رکن‌الدین دعویدار قمی از شاعران ذواللسانین قرن ششم و اوایل قرن هفتم است. تخلّص وی در شعر «داعی»است.اصل  دیوان داعی در دست نیست. تنها گزیده­ای از دیوان پارسی و تازی او به جای مانده که اغلب به شکل «قصیده» و در مدح حاکمان سروده شده است. در این جستار، تلاش نگارنده بر آن بوده است که با معرفی و شناساندن رکن الدین دعویدار، نقاب از چهره این شاعر گم‌نام بردارد و بیش از گذشته، عذوبت سخن و قدرت سخنوری او ...

زندان و سروده های مربوط به آن، بخش وسیعی از ادبیات عرب و فارسی را به خود اختصاص داده است. شاعران آزاده از گذشتۀ دور تا امروز در این زمینه معانی زیبا و مضامینی انسانی آفریده اند که مطالعه و بررسی آن خالی از لطف و فایده نیست. ابوفراس حمدانی، شاعر معروف قرن چهارم هجری از پیشگامان حبسیه سرایی در ادبیات عرب محسوب می شود که در طول اسارت خویش در قصایدی موسوم به «رومیات » مقولۀ زندان و متعلقات آن را به...

این تحقیق به مقایسۀ جنبه‌های شخصیت‌پردازی و شباهت‌های محتوایی لیلی و مجنون نظامی، رومئو و ژولیت و آنتونی و کلئوپاترا شکسپیر می‌پردازد که البته در اثنای این تطبیق، به دیگر جنبه‌های ادبی آن‌ها توجه شده است. حاصل پژوهش این که نظامی شاعر قرن ششم هجری و شکسپیر شاعر و نمایشنامه نویس انگلیس در قرن پانزدهم میلادی، نقاط مشترک حسی و حکمی زیادی در آثارشان مشاهده می‌شود، نظیر قائل بودن به نیکی‌ها و جریان د...

مضامین خمریه و ساقی گری و باده نوشی در شعر فارسی تا پایان سدة پنجم هجری ، همان شراب انگوریو می و می گساری در مفهوم واقعی و دنیوی آن است . با ورود  تصوف و اصطلاحات مربوط بدان ، از قرن ششمبه بعد این گونه مضامین در معانی دیگری به کار برده شده هر چند که شاعران سدة ششم نیز گاهی در اینشیوه اشعاری سروده اند .پیدایش سبک تازه در سرودن اشعار خمریه در دورة مغول با افول دولت سلجوقیان میس ر گردید، علّت فوق...

مکتب تطبیقی اروپای شرقی از دهۀ ششم قرن بیستم و تحت تأثیر فلسفۀ مارکسیستی به وجود آمد که از نظر شیوۀ تطبیق، زیرساخت جامعه، یعنی زمینه­های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن را موجب پیدایش روساخت فرهنگی جوامع و ادبیّات و هنر می­دانست. پژوهش حاضر با اهتمام به چنین نظریه­ای تعهّد اجتماعی دو شاعر ایرانی و عراقی، محمد مهدی جواهری و محمد فرّخی یزدی می­پردازد که جوامع آنها دارای همسانی­های مشترک اقتصادی، اجتماعی...

اسطوره ها بخشی عمده­ای از فرهنگ ملّت ها را تشکیل می دهند و همین امر باعث شده که هنرمندان و بخصوص شاعران از این پدیده تأثیر بسیار پذیرند. شعر فارسی در نخستین دوران شکوفایی خویش، یعنی عصر سامانی و اوایل عصر غزنوی، شاهد توجه چشمگیر و مثبت شاعران به اساطیر و نیز حماسه های ایرانی است، امّا با تحکیم قدرت دولت های غزنوی و به ویژه سلجوقی در ایران، شاهد کاهش یافتن- امّا نه قطع شدن- توجّه به اساطیر و حماسه ه...

چکیده دیوان شاعران پارسی گوی بخصوص شاعران قرن ششم سرشار از آگاهی های گوناگون در زمینه ی دانش های مختلف از جمله: طب، نجوم، ریاضیات، منطق و...است و شعر انوری شاعر بزرگ قرن ششم و نماینده ی بلامنازع سبک بینابین از این نظر بسیارغنی و پربار است. او در دیوان خود برای بیان عقاید، باورها، سنت ها و احوال و افکار مردمان عصر خود از انواع اشارت بهره جسته است و تلمیحات او بیانگر آگاهی او نسبت به قرآن، احا...

هدف از انجام این پژوهش ، مطالعه دربارهء پزشکی در شعر ایران بعد از اسلام تا پایان قرن ششم هجری می باشد، همچنین بررسی چگونگی کاربرد دانش پزشکی توسط شاعران. به همین منظور بیشتر کتابها و فرهنگهای طبی مطالعه شد و دیوانهای شعری نیز بررسی گردید و نتیجه کار به هفت فصل تقسیم شد، که در این فصلها موضوعات زیر مورد بررسی قرار گرفته است : انواع بیماریها (60 مورد) که بیماریهای تب و آبله بیش از همه تکرار شده ا...

ادبیات تعلیمی به عنوان یکی از شاخه های تنومند ادبیات فارسی، در کنار دیگر شاخه های این درخت پربار، یکی از وسیع ترین و سودمند ترین حوزه ها را دربرمی گیرد. این حوزه تمام شاعران ادب فارسی را در خود جای داده است. در واقع تمام شاعران خواه، ناخواه در این موضوع وارد شده اند و نمود و برجستگی آنان در حوزه براساس حجم آثارشان در این موضوع است. انوری نیز یکی از شاعران برجسته قرن ششم هجری قمری، اگرچه به عنوا...

قرن ششم یکی از قرون آشفته تاریخ ایران است. معیارهای اخلاقی و ارزشها دگرگون شده است. در لابلای متون نظم این عصر می توان بسیاری از مسایل اجتماعی آن روزگار دست یافت. سوزنی سمرقندی از شاعرانی است که با دقت نظر خاص خود مسایلی را در اشعار خود گنجانده است که دیگران نه به کنایه و نه به تصریح ذکری از آن مسایل نکرده اند. این پژوهش به بررسی پاره ای مسایل مطرح شده در شعر سوزنی می پردازد که دارای یک مقدمه و...