پدیده‌های گفتمانی بر بافتارهای خاصی  شکل می‌گیرند. گفتمان داعش نیز به‌عنوان یک پدیده گفتمانی مبتنی بر بافتار گفتمانی تاریخی خاورمیانه است که ترکیبی از تاریخ و سنت آن جوامع و پیوند آن‌ها با سرزمین‌های عراق و سوریه است. ظهور چنین پدیده‌های افراط‌گرایی با میزان توسعه‌یافتگی جوامع ارتباط معکوس دارد. ازاین‌رو، وضعیت گفتمانی عراق پیش و پس از سقوط صدام و اشغال، یعنی ظهور گفتمان بعث، نفوذ گفتمان اسلام‌...

هویت، تشخص و مرزبندی­های گفتمانی تنها در تمایز و تفاوت­های گفتمانی است که شکل می­گیرد. در واقع گفتمان­های مختلف یک رابطه دوسویه با یکدیگر دارند. از سویی در تمایز و تخالف با یکدیگر تهدیدکننده یکدیگر هستند و از سوی دیگر تنها در تمایز و در غیریت­سازی با یکدیگر است که متمایز می­شوند؛ لذا هویت بخش یکدیگر هستند. در درون فراگفتمان جمهوری اسلامی ایران نیز از ابتدای انقلاب تا کنون گفتمان­ها و خرده­گفتما...

«قلمروسازی» یکی از مقوله‌های مهم جغرافیای سیاسی است و محور فلسفی و مبنای نظری آن را تشکیل می‌دهد. بحث قلمروسازی گفتمانی و فرایند شکل‌گیری آن، هرچند در جغرافیای سیاسی پیشینه ندارد، اغلب توسط سیاستمداران و سیاست‌سازان برای بهره‌برداری از اهداف سیاسی به‌کار گرفته ‌شده است. آنچه در این نوشتار شایان ‌توجه است، چگونگی فرایند قلمروسازی گفتمانی با بهره‌گیری از مدل تحلیل گفتمانی است. قلمروسازی گفتمانی، ...

یکی از مهم ترین موضوع هایی که ویتگنشتاین در پژوهش های فلسفی بدان پرداخته است، مسئلة زبان خصوصی است. بنا بر نظر وی کاربر زبان از آن جهت که کاربر زبان است، نمی تواند اندیشه ها، احساس ها و عواطف خود را به زبانی یکسره خصوصی و فردی بیان کند. واژه ها و جمله ها معنایی خصوصی ندارند. برهان زبان خصوصی ویتگنشتاین بر تمایز «صحیح – آنچه صحیح به نظر می آید»، استوار است. از سوی دیگر فرگه در مقالة اندیشه به ...

گفتمان از دیدگاه زبانشناختی به کنشی فردی اطلاق می گردد که نتیجۀ استعمال زبان است. چنین کنشی که تجارب بیرونی و زیستۀ گفته پرداز را به همراه کنکاش درون زبان به حوزۀ گفتمان منتقل می کند ما را با ویژگی های متفاوت و متنوعی مواجه می سازد که این تحقیق فقط بخشی از آن را برجسته می سازد. از میان کارکردهای مختلف گفتمان سه ویژگی مقاومتی، ممارستی و مماشاتی وجوهی هستند که مبنای شکل گیری بسیاری از گفتمان ها ب...

تحولات پدید آمده در عرصهی تعاملات بینالمللی و تغییر ماهیت منازعات جهانی از جنگ سخت به جنگ نرم، افق های جدیدی را در عرصهی نبرد های کلامی و چالش های گفتمانی گشوده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با «بررسی راهبرد های گفتمانی جنگ نرم» از منظر «تحلیل گفتمان انتقادی»، در چارچوب انگارهی اجتماعی-شناختی وندایک و با استفاده از رویکرد ونلیوون1996 و غیاثیان 1386، به بازنمایی قدرت و ایدئولوژی در گفتمان بپردازد...

کمال خجندی، شاعر شیرین‌‌سخن سبک عراقی و یکی از درخشان‌‌ترین چهره‌‌های غزلی شعر فارسی است. یکی از گونه‌‌های گفتمانی که در غزل‌‌های کمال کاربرد گسترده‌‌ای دارد، گفتمان شناختی است. در گفتمان شناختی، فرایند کنشی در تعامل با فرایند شَوِشی ایفای نقش می‌‌‌کند و به‌همین‌دلیل، شناخت به‌گونه‌‌ای باز، متکثر و پویا تبدیل می‌‌شود. یکی از مباحثی که در گفتمان شناختی مطرح می‌‌شود، گسست و پیوست گفتمانی است. در فر...

چکیده: رجز، گفتمانی تهاجمی میان دو رقیب و از عوامل تأثیر گذار میان دو کنشگر است. کنشگر در پی آن است تا با بیانی که جانشین جنگ می شود، یا مقدمه ای قوی برای شروع آن می باشد، بر حریف غلبه کند. در این شیوه دو عنصرگفتمانی مهم: نازش و مباهات به خود؛ نکوهش رقیب و تحقیر نژاد به عنوان پروتز گفتمانی مطرح می شوند. منظور از پروتزگفتمانی امری بیانی با نقش صیانت از حریم کنشگر است. این مقاله در پی آن است که ب...

بنا بر تزِ هنجارینگیِ باور، رابطه‌ای هنجارین میان باور و محتوای آن وجود دارد. رابطۀ هنجارینِ مذکور را معمولاً توسط هنجاری که در ادبیات فلسفی «هنجار باور» می‌نامند صورتبندی می‌کنند؛ به این صورت که «شخص باید به p باور داشته باشد اگر و فقط اگر p صادق باشد» (Shah, 2003, 2009). تمرکز ما در این مقاله، ناظر به موضوعی خاص راجع به تزِ هنجارینگی باور به نامِ «استدلال هنجار غیر هدایتگر» بوده که توسط گلور ویکفور...

هدف: هدف پژوهش حاضر،  بررسی نحوة صورت­بندی گفتمانیِ خرده­گفتمان­های موجود در گفتمان علمای شیعه و واکاوی چگونگی ظهور این خرده­گفتمان­ها و مداقة تاریخی- گفتمانی در اندیشه­ورزی این خرده­گفتمان­ها در باب مشروطیت است. روش/رویکرد پژوهش: این مقاله،  بااستفاده از روش گفتمانی «تضادمحور» میشل­پشو و اتخاذ رویکردی تاریخی– تحلیلی به بررسی صورت­بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه پرداخته است. یافته­ها و ...