چکیده یکی از موضوعات مهم در تاریخ اجتماعی ایران عصر ناصری، که تابه‌حال چندان مورد توجه قرار نگرفته است، نقش و جایگاه طب عامیانه در نظام درمانی می‌باشد. نظام طب و درمان در این دوره به نوعی آمیخته با تقدیرگرایی و در شرایط فقدان و کمبود هر نوع خدمات طبی دولتی و نیز کم توجهی خود مردم نسبت به امور بهداشتی بود. در چنین شرایطی، باورهای عامیانه در ارائه نوع خدمت درمانگران مختلف در شاکله سه گروه عمده ح...

سابقه و هدف: از دیدگاه طب سنتی ایران طحال جایگاه سودا است و با ایجاد اعتدال این خلط موجب استحکام بنیاد بدن و سختی اندام ها و صبوری افراد است. بنابراین به نظر می رسد که بررسی علایم بیماری های خاص طحال بتواند در روشن شدن نقش این ارگان در بیماری های متعدد مفید باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه بیماری های مختص به عضو طحال در تعداد 10 عدد از کتب اصلی معالجات طب سنتی ایران دسته بندی و هر کدام از علا...

خوراک از مهمترین مولفه های سبک زندگی مردم هر سرزمین به حساب می آید که از عناصر مختلفی متاثر می شود. دین و پزشکی از مهمترین این عوامل به شمار می آمده اند. دین زرتشت که به ویژه پس از رسمیت یافتن، نفوذ بسیاری در حوزه های مختلف زندگی ایرانیان یافت، وارد قلمرو طب و طب خوراک هم شد و مهمترین مولفه ی شکل دهنده آن شد. انحصار آموزش پزشکی توسط نهاد دینی سبب شد بسیاری آموزه های پزشکی جنبه دینی یابد. توصیه ...

یکی از مشکلاتی که اکثر روزه داران در ماه مبارک رمضان با آن مواجه می شوند، بوی ناخوشایند دهان است که گاهی علاوه بر خود فرد، ممکن است اطرافیان او را نیز آزار دهد. لذا این مطالعه به منظور بررسی علل و روشهای پیشگیری بوی بد دهان در متون طب جدید و طب سنّتی ایران صورت گرفته است. در این مطالعه 5 عامل به عنوان شایعترین عوامل ایجادکننده بوی بد دهان معرفی شده اند که برای پیشگیری از آن دستوراتی شامل رعایت ب...

سابقه و هدف: یکی از میوه هایی که در قران کریم بدان قسم یاد شده انجیر است و این دلیل برتری خاصی است که در این میوه نهفته است. در این مقاله قصد بررسی اثرات دوایی انجیر در بیماری های دماغی و تغییرات قوای قلبی و نفسانی را داریم. درباره آثار درمانی انجیر آنچه بسیار شنیده شده است اثراتی چون گرمابخشی، چاق کنندگی، لینت بخشی و ضد التهاب مجاری تنفسی است. اما آنچه کمتر درباره آن شنیده ایم اثر درمانی ویژه ...

از شایع ترین اختلالات قاعدگی در دنیا و هم‎چنین ایران، آمنوره و اولیگومنوره است. در مکتب طب سنّتی ایران قطع قاعدگی، تأخیر قاعدگی و هم‎چنین کاهش میزان خونریزی قاعدگی، «احتباس طمث» نامیده می شود. بر طبق آموزه های این مکتب‏ احتباس طمث می تواند عوارض فراوانی بر ارگان هایی مانند مغز، سیستم تنفسی، رحم و سایر اندام‏ها بر جا بگذارد. مهمترین عوارض رحمی احتباس طمث شامل ناباروری، اختناق رحم، ورم رحم، میلان ...

مقدمه: بی‏خوابی یکی از شایع ترین اختلالات خواب است که می‏تواند بر روی خلق، هوشیاری، حافظه، امنیت و عملکرد روزانه فرد تأثیر بگذارد. در حال حاضر متداول‏ترین داروها در درمان بی‏خوابی گروه بنزودیازپین‏ها می‏باشند که شیوع عوارض جانبی در این گروه مانند اختلالات شناختی، وابستگی به دارو و برگشت علائم بیماری پس از قطع مصرف دارو استفاده از این داروها را محدود می‏کند، این امر لزوم بکارگیری درمان های کارآم...

در دنیای پزشکی امروز جست‏وجو و کشف داروی جدید، فرآیندی پرهزینه و زمان بر است. اگرچه مبانی و دیدگاه طب سنّتی ایران با مبانی طب رایج غربی در بسیاری از موارد مانند چگونگی نگاه به دارو و مکانیسم های اثربخشی آن تفاوت اساسی دارد، شاید بتوان از انبوه علوم متراکم در کتاب‏های طب سنّتی برای جست‏وجو و یافتن دارو، حتی بر اساس مبانی طب رایج استفاده کرد. در مقاله حاضر سعی شده است روش جست‏وجو و اولویت بندی دارو...

فلفل سیاه که بیش از 4000 سال سابقه کشت و استفاده در هندوستان دارد درختچه‌ای است که میوه‌های کروی و سیاه رنگ آن یکی از طعم دهنده‌های مهم در جهان محسوب می‌شود. فلفل سیاه طبق دیدگاه طب سنتی ایران طبیعت گرم و خشک دارد و در بیماری‌های بلغمی اعضای مختلف نظیر سیستم تنفسی، دستگاه گوارش، عضلات و مفاصل بسیار مؤثر است. این گیاه در ایران وجود ندارد و همه ساله از طریق کشورهای هندوستان و پاکستان به ایران وار...

سابقه و هدف: آلودگی هوا و ابعاد مختلف آن در حوزه سلامت به عنوان یک معضل و  چالش جدی در برابر مسئولین بهداشت ودرمان است. در منابع طب سنتی مبحث آلودگی هوا بحث شده است، در این مقاله به ارائه دیدگاه حکمای طب سنتی و تدابیر توصیه شده در این خصوص پرداخته شده است. مواد و روش ها: در این مقاله مروری، از منابع طب ایرانی و مقالات منتشر شده در پایگاه های علمی با معیار های مشخص استفاده شده است. مطالب با کلید...