سنت گرایی مکتبی نوپا و مربوط به سدۀ بیستم است که در نزاع بین سنت و مدرنیته، که در عصر روشنگری به وجود آمد یا به اوج خود رسید، جانب سنت را می گیرد. باورهای این مکتب از قبیل حکمت جاویدان، که در دل هر سنت قرار دارد، سبب باور به حقانیت همۀ سنت های ریشه دار و در نتیجه، حقانیت و نجات بخشی همۀ سنت های بزرگ دینی، یعنی تکثرگرایی دینی، شده است. این نوشتار به بیان و بررسی مبانی تکثرگرایانۀ این مکتب می پرد...

هجرت در تاریخ اسلام جایگاه و اهمیّت ویژه ای دارد و در آیات متعدّدی از قرآن کریم به عنوان روشی برای توسعه و گسترش اسلام و خارج شدن از سلطه ی ظالمان و مستکبران مطرح شده است. پیامبر خدا(ص) نیز آنگاه که آزار و فشار مشرکان در مکّه به اوج خود رسید، از این روش استفاده کرد و با بهره گیری از هجرت به عنوان یک تاکتیک، دامنه ی فعالیّت و مبارزه ی خود را گسترش داد و به مدینه کشاند، بااینکه دعوت از قریشیان حدود س...

از نظر عرفا رابطة جهان با خدا، در حکم رابطة اشعه نسبت به خورشید است و انبیاء نیز از نوریواحد سرچشمه م یگیرند، اما انسان گرفتار تعینات یکی را موسی می بیند و دیگری را عیسی؛ و بهسبب حیران شدن در درک کنه دین به تفسیرهای مختلف روی م یآورد و متناسب با ذهن خود درآن می اندیشد و با دیگری به نزاع برم یخیزد. مولانا نیز انبیاء الهی را نایبان خداوند بر زمین می داندو با بیان تمثیل هایی از وحدت طریق انبیاء سخ...

مطالعات علمی ادیان از قرن 19 میلادی و با کوشش های مکس مولر 1 آغاز شد و به لحاظ ماهیت کاملاً باآنچه که دین داران و متکلمان دربارۀ دین خود آموختند و یا آموزش می دادند، تفاوت داشت . از مکس مولر بهعنوان بنیان گذار مطالعات علمی ادیان یا همان علم دین یاد می شود، اما در کنار او باید از کرنلیوس پترس تیلههم یاد کرد که کوشید رهیافتی متفاوت از متکلمان در زمینۀ پژوهش دربارۀ پدیدارهای دینی ارائه دهد .انجامید...

امروزه به دلیل تکثر در شیوه بیان سلایق مختلف در ادیان الهی، لزوم دستیابی به زبان مشترک، با رویکرد همپارچگی اقوام، احساس می گردد. واکاوی این مشترکات، بر همگرایی مذهبی - قومی این ادیان موثر خواهد بود و هنر، مستمسکی مناسب برای ایجاد این زبان مشترک است. ساختار کالبدی بناهای نیایشی بسیار متأثر از نوع آیین عبادیی است که در آن ها برگزار می گردد؛ بنابراین تنوع ادیان به تنوع معماریِ بناهای مقدس، منتهی می...

در طول تاریخ زندگی بشر، ادیان فراوانی ظهور کرده و هر یک از آنها پیروانی داشته اند. از سویی تاریخ، نزاع های فراوانی را بین پیروان ادیان گزارش کرده است. قرآن، کتاب الهی جهان شمول و جاودانه، اصول و مبانی و راه کارهایی را ارائه می دهد که با عمل به آنها می توان به زندگی مسالمت آمیز و در نتیجه به صلح و امنیت دست یافت. آن اصول و مبانی عبارت اند از: باور به کرامت انسان، توجه به اصول مشترک بین ادیان، اح...

هر یک از ادیان آسمانی در کنار آموزه های دینی و روانی با درون مایه های عمیق و نمادین خود تاثیر فراوانی بر مهارتها، شیوه زندگی و در نهایت معماری دوره های مختلف داشته اند. درحقیقت هدف این عالم این بوده که همه به خدا برسند. این حرکت تدریجی است و هرقدمی، مقدمه ی قدم بعدی، می باشد. هرراهی برای رسیدن به این نقطه بی مانع است. و نیز سلسله مراتب دارد. با تحلیل و بررسی مواردی از منظر طراحی شده ی فضاهای عب...

پس از رنسانس و بروز جریانات دین گریز در غرب و به ویژه با مطرح شدن ایده احقاق حقوق زنان از طریق رهیافت های فمینیستی، شعار تساوی حقوق زن و مرد و رفع تبعیض جنسیتی و نفی آموزه های دینی فضای گفتمانی غرب را به تسخیر خود درآورد. در پی این تحولات اجتماعی، چنین القا می شد که دین عامل فرودستی و ظلم به زنان می باشد و نگاه منفی دین به زنان و ظلم ناشی از این نگاه، منجر به شکل گیری تفکرات جنسیتی متعصبانه نسب...

دین زرتشتی، آیین زروانی و آیین مهر چنان با باورهای نجومی عجین شده اند که تقریباً بدون درک صحیح این باورها، شناخت درست این ادیان و مکاتب امکان پذیر نخواهد بود. اخوان الصفا نیز که انجمنی سری و عرفانی در قرن سوم و چهارم ه ..ق در بصره و بغداد بودند، رسائلی را تدوین نمودند که مملو از باورها و آرای دینی–نجومی است. مشاهده ی برخی قرابت ها در آرای این دو، پژوهشگر را بر این داشت تا پس از بررسی دقیق جایگاه...