رمانتیک ها با فراهم آوردن چشم اندازی نو در مطالعات ادبی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جهان بیش از دو سده است که در مرکز توجه جهانیان هستند. رمانتیسیزم به عنوان مکتبی زنده و در قید حیات، بیش از اینکه پدیده ناب قرن نوزدهمی باشد، جزء اساسی فرهنگ مدرن است و پیش از اینکه گرایش ناب ادبی باشد، نگرشی نو در مطالعات جهانی به شمار می آید. برجسته ترین اصل این مکتب، فردیت؛ کمال فردی و نامحدودیت فرد با تأکید بر ن...

شعر آیینی به گونه­ای از شعر متعهّدانه گفته می­شود که از جهت معنایی و محتوایی صبغه کاملاً دینی دارد و از آموزه­های وحیانی، فرهنگ عترت و ولایت سرچشمه می­گیرد. در شعر آیینی دورۀ مشروطه با توجه به شرایط زمانه، مضامین جدیدی همچون ستم­ستیزی، برقراری عدالت و نیز مبارزه با استبداد و  استعمار، تحت تأثیر نهضت عاشورا رواج می­یابد. شاعران آیینی­سرای این دوره نیز دو دسته هستند: یکی شاعرانی که در کنار مسائل دی...

شعر فرّخی یزدی، شاعر آزاده مشروطه و ابراهیم طوقان، شاعر مبارز فلسطینی از گونه­های شعر پایداری به شمار می­رود که از لحاظ مضمون، به هم نزدیک، اما از نظر ساختار شعری، تا حدودی با هم متفاوت است و هر کدام از آن دو، به منظور بیان اندیشه­های سیاسی، اجتماعی خود، ابتکارهای شعری ویژه­ای به وجود آورده­اند. فرّخی برای بیان اندیشه­های ضدّ استعماری و استبدادستیزانه خویش، «غزل سیاسی» را پدید آورد؛ اما طوقان به م...

در میان شاعران عصر مشروطه، شعر ایرج میرزا، ازلحاظ کاربرد ویژة زبان و شگردهای کلامی - که آگاهانه بدان پرداخته است - جایگاهی ویژه دارد. وی با جسارتی هنرمندانه هنجارهای زبان رایج را در سطح های صرفی، نحوی و واژگانی، واجی و معنایی در هم می شکند و فضایی تازه در حیطة زبان ادبی ایجاد می کند و این کار را با زبانی ساده و روان انجام می دهد؛ به گونه ای که بی اغراق، می توان گفت در بین شاعران این عصر، شعر وی...

ادبیّات هر دوره چون آیینه ای مظهر و مجلای رفتار اجتماعی، فرهنگ، آداب و رسوم، جهان بینی و دیگر کنشهای اجتماع خود است.ادب فارسی و به تَبَعِ آن شعر، در زمینه انعکاس اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از ظرفیّت بالایی برخورداربوده است. با نگاهی دقیق و انتقادی به آثار گوناگون ادب فارسی، می توان چشم انداز مناسبی را از جامعه ای- که اثر در آن خلق شده است- مجسّم کرد. دورۀ بیداری هم با عمر نسبتاً کوتاه خود، یکی از ا...

شعر عاشقانه از گونه‌هایش اشعار غنایی است که در آن، شاعر به بیان احوالات و عواطف شخصی خود می‌پردازد. اگر بخواهیم شعر عاشقانه را در عبارتی موجزتر تعریف کنیم، باید بگوییم که شعر عاشقانه بیانی هنری است که در آن شاعر / عاشق در مقام نهاد «سوبژه» به توصیف و ستایش معشوق خود در مقام موضوع «ابژه» مبادرت می‌ورزد. برای ترسیم این گونه بیان هنری، در تغزّلات پنج شاعر نوپرداز: «نیما، شاملو، فروغ، اخوان و سپهری»...

پیشینة ادبیات تطبیقی، بنا بر اسناد و مدارک، به گذشته های دور می رسد؛ اگرچه به طور رسمی، واژگان ادبیات تطبیقی را پیشینیان برای موازنه و سنجش ادبیات و دانش های تطبیقی به کار نبرده اند. امّا سال 1828 م. را برخی محقّقان ادبیات تطبیقی آغاز پیدایش این دانش می دانند که در دانشگاه سوربن فرانسه، در درس تاریخ ادبیات فرانسه، ویلمن ارائه کرده است. دانشی که چشم اندازِ تازه ای از بررسی و تحقیق برروی مطالعة ادبی...

پیشینة ادبیات تطبیقی، بنا بر اسناد و مدارک، به گذشته های دور می رسد؛ اگرچه به طور رسمی، واژگان ادبیات تطبیقی را پیشینیان برای موازنه و سنجش ادبیات و دانش های تطبیقی به کار نبرده اند. امّا سال 1828 م. را برخی محقّقان ادبیات تطبیقی آغاز پیدایش این دانش می دانند که در دانشگاه سوربن فرانسه، در درس تاریخ ادبیات فرانسه، ویلمن ارائه کرده است. دانشی که چشم اندازِ تازه ای از بررسی و تحقیق برروی مطالعة ادبی...

قافیه یکی از جلوه‌های موسیقی شعر است به‌گونه‌ای که اگر قافیۀ شعری درست و سالم باشد آن شعر زنده می‌ماند. از همین رو، شاعران زمانی را صرف قافیه‌پردازی کرده و به آن اهمیت زیادی داده‌اند. از سده‌های ابتدایی شعر فارسی تا به امروز، تغییرات زیادی در قافیه­ها رخ‌ داده است و با بررسی علم قافیه بر اساس مطالبی که در کتب بلاغت و نقد شعر، مسطور است به سهولت می‌توان به اهمیت قافیه و اثربخشی آن در شعر فارسی پ...