هنجارگریزی از زبان معیار، انحراف از قوانین حاکم بر همنشینی واژه‌ها، افزودن قاعده‌هایی به برونۀ زبان معیار، به‌هم‌ریختن نحو جمله‌ها و دخل‌وتصرّف در ساختمان دستوری زبان معمول و متعارف، مجموعۀ روش‌هایی است که اغلب شاعران برای برجسته‌سازی زبان از آن بهره می‌برند. این برجسته‌سازی‌ها به‌شکل هنجارگریزی‌هایی صورت می‌گیرد که خود انواع گوناگونی دارد؛ چون هنجارگریزی نحوی، که کاربردهای خاصّ صفت، زیرمجموعۀ آن...

در متون بازمانده از زبان فارسی دری برخی افعالی وجود دارند، که در ساخت آن‌ها، بر خلاف صورت معمول فعل در این زبان، به جای پایانه‌های صرفی فعل، از ضمایر شخصی متصل استفاده شده است؛ از این رو پژوهندگان دستور زبان فارسی به این افعال عنوان «ضمیرساخت» داده‌اند. کاربرد این افعال عموماً در بیان شرط و تمنا است و شواهد مطمئنی از سه صیغۀ دوم شخص مفرد و جمع و اوّل شخص جمع از آن در دست است. تنها نظر پذیرفته‌شده...

کنایه یکی از شاخه‌های مهم علم بیان و از برجسته‌ترین ترفندهای زیباآفرینی در کلام است.در این جستار به تحلیل کارکردهای کنایه درمقدمة شاهنامه پرداخته‌ایم . زیرا دراین بخش ،ساختار کنایی، نسبت به دیگر شگردهای بلاغی، بیشترین بسامد را دارد.کنایه‌های استخراج شده ، به ترتیب از نوع کنایۀ فعلی، کنایه از صفت و موصوف‌اند که بالاترین بسامد، مربوط به کنایه فعلی و از گونۀ ایماست.بسیاری از کنایه‌های به کار رفته ...

چکیده : تحقیق و پژوهش در باره ی دستور توصیفی آثار ارزشمند زبان فارسی در قرون متمادی به منظور ثبت دقیق ویژگی های دستوری هر اثر و دگرگونی های آن و نهایتاً تدوین دستور تاریخی دقیق زبان فارسی در هر دوره امری ضروری به شمار می رود. نگارنده به منظور رسیدن به این هدف ، توصیف دستوری بهارستان را دراین تحقیق مدّ نظر خود قرار داده است. خصوصیات کلی زبان فارسی در قرن نهم از جمله حذف و جابجایی ارکان جمله ، تک...

سالهای 1296-1304 ه.ش، سال های پر چالشی برای یهودیان ایران بود؛ تحولات یهودیان جهان بر وضعیت یهودیان ایران نیز تأثیر داشت. اعلامیه بالفور مقدمه تشکیل انجمن ها و تشکلات زیادی در میان یهودیان ایران بود. تشکیل انجمن صفت عبر، مقدمه تأسیس انجمن صهیونیست ایران گردید. در این دوره فعالیت یهودیان در امور اجتماعی و سیاسی گسترش چشم گیری داشت. تلاش برای احقاق حقوق خود و همکاری با اکثریت جامعه ایران در امور ...

اعتقاد به بساطت ذات الهی و نفی گونه های مختلف ترکیب از آن از دیر زمان مورد اعتقاد بسیاری از فیلسوفان و متکلمان ادیان بزرگی همچون اسلام و مسیحیت بوده است. در سنت اسلامی فیلسوفانی همچون ابن سینا و ملاصدرا و در سنت مسیحی نیز جمعی از فیلسوف- متکلمان قرون وسطایی نظیر آگوستین، آنسلم و به ویژه آکوئیناس به تحکیم مبانی و تشریح ابعاد گسترده این آموزه همت گمارده اند. یکی از ابعاد مهم این نظریه که در مقاله...

ظهور و گسترش ابزارهای الکترونیکی مربوط به گردآوری، ذخیره سازی و پردازش داده های زبانی و همچنین موفقیت چشم گیر شبکه های واژگانی، نگارندگان را بر آن داشت که به طراحی شبکة واژگانی صفات زبان فارسی اقدام کنند. مقالة حاضر ضمن بیان تاریخچه و مبانی کلی شبکة واژگانی، چگونگی شکل گیری شبکة حاضر را شرح می دهد. از آنجا که قصد طراحی شبکة واژگانی صفات فارسی را داریم، به طبقه بندی معنایی مقولة صفت می پردازیم. ...

کارکرد کلامیِ تقابل واژگانی برای نخستین بار در قالب انگارۀ نظریِ جونز (2002) مورد بررسی قرار گرفت، و هفت طبقۀ اصلی شامل کمکی، همپایه، ممیز، انتقالی، منفی، تفضیلی، و اصطلاح معرفی گردید. نگارندۀ مقالۀ حاضر کوشیده است، با تکیه بر طبقه بندیِ مذکور، برای نخستین بار و بر پایۀ رهیافتی پیکره- بنیاد، نقش و کارکرد کلامیِ تقابل را در پیکره ای طبیعی از زبان فارسی ارزیابی کند. به این منظور 1000 جملۀ شامل جفت وا...

سابقه و هدف: اضطراب از شایع ترین اختلالات روانی است. پیشگیری از عوامل زمینه ساز اضطراب اهمیت زیادی داشته و از بسیاری از مشکلات و تحمیل هزینه ها می کاهد. این پژوهش با هدف بررسی رابطه سبک های دلبستگی (ایمن، اجتنابی و دوسوگرا) و ابعاداضطراب (حالت، صفت) صورت گرفت. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی- همبستگی، 400 (217پسر ،183 دختر) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد به طور تصادفی طبقه ای انتخاب شدن...

زبان همچون دیگر پدیده های اجتماعی و طبیعی پیوسته در تغییر و دگرگونی است؛ این تغییر در ابعاد مختلف زبان صورت می گیرد؛ یکی از مباحث زبانی در حوزه تحوّل های واژگان و واک هاست؛ گاهی در معنا و گاهی در تغییر مقوله ها و زمانی نیز در ابدال و قلب و تخفیف و دیگر گونه های آن؛ این مقاله می کوشد فقط مبحث کاهش تک واژهای اشتقاقی و صرفی در واژگان زبان فارسی را بررسی نماید و سهم تخفیف این تک واژها در میان تخفیف ...