شکل گیری جوامع مرکب یکی از خصلت های مهم باستان شناسی دوران کالکولیتیک را درایران تشکیل می دهد . دشت تهران یکی از معدود مناطقی در ایران می باشد که بسیاری از ویژگی های جوامع حکومتی را در خود بروز داده است . یکی از بهترین شیوه ها جهت مطالعه ساختار سیاسی اجتماعی یک چنین جوامعی استفاده از داده ها ی بررسی های باستان شناختی می باشد . نوشتار حاضر به صورت مقدماتی به معرفی بعضی از این استقرارها در دشت ت...

  حوضه دریاچه ارومیه با ویژگیهای خاص جغرافیایی و طبیعی همواره مورد توجه گروه­های مختلف جمعیتی در دوران پیش از تاریخ تا به حال بوده‏است. امکان ارتباط حوضه دریاچه ارومیه از طریق کرویدورهای چون کیل شین و حاج عمران با شمال بین‏النهرین بسیار آسانتر از برقراری ارتباط با سایر مناطق خصوصا زاگرس مرکزی است. برخی شکل‏گیری را نتیجة مهاجرت مردمان شمال بین‏النهرین می‏دانند که به دنبال یافتن چراگاههای مناسب و...

معدن نمک چهرآباد یکی از  معدود معادن نمک باستانی دنیا و تنها معدن نمک شناسایی شده در ایران است که شواهد و مدارکی از استخراج نمک در یک محدوده زمانی طولانی از حدود 500 پیش  از میلاد تا عصر معاصر را داراست. طبق پژوهش­ های میدانی انجام یافته تاکنون در محدوده کاوش شده کوه معدن، فعالیت ­های معدن­ کاوی در ادوار هخامنشی، ساسانی، میانی و متاخر اسلام به اثبات رسیده است. پس از کشفیات تصادفی سال 1372 و 138...

بدون تردید در مطالعات باستان¬شناسی مذهبی عصر ساسانی، آتشکده‌ها و چهارتاقی¬ها از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. آتش که در تعالیم دین زرتشت از عناصر مقدس و مورد احترام یکتا¬پرستان زرتشتی بود، در مدت نزدیک به پنج قرن حکومت ساسانی با احداث آتشکده‌ها و چارطاقی¬ها در سراسر امپراطوری تقدس ویژه¬ای یافت. چارطاقی نو یافته خانه دیو از جمله چهارتاقی¬های ارزشمند عصر ساسانی است که برخی محققین خارجی و باستان¬شنا...

تحقیق حاضر مطالعه ای میدانی برای سنجش تغییرات در روی زمین سماهای فرهنگی است مطالعه مدارک باستان شناختی در گستره یک زمین سمای در حال تغییر احتیاج به مطالعات زمین باستان شناختی در وسعت منطقه ای و راهبردهای بررسی های روشمندو کاوش های باستان شناختی دارد. در این تحقیق اندیهش ارتباط و انطباق زمین سیما اکولوژی مدارک باستان شناختی و ژئومرفولوژی زمین سیما ها از یک طرف و نحوه سنجش تغییرات در روی زمین س...

در این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه¬ای و استفاده از نتایج گزارش¬های پزوهش¬های میدانی و هم چنین بازدید از برخی محوطه¬ها و اشیا در موزه، بازتاب حضور سیاسی هنری هخامنشیان در مناطق مناطق آذربایجان،ارمنستان و گرجستان تحلیل شده است. به طور کلی هدف از این تحقیق تبیین تاثیر هنر سرزمین مرکزی دولت هخامنشی بر ملل تابعه در نواحی آذربایجان، ارمنستان و گرجستان برای تعیین موقعیت این مناطق در دستگاه اداری ...

بر طبق منابع تاریخی، در زمان پادشاهی اولجایتو شهری به نام سلطان آباد چمچمال در پای کوه بیستون ساخته شده که در دوره ایلخانیان، مرکزیت سیاسی منطقه را برعهده داشته است. با وجود مطالعات و تحقیقات باستان شناسی که در منطقه انجام گرفته، تاکنون محل دقیق این شهر مهم در پرده ای از ابهام باقی مانده و هنوزبحث مکان یابی سلطان آباد چمچمال به عنوان یکی از مشکلات مطرح شده در باستان شناسی منطقه وجود دارد. در ای...

مراد از معرفت شناختی باستان شناختی یا آرکئولوژی نقد ها تحلیل ها داوری ها و ارزیابی های معرفت شناسانه پیرامون رشته حرفه و دانشی چند رگه (Polygenci) چند ریختاری (polyform) چند گون (maltifarious) بر آن ها نهاده به پا و بنا شده پاره ای از مسئله ها و موضوعات کلان و کلیدی معرفت شناختی باستان شناسی را شامل می شوند که در این مقاله به اشاره و اجمال به آنها پرداخته شده است

چکیده ی فارسی: خراسان نام سرزمینی وسیع در بخشهایی از شرق و شمال شرق ایران است که امروزه قسمتهای بزرگی از آن در خارج از مرزهای سیاسی ایران واقع شده است. تحولات سیاسی و فرهنگی سده های اولیه ی اسلامی ایران در حوضه ی جغرافیایی و فرهنگی خراسان بزرگ و ظهور نخستین سلسله های ایرانی- اسلامی سبب شکل گیری نخستین مکتب معماری اسلامی ایران در این خطه گردید. بنا بر شواهد معماری موجود می توان اذعان داشت که خا...

پاسخ به چرایی و چگونگی رفتارهای انسانی در گذشته وظیفه باستان شناسی است، و درک مناسب محیط طبیعی بخش عمده ای از سوالات مربوط به گذشته را پاسخ خواهد داد. امروزه باستان شناسی با یاری گرفتن از علوم دیگر همچون قوم شناسی سعی در بازسازی رفتارهای گذشته انسانی دارد. قوم باستان شناسی یکی از جمله راه بردهایی است که به باستان شناس کمک می کند که به عنوان پلی میان حال و گذشته قرار گیرد. مهم ترین شرط یک سانی م...