خلیج فارس همواره در تاریخ ایران و سرزمین های مجاور نقش مهم و حساسی داشته است. توجه تمامی حکومت های ایران از عهد باستان تاکنون به منطقه خلیج فارس به عنوان یک نقطه ارتباط و تلاقی فرهنگ و تمدن ایرانی با سرزمین های دیگر، بر اهمیت اقتصادی و سیاسی این منطقه افزوده است. ارتباطات ساسانیان با آفریقا، هند و شرق دور از این منطقه صورت می گرفت. مسلمانان یک پایگاه خود را برای فتح ایران، در خلیج فارس قرار داد...

مهمترین تحوّل اجتماعی مستمر و بدون انقطاع در تاریخ خلیج فارس، «مهاجرت و جابجایی جمعیّت» در دو سوی کرانه های آن است، این پدیده از چنان اهمیّتی برخوردار است که بدون بررسی و در نظر گرفتن آن، نمی توان به درک درستی از رویدادها و حوادث این منطقه به ویژه در دوران پیش از نفت، رسید. اگر با ترسیم یک خط فرضی، طول خلیج فارس را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کنیم و با توجه به منابع تاریخی سمت و جهت مهاجرتها را...

چکیده اگرچه به طوردقیق مشخص نیست که در دوره پیش از تاریخ در کناره های خلیج فارس چه مردمانی از چه نژادی زندگی می کردند ، اما می توان حدس زد که به دلیل کمی جمعیت و نبود امکانات ، مردمان این نواحی قادر به ایجاد دولت و همچنین آفرینش آثار ماندگار نبودند . ایلامیان نخستین دولت را در کناره شمالی خلیج فارس به مرکزیت شوش ایجاد کردند . بندر لیان مرکز استان شریهوم یکی از شهرهای مهم ایلامی به شمار می رفت ...

ساخت جزایر مصنوعی از سوی کشورهای حاشیه‎ی خلیج فارس، به‎ویژه امارات متّحده‎ی عربی، سبب‎شده تا این موضوع با حساسیّت بیشتری از سوی کشورهای منطقه، به‎ویژه ایران دنبال شود. در چنین شرایطی، ریشه‎یابی آثار زیست‎محیطی و سیاسی این مسئله، بسیار مهم به‎نظر می‎رسد. آلودگی زیست‎محیطی سال های پیش، درنتیجه‎ی فعّالیّت های انسانی و بهره برداری بی‎رویّه از طبیعت به‎وجود آمده است. آلودگی آبها ازجمله خلیج فارس، بخش چشم...

کرانه های خلیج فارس از آغازین سال های دورۀ ساسانی شاهد حضور فرمانروایان مقتدر آن سلسله و اقدامات عمرانی ایشان بوده است. پادشاهان ساسانی، با پی ریختن شهرها و توسعه بخشیدن مراکز جمعیتی در کرانه های خلیج فارس، از یک سو حاکمیت خویش را بر آن مناطق تثبیت کردند و از سوی دیگر سنگری دفاعی در برابر دست­اندازی مهاجمان فراهم آوردند. علاوه بر گزارش هایی که در متون تاریخی قبل از اسلام و قرون اولیۀ اسلامی مند...

بعد از جنگ جهانی دوم که اهمیت نفت برای جهان صنعتی بیش از گذشته آشکار کرد، ایالات-متحده امریکا به عنوان مهم ترین قدرت نوظهور سیاسی و اقتصادی، تلاش کرد تا نیازهای خود به این ماده ی حیاتی را از مناطق مختلف جهان تأمین کند. در این بین ایران نیز از جمله کشورهای نفت خیزی بود که توجه ایالات متحده را به خود جلب کرد. بعد از تلاش های اولیه ی ناموفق، سرانجام ایالات متحده موفق به ورود به بازار نفت ایران و گ...

با توجه به اهمیت خلیج­فارس و جایگاه ماهیان آن در تأمین پروتئین حیوانی، مطالعه عوامل بیماری­زای این ماهیان از جمله عوامل انگلی حائز اهمیت ویژه­ای است.  مطالعه­ی حاضر در تابستان سال 1391 روی 100 قطعه ماهی متعلق به پنج گونه از ماهیان خلیج­فارس شامل سپر ماهی برقی، سپر ماهی گزنده، گیش مقوا گوژپشت، طلال و شوریده، گرفته شده از اسکله­های صیادی و بازار ماهی فروشان شهرستان بندرعباس انجام شد.  انگل­های کر...

این مطالعه به منظور بررسی برخی پاسخ های فیزیولوژیک ماهی گل خورک گونه boleophthalmus dussumieri به عنوان نشانگر زیستی هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای ( (pahsصورت گرفته است. نمونه برداری از پنج ایستگاه (اروند، جعفری، زنگی، سمایلی و بحرکان) و در طول سواحل شمال غرب خلیج فارس (سواحل خوزستان) صورت گرفته است. میزان غلظت pahs توسط دستگاه hplc و تغییرات غشاء لیزوزوم توسط تست nrrt و میزان پایداری غشاء...

هم زمان با هجوم مغول، کرانه های خلیج فارس و دریای عمان تحت حاکمیت اتابکان و امرای محلی قرار داشت. اتابکان با پذیرش یساولی، پرداخت خراج و اتخاذ سیاست سازش، مانع تهاجم سپاهیان مغول به سرزمین های جنوبی ایران شدند. این سیاست فرایند رشد و تکامل بازرگانی خلیج فارس و دریای عمان را استمرار بخشید. هم زمان با این تحولات، جابه جایی آشکاری در میزان اهمیت مراکز اقتصادی سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان ب...