با ورود مغول‌ها نظام اجتماعی کوچ‌رویی در ایران غلبه یافت و از آن‌جا که نسبت به تجربة اجتماعی زندگی کوچ‌رویی ایرانیان شرایط بسیار ابتدایی‌تری داشت، پیامدهای ‌اجتماعی ناگواری به بار آورد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل تاریخی، ضمن بررسی ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی جماعت کوچ‌رو و یک‌جانشین، پیامدهای ناشی از گسترش تضاد بین زندگی یک‌جا‌نشینی و صحراگردی و مناسبات حاکم بر آن در دورة مغول در ایران...

عموما طی دوره سرد سال، خبر سردترین شهر ایران و میزان دمای آن هر روز رسانه ای می شود. در این تحقیق چنین شهرهایی با تعریف شهرهای رکورددار سرما و مقادیر دمای آنها با تعریف رکوردهای سرما پذیرفته شد. داده های این تحقیق شامل مقادیر دمای روزانه 33 ایستگاه بر حسب سلسیوس، طی 7 ماه سال (اکتبر تا آوریل 1971 -2010) بود. با رده بندی این داده ها در جداول روزانه برای هر ماه، پایین ترین مقدار دمای رخ داده طی ه...

این مقاله با هدف بررسی تحولات زمانی، الگوی فضایی و مسیرهای شهرنشینی در ایران تدوین شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و مبنای آماری داده ها، نتایج سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن کشور در 7 دوره گذشته است. در این مقاله، ضمن تحلیل زمانی و فضایی شهرنشینی در ایران طی 55 سال گذشته، الگوی فضایی در روند توسعه شهرنشینی کشور با تحلیل عناصری مانند رشد جمعیت، مهاجرت و توسعه اقتصادی مشخص گردید. تعد...

در گردهمایی جهانی سران در سال 1382 که در راستای جامعه اطلاعاتی جهانی تحقق یافت، شهرهای الکترونیک به عنوان بخشی از جامعه اطلاعاتی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. شهرهای الکترونیک نرم افزار، سخت افزار و بستر مورد نیاز را برای دسترسی شهروندان در تمامی اوقات شبانه روز به پایگاه‌های داده خدمات دولتی و بخش خصوصی بر روی شبکه وب فراهم می‌آورند. در دهه گذشته در ایران نیز تلاش‌هایی در راستای ایجاد شهر الک...

از جمله سیاستهای مؤثر و حساس توسعه شهری را می توان برنامه های مداخله در بافتهای کهن شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی،فرهنگی،سیاسی،اقتصادی،زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند. در حالی که شالوده و بافت کهن بسیاری از شهرهای ایران با ارزشهای تاریخی،فرهنگی و اجتماعی کشور همخوانی دارند،تدوین سیاستهای منسجم و جامع مداخله در این بافتها به شدت مورد غفلت قرار گرفته است. اقدامات پراکنده صورت ...

در روزگار گذشته جاده ابریشم از کنار هر شهر و دیار که می گذشت موجب رونق و شکوفایی آن منطقه می شد. این جاده بزرگ از ترکستان چین آغاز می شد و از طریق ایران به شهرهای سوریه می رسید در آغاز، چینیان با اختراع ابریشم، این محصول گرانبها را در خدمت و انحصار خود داشتند تا سرانجام در قرن ششم میلادی، ایرانیان نیز بدین فن مسلط گشتند و به صادر کردن پارچه های ابریشمی دست یازیدند. نقوش به کاررفته در این منسوجا...

آمل، یکی از شهرهای کهن ایران است که پیشینۀ شهرنشینی در آن، به دوره های پیش از اسلام برمی گردد. در این مقاله، سعی بر آن است تا با به دست دادن پیشینه ای از شهر آمل و موقعیت آن در دوره های مختلف تاریخی، دو عنصر از عناصر مهم مذهبی این شهر را - که در بافت کهن قرار دارد - معرفی کنیم. این دو عنصر - که مسجد جامع و مسجد آقاعباس نام دارد - از لحاظ کارکردی، در ترکیب با فضای یک مدرسه ساخته شده است و به صور...

تجربیات مدیریت روستایی در ایران در طول دهه‌های گذشته حکایت از فقدان یک ساختار مدیریتی قوی دارد، که نتایج حاصل از آن را می‌توان در تخلیه شدن روستاها، مهاجرت روستاییان، تشدید شدن مسایل و مشکلات شهرهای بزرگ مانند تهران و در نهایت عدم دستیابی به توسعه همه جانبه و پایدار در کشور بیان کرد. مدیریت روستایی در ایران از گذشته دور تاکنون با چالش‌های ساختاری و مسائل و مشکلات عدیده‌ای روبرو بوده است. با توج...

ایران میانه قلب سرزمین پهناور ایران است. این بخش از خاک کشور، دارای شاخصه ها و ویژگی هایی است که آن را برجسته کرده است. شهرهای واقع شده در ایران میانه نقش نقطه اتصال و حلقه ارتباط بین شرقی و غربی خاک ایران را بر عهده دارند. این بخش از خاک ایران در دوره ساسانی بسیار مورد توجه پادشاهان آن سلسله بوده است. شرایط جغرافیایی و موقعیت قرارگیری آن، از مهمترین مواردی بوده که هم از نظر سیاسی و هم از نظر ا...