در جنگ جمل بنی‏امیّه در کنار ام المؤمنین عایشه، طلحة بن عبیداللَّه و زبیر بن عوام رو در روی سپاه خلیفه‏ی وقت، علی‏علیه السلام ایستادند. گرچه در منابع تاریخی و روایی تصریح شده است که عایشه، طلحه و زبیر در شورش بر ضد عثمان نقش مهمی ایفاء کردند، ولی کمتر کسی درصدد برآمده است تا نحوه‏ی پیوستن بنی‏امیّه به اصحاب جمل را بررسی نماید. این پژوهش بر آن است که چگونگی در کنار هم قرار گرفتن بنی‏امیّه و اصحاب جمل...

هدف: دورة پهلوی اول، از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران محسوب می شود. رضاخان سردارسپه، که با کودتای سوم اسفند 1299زمینة صعود خود را به مراحل بالای قدرت فراهم نمود، در 1304 و با تشکیل مجلس مؤسسان، به تخت سلطنت جلوس کرد. وی با تثبیت قدرت مرکزی و جلوس بر تخت سلطنت در صدد برآمد شورش های عشایری در سطح کشور را نیز به انحاء مختلف سرکوب نماید. ازجمله سیاست هایی که رضاشاه برای سرکوب ایلات و عشایر به کار برد،...

رُمانتیسم یا رمانتیسیزم در آغاز امر نوعی شورش ادبی علیه قوانین عقل‏گرایانه‏‎ی مکتب کلاسیسیسم که مکتب جا افتاده‏ی رنسانس و دوره‏ی خردگرایی در اروپا بود، به حساب می‏آمد. متفکرین و هنرمندان این گرایش، تأکید فرهنگی بر خرد را محدودکننده و سرکوبگر روح آدمی می‌دانستند و بر مؤلفه‌هایی چون هنر، شور، هیجان، تخیّل، مضامین معنوی، مناسک و نمادها تأکید می‌کردند. اما رفته رفته این شورش از عرصه‏ی اجتماع و سیاست ...

یهودیان به­عنوان اقلیتی دینی از دیرباز در خاور نزدیک سکونت داشتند و در روزگار ساسانیان، برخی از آن­ها در قلمرو ایران و برخی دیگر در قلمرو بیزانس زندگی می‌کردند. روزگار خسروپرویز یکی از مقاطع مهم تاریخ ساسانیان است که در آن شاهد شورش بهرام چوبین و جنگ­های بیست و پنج سالۀ ایران و بیزانس هستیم و گزارش‌هایی از وضعیت یهودیان در طی این رویدادها داریم. در آن زمان، یهودیان ساکن در قلمرو بیزانس تحت فشار...

رُمانتیسم یا رمانتیسیزم در آغاز امر نوعی شورش ادبی علیه قوانین عقل‏گرایانه‏‎ی مکتب کلاسیسیسم که مکتب جا افتاده‏ی رنسانس و دوره‏ی خردگرایی در اروپا بود، به حساب می‏آمد. متفکرین و هنرمندان این گرایش، تأکید فرهنگی بر خرد را محدودکننده و سرکوبگر روح آدمی می‌دانستند و بر مؤلفه‌هایی چون هنر، شور، هیجان، تخیّل، مضامین معنوی، مناسک و نمادها تأکید می‌کردند. اما رفته رفته این شورش از عرصه‏ی اجتماع و سیاست ...

مسأله خاستگاه اِسناد حدیث و تاریخ‌گذاری آن در طی یک سده گذشته از مباحث مهم میان دانشمندان مسلمان و حدیث‌پژوهان غربی بوده است. در این باره، هر دو دسته غالباً با استناد به گفته ای از محمد بن سیرین(110ق) که در آن آغاز اسناد دهی برای حدیث به سبب وقوع یک فتنه دانسته شده است، تاریخ‌گذاری های متفاوتی را ارائه نموده اند. محدّثان اهل‌سنت، فتنه مورد نظر را قتل خلیفه سوم در سال 35 ق دانسته و زمان آغاز به‌کار...

سرزمین فارس در طول تاریخ یکی مهم­ترین بخش­های سرزمین ایران بوده است. این منطقه در دورة نادرشاه یکی از مناطق حادثه­خیز بود که به کرات در آن شورش­هایی به‌وقوع پیوست که زمینه­های متعددی موجب بروز و ظهور آنها بوده­اند. این شورش­ها سبب گردید تا نادر مجبور شود در آنجا دست به عملیات نظامی بزند و هراز چندگاهی تغییراتی در ساختار سیاسی آن ایجاد کند. از میان شورش‌های شیخ احمدمدنی، محمدخان بلوچ، محمدتقی‌خا...

بیش از ده سال از سقوط طالبـان از قدرت در افغانستان و مداخله ی نظامی بین المللی می گذرد؛ امّا هنوز شناخت کمی از منشأ و علل شورش فعلی طالبان در افغانستان وجود دارد. به رغم این که حکومت طالبان سقوط کرده است؛ امّا سقوط آن ها از قدرت موجب نابودی این گروه  نشده است. مبارزه با طالبان یکی از مهم ترین چالش های آمریکا، ناتو، دولت حامد کرزی و بالطّبع جامعه ی جهانی است. چه عواملی به احیای گروه طالبان در افغان...

با روی کار آمدن رضاشاه و در پیش گرفتن سیاست تمرکز قدرت، تلاش‌های زیادی برای استقرار قدرت حکومت مرکزی، در اقصی نقاط ایران از جمله بلوچستان، انجام گرفت که با چالش‌های متعددی از سوی قدرت‌های محلی روبه‌رو گردید؛ یکی از این چالش‌ها، طغیان دوست‌محمدخان بارکزائی و جمعه‌خان اسماعیل‌زهی در سال‌های 1307-1319ش بود. اینکه علّت اصلی شورش سرداران بلوچ چه بود؟ و چگونه طغیان آنها سرکوب شد؟ سؤال اصلی این پژوهش ا...

یکی از پدیده های اجتماعی و فرهنگی که در قرن دوم هجری قمری به وجود آمد تصوف بود که به مرور زمان به شاخه های مختلف تقسیم و فرقه های زیادی از آن منشعب شد، از جمله این فرقه ها طریقت های قادریه و نقشبندیه بودند. رشد و تکوین قادریه به عنوان یکی از نخستین طریقت های صوفیانه، از قرن ششم تا اوایل قرن دهم هجری قمری به طول انجامید و نفوذ و گسترش آن در کردستان به قرن دوازدهم هجری قمری بر می گردد. خاستگاه نق...