خوانشی لکانی از شعر «ندای آغاز» اثر سهراب سپهری   عبدالرضا سعیدی* دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد چکیده سهراب سپهری، شاعر و نقاش ایرانی، اشعار خود را در هشت­کتاب گردآورده و بیش تر، از لحاظ نوع نگاهش به زندگی، طبیعت، خدا، نیک و بد، زشت و زیبا و ...، مورد توجه منتقدان بوده است. «حجم سبز» و «ما هیچ، ما نگاه»، دو دفتر پایانی هشت­کتاب­، بدان جهت که در سیر تکامل شعر و اندیشه­، پخته­تر هستند، اهم...

شعر «هزاره دوم آهوی کوهی» یکی از اشعار محمد­رضا شفیعی­کدکنی است که شاعر سعی کرده است در آن، با استفاده از زبان ادبی فاخر، تناسب محکمی میان صورت و محتوا ایجاد کند. اصولا شعر، یک نیاز درونی است که در زبان شکل می­گیرد و به فعلیت می­رسد. زبانی که از امکانات و عناصر خاصی بهره برده و به درجه هنری رسیده است. در سایه کاربست همین عناصر و امکانات است که ساختار شعر، شکل می­گیرد. بررسی ساختاری یک اثر ادبی ...

یکی از مهم ترین آثاری که همواره مورد توجه محققان عرصه های فلسفه هنر، نقد ادبی و فن شعر قرار گرفته، بوطیقای ارسطو است. در دنیای اسلام، ترجمه ها، شرح ها، و تلخیص های متعددی از بوطیقا نگاشته شده است، که فن شعر ابن سینا از معتبرترین آنها دانسته می شود. در این مقاله کوشیده شده تا ضمن مقایسه فصول فن شعر ابن سینا با بوطیقای ارسطو و برشمردن اضافات توضیحی ابن سینا بر بوطیقا، نشان داده شود که فن شعر، ترج...

یکی از مباحث عمده ی نقد ادبی، موضوع بلاغت وشگردهای زبانی در سخن و مطالعه متون ادبی معاصر از جنبه بلاغی و زبانی است. بلاغت در سخن، به ویژه در زبان شعر، متضمن هنرهای متعددی چون استعاره، کنایه، تشبیه، تلمیح، مبالغه و... است. نصرالله مردانی، از جمله شاعران معاصر است که در استفاده از جنبه های متنوع بلاغت و ظرفیت های متعدد زبانی، بی نظیر بوده است. وی در دو دوره ی قبل و بعد از انقلاب، در محتوا و مضامی...

یکی از عواملی که شعر را از دیگر گفته ها متمایز می سازد، موسیقی آن است. در طول تاریخ زندگی انسان، هر چیزی که صدای ریتمیک و موسیقایی داشته، توجه او را به خود جلب کرده است. شعر هم یکی از چیزهایی است که همیشه مورد توجه انسان بوده است، دلیل آن هم موسیقایی بودن شعر است. این ویژگی شعر است که باعث تأثیرگذاری و ماندگاری آن در ذهن و خیال خواننده می شود. به طوری که تمامی کتب آسمانی ادیان مختلف هم به صورت ...

ابهام در یک شعر موفق، همان قدر نقش مثبت دارد که در یک شعر ناموفق، و ارزیابی این نقش برعهدة نظام فکری و زیبایی شناسی هر دورة ادبی است.ابهام یکی از فرایندهای مهم و در عین حال کلیدی شعر معاصر ایران و به بیان بهتر، شعر امروز است. این سخن هرگز بدان معنا نیست که شعر گذشتة ما ابهام نداشته، بلکه مسأله این است که در شعر سنتی فارسی، ابهام بیشتر به سه شکل عمدی، طبیعی و عارضی اتفاق می افتد، اما در شعر امرو...

پذیرش این اصل مسلم که هنر و ادبیات میراث مشترک جامعه بشری است، مستلزم قبول ارتباط زنجیره‎ای این مقوله در فرهنگ های ملل و تأثیر متقابل آفرینش های هنری بر یکدیگر خواهد بود. ادبیات تطبیقی (comparative literature) که در زبان عربی به آن «الأدب المقارن» می‎گویند یکی از شاخه های ارزشمند و مهم علوم ادبی معاصر و یکی از پایه‎های نقد ادبی جدید است که ما را از تأثیر پذیری ادبیات ملل مختلف و همچنین تأثیر پذ...