بسیط الحقیقه یکی از قواعد مهم حکمت متعالیه است که ملاصدرا به اثبات و تبیین برهانی آن پرداخته است. این قاعده، اهمیت بسیاری در تبیین و حل مسائل گوناگون فلسفی دارد و از دو بخش واجدیت همه صفات کمالی و سلب نقائص آنها تشکیل شده است. شیخ احمد احسائی انتقاداتی را به هر دو بخش این برهان وارد می داند. انتقادات احسائی به قسمت اول این قاعده، ناشی از خلط و مغالطه در بازگشت سلب نقائص و صفات سلبی به ایجاب و د...

تحقیق پیش رو بر آنست تا خواننده را با وجهه ای از زندگی علی بن عثمان هجویری، شخصیت مشهور صوفی آشنا کند. نویسنده با اتخاذ رویکردی نو در صدد بررسی تاثیر اساتید و رهبران متعدد هجویری بر او طی مهاجرتهای طولانی اوست. بدین ترتیب در ادامه از تاثیرعمیق افرادی چون ابوالعباس شقانی،ابو احمد مظفر حمدان، ابوالقاسم کرکانی،امام ابوالقاسم قشیری و شیخ ابوالفضل محمد بن حسن ختلی بر دیدگاه هجویری نسبت به دین و دنیا...

رساله حاضر به بررسی گویش جام پرداخته است . جام نام گویش مردم تربت جام خراسان است . این گویش یکی از گویش های اصیل زبان فارسی بوده و از نظر دستوری و بخصوص از لحاظ دستگاه فعلی شباهت زیادی به نام فارسی قرن چهارم و پنجم دارد.

سردار سپه به هنگام رسیدن به نخست وزیری، احمد شاه را از ایران اخراج نمود و با کمک نظامیها در انتخابات مجلس پنجم دخالت نمود و نمایندگانی به مجلس راه یافتند که هوادار سردار سپه بودند بنابراین سردار سپه برای برانداختن سلطنت قاجاریه، خواهان برقراری جمهوری گردید. جمهوری بر خلاف باور بعضی از تاریخ نگاران که آن را توسط انگلیسیها می دانند، ابتکار فردی سردار سپه برای پایان دادن به دودمان قاجاری بود. جمهو...

جام مرودشت برای نخستین‌بار به عنوان قدیمی‌ترین شیء سالن طلای نمایشگاه «شکوه ایران» و نیز نمایشگاه «زن در گذر زمان» در موزة ایران باستان به نمایش درآمد. آشنایی با داستان چگونگی کشف این جام گران‌بها و باستان‌شناس آن، خالی از لطف نیست. به همین مناسبت، خلاصه‌ای از این ماجرا به نقل از دکتر «علی اکبر سرفراز» باستان‌شناس این جام آورده‌ شده است.

در این مقاله شرح حال شیخ رکن الدین یا أوحدالدین مراغی را که در حدود سال670 هجری در مراغه متولد شده و در 738 ه.ق /1377 م در همان شهر درگذشته است می خوانیم و از آثار او ((جام جم)) و دیوان اشعار و مثنوی ده نامه یا((منطق العشاق)) است‘و مثنوی((جام جم)) او یکی از شاهکارهای ارجمند ادب فارسی در اخلاقیات و علوم اجتماعی و عرفان است . و دیدگاه تعلیم و تربیت أوحدی و وجوه مشترک تعلیم و تربیت در آثار سعدی و ...

امیر عجم الدین حسن علاء سجزی، که از اصل و ریشة سیستان است ،در شهر بدیوان(هند) در سال651 هجری قمری متولد گردید. پس از تحصیلات ابتدایی به دهلی مهاجرت نمود و در سلکِ خدمتکارانِ شهزاده محمد بن بلبن(والی ملتان)درآمد. در حلقة احباب حسن سجزی نابغة آن عصر امیر خسرو دهلوی و مورخ با استعداد آن زمان ضیاء الدین برنی قرارگرفت. به برکت معیّت و مصاحبت و دلالت امیر خسرو، حسن سجزی نیز در زمرة مریدان یکی از خدمت گز...

مفهوم ولایت در نظام و ساختار اندیشۀ صوفیانه، همواره یکی از اصلی ترین بن مایه های فکری این بنای برین بوده است. با اندکی تأمّل در تاریخ تصوّف درمی یابیم که هر چه از سال های نخستین تولّد تصوّف به عنوان یک نظام عقیدتی و فکریْ بیشتر گذشته، بر فربهی و فزونی این معنا افزوده شده است. این گستردگی پس از ابن عربی به جایی رسید که عرصه را بر دیگر مفاهیم محوری در این نظام معنوی تنگ کرد. اندک اندک فزون طلبی نظریّۀ ...

بنیانگذار عرفان نظری شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی است . وی در عرفان از اصول ابن حزم پیروی نموده و از بزرگانی چون محمد غزالی ‘ احمد غزالی و عین القضاة همدانی متأثر بوده است . اساس نظریه ابن عربی بر اصل وحدت وجود مبتنی است و اهم مباحث عرفانی وی عبارتند از : فیض‘اعیان ثابته‘تشبیه و تنزیه‘جبرو اختیار‘خلق و فعل‘تجدد اکوان‘ انسان کامل ‘ ولایت‘ رسالت‘ نبوت و حضرات خمس. عراقی ‘ شبستری و جامی از پیروا...

برداشت نادرست از آموزه ظهور یا بازگشت منجی موعود، نظر به جایگاه و اهمیت این آموزه در ادیان ابراهیمی، از جنبه‌های مختلف در طول تاریخ، نقش مهمی در پیدایش فرقه‌های متعددی در این ادیان داشته است. در اسلام، فرقه شیخیه و در مسیحیت فرقه مورمون‌ها از این دسته‌اند. در اسلام، پیروان شیخ احمد احسایی با ادعای کشف و شهود و طرح نظریه رکن رابع به عنوان نایب خاص امام عصر (عج)، موجب جدایی فرقه شیخیه از بدنه اصل...