در این رساله ، پس از ارائه تعریفی از نماد و ذکر ویژگیها، تفاوت ها و تشابهاتش با دیگر عناصر بلاغی چون استعاره و تمثیل ، ارائه تاریخچه ای از مکتب سمبولیسم در اروپا، عرب و ایران ، به بررسی این جریان در آثار چهار شاعر ، نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد و محمدرضا شفیعی کدکنی پرداخته می شود.

إن الصوفیة قد دخلت  الأدبین العربی والفارسی منذ القدم والشعراء کان لهم قراءة خاصّة عنها حسب تجربتهم الشعریة والعصر الذی عاشوا فیه. فالمؤثرات الاجتماعیة والظروف السیاسیة کان لهما أکبر تأثیر على توظیف التصوف من قبل الشعراء. واستمرّت هذه المسیرة حتی وصلت إلی العصر الحدیث الذی تشهد فیه عودة إلی المفاهیم الصوفیة فی شعر هذا العصر. والصوفیة من أهمّ التیارات فی الشعرین العربی والفارسی المعاصرَین. ویحاول هذ...

امروزه یکی از پرکاربردترین انواع تحلیل ادبی، تحلیل بر طبق نظریات یونگ است. یونگ، روان¬پزشک سوئیسی موسّس مکتب روان¬شناسی تحلیلی است. او کار فروید در زمینه روانکاوی را وسعت داد و امروزه آثار او از برجسته¬ترین و پرطرفدارترین منابع روان¬شناسی و تحلیل آثار ادبی محسوب می¬شود. او با تمرکز و تحقیق بر مضامینی چون ناهشیار جمعی و کهن¬الگو جایگاه خود را در میان روان¬شناسان و نقد آثار ادبی ارتقاء بخشید و با ...

سبک‌شناسی، دانشی است که تلاش می‌کند از یافته‌های علوم مختلف، مانند بلاغت، تاریخ ادبیّات، زبان‌شناسی و... بهره گیرد. این دانش، در روند بررسی و تحلیل متن، از خردترین لایه که آواهای متن باشد، آغاز می‌کند و در نهایت سعی می‌کند به سطح فکری متن برسد. یکی از مهم‌ترین روش­هایی که شاعران معاصر از آن بهره می‌گیرند، گرایش به سنّت و بهره‌گیری از آن، جهت غنا بخشیدن به اثر خویش است. از جمله مهم‌ترین بخش سنّت، م...

نقش آفرینی منطقه­ای جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا (فرصت­ها و تهدیدات) فاضل شجاعیان[1]- دکتر نوذر شفیعی- دکتر اسماعیل شفیعی جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری آزاد و مستقل و به دلیل موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک همواره در تحولات منطقه­ای و بین­المللی تاثیرگذار بوده است. صدور تفکر مقاومت و مبارزه با استعمار، امپریالیسم، استبداد و خودکامگی و پیشرفت­های علمی و  تکنولوژیک، و نیز نهضت مشروطه، ملی...

خوانش و بازآفرینی اسطوره‌ها، از شگردهای پرکاربرد شعر معاصر به شمار می‌آید و شاعر به نیکی از اسطوره‌ها برای بیان شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع خود بهره می‌گیرد. الهام‌گیری از اسطوره مرگ و حیات و جلوه‌های دیگر آن، که در داستانهای "ققنوس" و نظایر آنها تبلور یافته است، در یکی دو دهه آغازین شعر نو رواج یافت که شاعران با برگزیدن آن می‌خواهند دغدغه ذهنی خود را در فضای این افسانه نشان دهند. چه، ا...

شاعران و نویسندگان معاصرهر یک از زاویه ای خاص و با دغدغه های بعضاً متفاوت به طبیعت و حیات وحش نگریسته و درباب آن سخن رانده اند.طبیعت بکر و دست نخورده، محیط زیست، انسان، حیوانات و گیاهان از جمله مباحثی هستند که شاعران در لابه لای اشعار خود بدان پرداخته اند. از میان شاعران معاصر که به طبیعت نگاهی ویژه و البته دلسوزانه دارند؛ محمدرضا شفیعی کدکنی، چهره ای شاخص و سرشناس در حوزه ی ادبیات و نقد ادبی اس...

سنایی شاعر اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم، نقطه عطف ادبیات منظوم عرفانی استکه توانسته است فرایندی از انعکاس مفاهیم عرفانی منثور پیش از خود را در قالب های شعریغزل، قصیده و مثنوی بیاراید. باتوج هبه منابع موجود در خصوص سنایی، در مورد شخصیتوی با دو دیدگاه روب هروییم. دیدگاهی که شخصیت سنایی را به صورت تقویمی و خطیملاحظه م یکند و تحول وی در پرداختن به اشعار با مضامین عرفانی را...

یحیی سماوی، به عنوان یکی از شاعران برجسته معاصر عراق، و محمدرضا شفیعی کدکنی، از شاعران معاصر ایران، می­کوشند تا با سلاح قلم، زبان هنر و بهره­گیری از شگردهای گوناگون ادبی، در افشای ماهیت استعمار و نیروهای اشغالگر، نفش بارزی داشته باشند. پژوهش حاضر گذشته از تبیین جایگاه ادبی این دو شاعر، می­کوشد، با رویکردی تطبیقی بر اساس مکتب آمریکایی، به صورت تفصیلی و استقرایی اشتراکا...

در این مقاله، ابتدا با تکیه بر دو تعریف و توصیف دکتر شفیعی کدکنی از شعر، اولا" «زبان»  به مثابه‌ی یکی از عنصرهای سازنده‌ و نیز بستری که «شعر چونان حادثه‌ای در آن روی می‌دهد»، بررسی گردیده و ثانیا" به نقش ارتباطی و یگانه ساز آن در میان «نجواگر و شنونده»، اشاره شده است. بنابراین، مباحثی نظیر تفاوت زبان شعر و زبان روزمره، «نارسایی زبان در القای ما فی الضمیر»، «زبان و اندیشه» و «زبان و جامعه» به ا...