را به سوی معرفت و شناخت حق تعالی رهنمون می سازد و البته نیل به این شناخت جز از طریق ائمه معصومین? از راه دیگری امکان پذیر نمی باشد. در راستای این موضوع، آشنایی با مبانی قرآنی و روایی این مناجات و راه های معرفت حق تعالی و همچنین آشنایی با ویژگی های عارفان واقعی مورد بررسی قرار گرفته است، که آیا انسا...

بررسی مهم ترین تألیف در حوزه عرفان نظری، یعنی فتوحات مکیه ابن عربی، گویای آن است که مؤلف این کتاب، روی کردهایی مختلف به احادیث پیامبر(ص) داشته است؛ چنان که در بیان موضوع های فقهی، به احادیث کاملاً توجه کرده و کنکاش هایی فقه الحدیثی، اعم از بررسی های سندی و متنی انجام داده است؛ اما درباره روایت های اعتقادی، هرگز چنین دقت هایی صورت نگرفته و مؤلف به انواع احادیث جعلی، ضعیف یا تقطیع و تأویل شده استن...

فروغی بسطامی از شاعران غزلسرای قرن سیزدهم هجری است وی مدتی از عمر خود را به مدح شاهزادگان قاجاری گذرانید و سپس شاعر دربار ناصرالدین شاه شد. استغراق در آثار و احوال عارفان بزرگ نظیر بایزید بسطامی، حلاج، ابوالحسن خرقانی و دیگر عارفان سبب تغییر حال او و اختیار زندگی درویشی شد. فروغی شاعر دوره­ی بازگشت است. زبان غزلیاتش فصیح و استادانه و نزدیک به زبان سعدی و حافظ است، او مضامین عاشقانه­ی غزل خود را...

چکیده: موضوع اصلی این تحقیق، بررسی تصویرهای سوررئالیستی در هشت کتاب سهراب سپهری است. برای این مقصود نگارندهمی خواهد اثبات کند که تصاویر شعری سپهری تا چه اندازه سوررئالیستی است. ابتدا در مبحث تصاویر سوررئالیستی، ضمن بحث در موردمشخّصه هایی چون: نگارش خودکار، خواب و رویا، تعطیلکردن عقل و ... بیان می کند که سپهریارائه دهنده ینمونه هایتمام عیار تصویرهای سوررئالیستی است. پس از آن در بخش ارتباط تصویره...

چکیده: بلاجویی و بلا­دوستی یکی از مهم‌ترین درون­مایه­هایی است که بیشتر عارفان بزرگ ایران اسلامی در سلوک خویش، به آن تأکید فراوان داشته­اند و مقرب­ترین عارفان، همواره بلاکش­ترین آن‌ها در راه محبوب به‌شمار می­آمدند و این اندیشه در آثار عرفانی ادبیات ما، بازتاب فراوانی داشته است. از نظر آنان بزرگ‌ترین بلاجو برابر است با بزرگ‌ترین عاشق. نکته قابل توجهی که در این مقاله به آن اشاره می­شود، این است که...

گستره اجبار یا اختیار آدمیان در برابر قدرت و ارادة خداوند، یکی از مباحث مناقشه­آمیز میان اندیشمندان مسلمان بوده است. فرقه­های چون: معتزله، زیدیه، اسماعیلیه، امامیه، ماتریدیه، اشاعره و جبریه خالص، به ترتیب از بیشترین تا کمترین حوزه اختیار را برای انسان قائل بوده­اند. مشرب‌های کلامی اسلامی با استناد به استدلالهای عقلی و نقلی، در پی اثبات جبر مطلق، اختیار محض، آمیزه‌ای از هر دو، و یا قاعدة «امر بی...

استاد امام عبدالکریم بن‌هوازن قشیری(376-465 هـ.ق) یکی از بزرگ‌ترین عالمان، عارفان و متکلمان بزرگ قرن پنجم هجری قمری است که آثار فراوانی به او نسبت داده شده است.مهم‌ترین اثر عرفانی او، کتاب الرساله القشیریه است.این کتاب چه در زمان مؤلف و چه پس از او از مهم‌ترین متون صوفیه بوده که همواره مورد توجه عارفان و صوفیان قرار می‌گرفته است.از سوی دیگر، یکی از عارفان و عالمان بزرگ کُرد در قرن دهم هجری به نا...

غیرت از اصطلاحات مهم عرفانی است که ملازم مفاهیمی چون محبّت و عشق بوده و عبارت از کراهت مشارکت غیر در حقّ محبوب و محب و محبّت است. این پژوهش پس از بیان دیدگاه قرآن و روایات، به واکاوی ریشه ها و بررسی سخنان عارفان در خصوص مفهوم غیرت و جنبه های مختلف آن در آثار برجسته عرفانی پرداخته است. هدف این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، زمینه سازی برای فهم و درک درست تر مفهوم غیرت  در متون صوفیه و با...

در زندگی روزمرّه قاعده­ مرسوم آن است که هر حادثه­ای به دلیل متأثّر بودن از اسباب و علل انسانی و زمینی امکان وقوع پیدا می­کند. امّا در تصوف به سبب متفاوت بودن طرز نگرش به نظام هستی، این واسطه­های مادّی اغلب نادیده گرفته می­شوند و بعضی از کنش­ها و حوادث مستقیماً به مسبّب الاسباب که در ورای تمام وقایع هستی در جایگاهی قدرتمند و بی منازع نشسته است نسبت داده می­شوند. بخشی از خوارق عادات که اغلب در کتاب‌های...

سپهری از شاعران بنام معاصر است. دربارة شعر و اندیشه‌های عرفانی‌ او دیدگاه‌های فراوانی مطرح ‌شده ‌است. برخی مبانی شعر او را برگرفته از عرفان ایرانی‌اسلامی و یا عرفان هندی و شرقی دانسته‌اند و البته برخی نیز شعر او را تهی از عرفان می‌دانند. تاکنون پژوهشی به مقایسة کاربرد مفاهیم و اصطلاحات عرفانی در شعر سپهری و گفتار عارفان مسلمان نپرداخته است. گزینش واژگان، مدخلی بر طرز تفکر شاعران است؛ به‌ همین‌ ...