تقابل افراط گرایی و عدالت خواهی (تأملی در سیره علوی) حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1 1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه خلاصه برای داشتن درکی درست از افراط گرائی می توان سیره امیرالمؤمنین (ع) را به عنوان شاخص عدالت محوری مورد بررسی قرار داد. در پایان دوره خلیفه سوم، بسیاری از مسلمانان بر علیه او قیام کردند و فضای تند سیاسی، عده ای را به افراط گرایی سوق داد و با استق...

دولت تجزیه طلب !     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه   خلاصه   یکی از سؤالاتی که در ارتباط با الزامات دولت نسبت به شریعت وجود دارد، چگونگی ارتباط احکام مختلف شریعت با هم است. در دیدگاه متفکران اسلامی، این احکام کاملاً با هم مرتبط می باشد و نگاه صحیح نگاهی است که همه آنها را با هم ببیند. در منابع دینی نیز شواهد فراوانی بر این ارتباط ...

چکیدهرا میتوان از مهمترین مبانی معرفت شناسانه در راستای قبول و یا رد مسأله « جهتداری علم » مسألهدانست و از همین رو موضوعی پر اهمیت به شمار میرود. « علم دینی »در نوشتار پیش رو، مسأله مذکور از نگاه سه اندیشمند معاصر؛ یعنی آیت الله جوادی آملی، دکتر سروش وحجت الاسلام و المسلمین میرباقری مورد بررسی قرار گرفته است و سعی شده تا با تکیه بر مبانی وتصریحات هر یک، نظر ایشان در مسأله جهتداری تبیین شود.برخی...

امام‌الحرمین جوینی، عبدالملک بن ابو محمدبن عبدالله بن یوسف متوفی 478 ﻫ.ق از بزرگان ائمه شافعیه خراسان و نخستین استاد نظامیه نیشابور بوده است. بسیاری از فضلا و فقها و دانشمندان نامی قرن پنجم و ششم ﻫ.ق از جمله امام محمد غزالی و کیاهراسی و ابوالمظفر خوافی افتخار شاگردی او را داشتند و او به وجود این شاگردان فخر و مباهات می‌نمود. آوازه علمی و روحانی او از بلاد خراسان گذشت و عراق و شام و حجاز را در ب...

در حکمت 252 نهج‌البلاغه آنجا که امیرالمؤمنین علی(ع) از فلسفۀ شرایع و احکام و حکمت آن­ها با مطلع «فرض الله الایمان تطهیرا من الشرک» سخن می‌گوید، عبارت «الامامة نظاماً للامة» آمده است که بر اهمیت مسئلۀ امامت در رهبری امت دلالت دارد. اما در برخی نسخه‌های متأخر، این عبارت به­صورت «‌الأمانة نظاما للأمة» ثبت شده است که به اهمیت امانتداری در حفظ نظام امت اشاره دارد. از سوی دیگر متأسفانه در س...

دین حقیقتی واحد و غیر متکثر می باشد و بر خلاف آنچه که پلورالیست های متکثرگرا ادعا کرده اند،در تمام دوران پر فراز و نشیب دعوت انبیاء،یکی بیش نبوده است.این دین هرچند نام های متفاوتی به خودگرفته،اما خواستگاه تعالیم همه ی انبیاء قرار داشته است که در شکل عام آن همان اسلام است.البته حقیقت دین ثابت و اما شرایع متغیر و نامانا بوده اند.این دین و این حقیقت واحد در واپسین سال های عمر پیامبر،به نیابت از هم...

بر پایۀ فلسفه‌ مند بودن احکام شرعی، هدف از وضع و جعل شرایع و قوانین الهی، هموار ساختن مسیر رشد و کمال انسان‌هاست. از دیدگاه قرآن و اهل‌بیتعلیهم السلام، جهاد نیز به عنوان یکی از احکام اصلی دین و دفاعی همه‌جانبه از کیان آن، دفع حملات دشمنان و رفع موانع هدایت، دارای فلسفه و حکمت خاصی است و بر این مبنا، به هیچ­ وجه حکم جهاد را نمی‌توان امری ضد بشری دانست. به همین ترتیب، اسیرکردن دشمن حربی نیز که به...

عصر اخوان الصفا، عصر آشنایی و تعامل فرهنگ ها و تمدن های گوناگون با یکدیگر بود . اخوانالصفا به این گوناگونی توجه داشتند؛ به طوری که در نظام فکری آن ها عواملی از قبیل تنوع شرایطآب و هوایی، گوناگونی منابع و ثروت های طبیعی، شیوه بهره برداری از این منابع، نوع خوراک وپوشاک و گرایش های متنوع به صنایع، گوناگونی اخلاق انسان ها  که ناشی از اخلاط و مزاج بدنو تأثیرات بروج و کواکب و شیوه تعلیم و تربیت است  ...

ابن رشد وحی را از جانب خداوند تبارک و تعالی می داند که به واسطه ی موجود روحانی که در شریعت از آن به ملک تعبیر می شود به برگزیدگان خاص او إعطاء می گردد. برخی فلاسفه از این موجود روحانی به نام عقل فعّال یاد کرده اند. در نظر ابن رشد عقل و برهان نوعی وحی و الهام است و از اقسام کلام الهی به شمار می آید؛ چرا که کلام الهی بر عالمانی که وارثان پیامبراند، به واسطه ی براهین القا می شود که می تواند انسان ر...