مطالعه و تبیین ساختار نظام قدرت منطقه ای در مناطق مختلف جغرافیایی کره زمین، کمک مؤثری به آگاهی و شناخت کشورها و قدرتهای منطقه ای ـ در بررسی سیاستهای فرامرزی آنها ـ می کند. رده بندی این گونه کشورها براساس قدرت ملی، شناخت آنها را تسهیل می کند. با تعیین منزلت ژئوپلیتیک یک کشور می توان موقعیت آن کشور را برپایه وزن ژئوپلیتکی آن نسبت به سایر کشورها در سطح منطقه ای یا جهانی مشخص کرد. برای دستیابی به م...

از منظر نگارنده، تحمیل مفهوم ژئوپلیتیک بر مقولة معرفتی و عقیدتی شیعه از ابتکارات و بدعت‌های کتاب ژئوپلیتیک شیعه، نوشتة فرانسوا توال است. وی کوشیده است مفاهیم قدیمی‌تر اسلام ایرانی و اسلام عربی را در دایره‌ای محدود‌تر بر شیعه‌گری ایرانی و شیعه‌گری عربی تطبیق دهد. هدف اصلی او در این کتاب آن است تا ژئوپلیتیک شیعه را با هارتلند (مرکزیت) ایران ترسیم کند. نویسنده برای رسیدن بدین مقصو...

از اولین حفر چاه نفت و کشف آن در مسجد سلیمان بیش از یک قرن می گذرد . به عبارتی این طلای سیاه در این مدت چه تحولاتی رادر تاریخ ایران به وجود آورده است . کشور انگلستان با ترفندهایی قراردادهایی را با دولتمردان ناآگاه ایران منعقد ساخته بود و بر این ثروت خدادادی نفت چنگ انداخته بود . تا اینکه ایرانیان به خود آمده و به رهبری دکتر مصدق نفت ایران ملی اعلام گردید . با خلع ید نمودن دولت انگلستان از ...

در فضای ژئواکونومیک فعلی جهان که انرژی، محور سیاست و استراتژی کشورهای بزرگ و صنعتی است، اصلی ترین فشار برای تصاحب آسان منابع آن روی کشورهای اطراف حوزه خلیج فارس و سپس خزر می باشد. نکته حائز اهمیت و مثبت اینکه، ایران به دلیل قرارگرفتن میان این دو حوزه و داشتن رتبه دوم ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان بازیگر تأثیرگذار نقش با اهمیتی دراستراتژی جهانی ژئوپلیتیک انرژی پیدا کرده است. اما در چهار دهه اخیر...

  حبیب اله فدوی- دکتر مهدی کنعانی عوامل جغرافیایی به ویژه همجواری، به عنوان عنصر مهمی در روابط کشورها نقش آفرینی می­کند و بدون در نظر گرفتن آن، برآورد امنیت و منافع ملی آنها امری ناممکن است. شناخت میزان توانایی و آسیب پذیری کشورها، تابع شرایط جغرافیایی و ژئوپلیتیک هر کشور است؛ اما به عنوان یک اصل کلی در سرتاسر جهان، همسایگان از نقش منحصر به فرد ویژه در سیاست­های راهبردی هر کشور برخوردارند. پاکس...

حبیب اله فدوی- دکتر مهدی کنعانی عوامل جغرافیایی به ویژه همجواری، به عنوان عنصر مهمی در روابط کشورها نقش آفرینی می­کند و بدون در نظر گرفتن آن، برآورد امنیت و منافع ملی آنها امری ناممکن است. شناخت میزان توانایی و آسیب پذیری کشورها، تابع شرایط جغرافیایی و ژئوپلیتیک هر کشور است؛ اما به عنوان یک اصل کلی در سرتاسر جهان، همسایگان از نقش منحصر به فرد ویژه در سیاست­های راهبردی هر کشور برخوردارند. پاکستا...

چکیده بخشی از رفتار سیاسی بازیگران بین المللی در قالب ایجاد چالش ژئوپلیتیک در مناسبات واحدهای سیاسی نمود می یابد که هدف آن تحمیل اراده یا افزایش هزینه­های مادی و معنویِ کشور رقیب است. منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس عرصه هماوردی دو سازه هویتی ایرانی-شیعی در برابر سازه هویتی عربی-سنی و کشمکش سرزمینی کشورهای منطقه بوده که در این میان مناسبات ایران و امارات متحده عربی بر سر مالکیت جزایر سه گانه، نمود رسا...

چکیده  در 21 نوامبر 2013 ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهور  اوکراین در اجلاسی در لیتوانی توافقنامه تجاری و تعامل با اتحادیه اروپا را لغو کرد و از امضای آن سر باز زد. این موضوع باعث اعتراضات گسترده در اوکراین شد و با کشته شدن 5 نفر از معترضان، اوکراین وارد جدی ترین بحران سیاسی خود پس از انقلاب نارنجی در 2004 شد. همانند سایر بحران ها ازجمله بحران سوریه در سال 2011 روسیه و ایالات متحده امریکا با اعلام ...

هلال شیعی مفهومی است که در سال های اخیر اعراب حوزه خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی و غربی ها مرتب آن را تکرار می کنند و به تازگی برخی شیعیان و ایرانیان نیز، این مفهوم را به کار می برند. ظهور یک مفهوم نو در منطقه خاورمیانه و مفهوم سازی درباره تشیع که در سرنوشت شیعیان و ایران که بزرگ ترین کشور شیعی تأثیرگذار محسوب می شود، هر پژوهشگری را به تفکر وامی دارد؛ از این رو، تأمل درباره چیستیِ هلال شیعی و...

هر کشوری بر اساس برخورداری از سطوح قدرت، به گسترش حوزه نفوذ و افزایش نقش در منطقه یا مناطق پیرامون خود علاقه دارد. یکی از حوزه های ژئوپلیتیک حسّاس پیرامون ایران، شرق مدیترانه است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تحوّل در ساختار ژئوپلیتیکی خاورمیانه، ایران نقش محوری در گستره جغرافیایی شیعیان یافت و سرزمین های شیعه نشین شرق مدیترانه از اهمیت استراتژیک برخوردار گردید که همین می تواند در زمینه قلم...