با خارج شدن زبان های ایرانی میانه از ساختار تصریفی زبان های ایرانی باستان، تغییراتی در آن ها روی داد تا عملکرد اجزای ازمیان رفته یا ضعیف شدۀ این زبان ها به نحوی توسط اجزایی دیگر جایگزین شود. از جملۀ این تغییرات تقویت نقش حروف اضافه در کنار شکل­گیری گونه­هایی جدید از آن ها بود. ساختارهای اضافی در دورۀ میانه شامل گروهی اند که مستقیماً از دوران باستان به میانه رسیدند و نیز مجموعه ای دیگر که در دورۀ...

Natural factors are among essential dimensions that shape a city and guide its development. Mountains, rivers, coastlines and valleys are among these factors. Water supply, among others, has an important role in the life and flourishing of a city. In every settlement, the solution to this is considered a part of its urban culture. The Zayandeh-Rud River has been a significant element which has ...

در دوران اسلامی، در هنر سفالگری کاشان، تحولات و تغییرات فراوانی صورت گرفته است. این تغییر و تحول گاه در ارتباط با هنرهای دیگر همچون ادبیات، نقاشی، خوشنویسی و گاه نیز با توجه به قابلیت‌ها و امکانات تزئینی خود سفال مانند انواع فرم، نقش و تکنیک سفالینه بوده است. در این پژوهش، با در نظر گرفتن اهمیت و نقش مهمی که شعر بر تحولات هنر سفالگری، از جمله ایجاد فضایی شاعرانه، بیان مضامین عاشقانه، حماسی، عار...

در این مقاله، تاریخ فلسفۀ ریاضی را در سه دوره مطالعه می کنیم. دورۀ اول از ادوار باستانی تا اواخر  قرن هفدهم میلادی؛ دورۀ دوم که با ابداع حساب دیفرانسیل و انتگرال توسط نیوتن و لایب نیتس آغاز می شود و حدودا دو قرن به درازا می کشد؛ و دورۀ سوم از زمان دقیق سازی مبانی آنالیز ریاضی توسط وایرشتراس و دیگران تا به امروز. همچنین سه مکتب فلسفی منطق گرایی، شهودگرایی و صورتگرایی در ریاضیات را نقد و نقاط ضعف...

مطالعه و بررسی ظروف سفالی ایران، افزون بر آشنایی با فرهنگ ها در سلسله ها و ادوار مختلف، تداوم تأثیرات این هنر را در هر دوره آشکار می سازد. شیوه های ساخت و تزیین (به ویژه درخصوص نقوش به عنوان عنصر اصلی تزیینی در سفالینه ها) بارزترین اسناد تداوم تأثیرات در این اشیا هستند. در مقالۀ پیش رو با مطالعه و مقایسۀ تعدادی از سفالینه های صفوی و قاجار تأثیرات شیوه های ساخت و تزیین و همچنین تأثیرات طرح و نقش...

تاد لاوسن از خاورشناسان معاصر، در مقالۀ هرمنوتیک تفسیر پیشامدرن اسلامی و شیعی تلاش دارد گونه‌ها و تطور تاریخی رخ‌داده در هرمنوتیک تفسیر شیعۀ دوازده امامی را توصیف و ارزیابی کند. بر پایۀ این مقاله تفسیر امامیه از پدیداری تا دورۀ معاصر چهار گونه هرمنوتیک ولایت‌محور، مصالحه، عرفانی – باطنی (ناشنوایی هرمنوتیکی) و فلسفی – ولایی را گذرانیده است؛ چرخش هرمنوتیکی شیعه از امام به مفسر در تبیین قرآن و عجی...

آثار هنری به تعبیر زبان بصری و گویای واقعیت‌هایی است که در هر دوره، متأثر از شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، مذهبی و فضای حاکم بر جامعه، دستخوش تغییر و تحولات چشمگیری گشته است. دراین‌بین هنر دیوارنگاری بستری مناسب برای شرح و بسط این تحولات است. این پژوهش باهدف تحلیل نقش، فرم و جایگاه سفالینه در دیوارنگاره‌های دورۀ صفوی و مطالعه تطبیقی آنها با سفال‌های این دوره با تمرکز بر نقوش دیوارنگاره‌های کاخ...

غزل های حافظ و ترانه نامۀ پترارکا (1304-1374 م)، دست کم در سه ویژگی، زمینه ای مشترک دارند: (الف) از دیدگاه چونی، هر دو اثر اوج شعر غنایی عاشقانۀ قرون وسطی هستند: یکی در ادب پارسی، دیگری در ادب اروپایی؛ (ب) از دیدگاه ترتیب زمانی، هر دو دیوان در سدۀ هشتم هجری (چهاردهم میلادی) سروده شده اند، و (ج) از دیدگاه چندی، غزل های حافظ به تصحیح دکتر خانلری 4092 بیت (یعنی، نزدیک 8184 مصرع) دارد، و ترانه نامۀ...

منطقۀ زنجان یا خمسۀ قدیم از قرون میانه ایران تا به امـروز به عنوان سکـونتگاه اصلی ایل افشار و تیره­های مختلف آن شناخته شده است. افشارها طایفه­ای از قوم اغوز بودند که در مسیر مهاجرت خود به ایران در مناطق مختلف از جمله زنجان استقرار یافته و در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در ادوار مختلف نقش بسزایی داشته‌اند. از دورۀ صفویه به بعد علی­الخصوص از زمان قاجار، افراد منتسب به ایل افشار به سبب برخورداری ...

در ادبیات فارسی ایران و فارسی تاجیکی ماوراءالنهر به مناسبت های ارتباط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی با کشورهای اروپا جریان تازه ای شکل گرفت که از نمودهای بارز آن ورود عبارات و ترکیب ها و تصاویر تازه در زبان ادبی به ویژه شعر بود. در این مقاله زمینه های اجتماعی این جریان در شعر فارسی ایران و فارسی تاجیکی بررسی شده است. سابقۀ نفوذ کشورهای غربی به ایران و آسیای میانه به دورۀ تیموریان و حتی پیش از آن برم...