در نوشتۀ حاضر، نویسنده به صورت عمده دو مدعا را دنبال میکند و تلاش دارد که برای هر کدام شواهدی از تاریخ و مستندات منقول بیاورد . نخست اینکه ترجمه و رواج فلسفههای مختلف در جهان اسلام و در سدههای آغازین تاریخ اسلام، ریشه در احساس عجز بیگانگان در برابر فلسفۀ توحیدی و توحید قرآنی این دین مبین و تلاشی هدفدار برای از کار انداختن آثار حیاتبخش آموزههای وحیانی اسلام بود؛ تحلیل این حقیقت نیاز به بازخوانی ...

این مقاله در چارچوب الگوی نظریة انتقادی به تبیین تحولات انقلابی کشورهای عربی خاورمیانه پرداخته و به این نتیجه رسیده است که این تحولات صبغة اسلامی دارد. پس می‌توان آن را بیداری اسلامی نامید. از این‌روی، جهان عرب با ابتنا به عقلانیت فرهنگی نهفته در دین اسلام به سنت اسلامی جاری و دستاوردهای غرب به دیدة انتقاد نگریسته و با استفاده از ظرفیت رهایی‌بخش اسلام علیه نظام حاکم شوریده است. هر چند امکان داش...

هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین رابطه علم و دین، تعیین وجوه اتفاق و اختلاف نظر بین دو فیلسوف معاصر علامه محمد حسین طباطبایی (ره) و دکتر حسین نصر است. شیوه¬ی پژوهش توصیفی-تحلیلی است و چهار نظریه¬ی: تعارض، استقلال، گفت¬وگو و یکپارچگی را مبنا قرار داده است. نتایج حاصله حاکی از آن است که علامه (ره) برای دین تعریفی ماهوی قائل نیست و تعارض واقعی بین علم و دین را نمی¬پذیرد بلکه معتقد است، تعارض ظاهری بین ع...

درباره تاریخ پیدایش تشیع نظریات مختلفی توسط محققین و اندیشمندان شیعی سنی و مستشرقین مطرح شده است. دراین زمینه بیش از ده نظریه در کتب مختلف آمده است. از میان نظریات فقط دو نظریه مربوط به شیعه و بقیه از آن دانشمندان اهل سنت و متستشرقین است در نظریاتی که از طرف اهل سنت و مستشرقین بیان شده است غرضهای مذهبی سیاسی دشمنی با تشیع و افراط به وضوح آشکار است. عمده هدف آنها از بیان این نظریات نشان دادن مذه...

این بررسی بر آنست تا تبارهای فکری حزب جمهوری اسلامی؛ مهمترین اجتماع اسلام انقلابی را در فضای جغرافیایی ایران با استفاده از روش شناسی اجتماع گرایی بررسی کند. این روش شناسی شکل گیری، عقلانیت و بحران در سنت های فکری را با معیارهای خاصی توضیح می دهد که متفاوت از روش شناسی های پوزیتویستی و تحل...

چکیده ادونیس، در کتاب الثابت و المتحول (­سنت و تجدد)­، بازشناسی، تبیین و تحلیل دیالکتیک سنت و تجدد را در فرهنگ اسلامی و در حوزه­های دینی­، سیاسی،  فکری، و ادبی ­(­شعر) از ظهور اسلام تا عصر حاضر دنبال می­کند­. به باور وی­، تصلب سنت در عرصه­های دینی­، فکری و ادبی­، ­عرصه را برای تجدد و نوآوری در هر یک از این حوزه­ها تنگ و دشوار ­می­سازد­. چنان­که تنها رویکرد تاویلی به سنت یا اعراض از آن راهی به آ...

مشروعیت یا عدم مشروعیت حکومتها در جهان اسلام یکی از مباحث نظری مهمعلماء و اندیشمندان مسلمان بوده است. هر کدام از فرق مختلف از دیدگاه خود بحثمشروعیت را مورد توجه و بررسی قرار دادهاند. برای حکومتگران نیز ایجاد مشروعیتبرای حکومت یکی از دغدغههای مهم بوده است.بسیاری از علماء اهل سنت به بهانه جلوگیری از اختلافات و جنگهای داخلی، درجهت تثبیت وضعیت موجود گام برداشته و از خلافت و حکومتهای مستقر حمایتکرده...

این تحقیق با هدف بررسی علل و دلایل شکل­گیری، تداوم و گسترش جنبش هیزمت[1] (جنبشی منتسب به فتح­الله گولن)، ضمن بررسی آرا و اندیشه­های گولن، خاستگاه فکری و نظری این جنبش را در بستر تاریخی تحولات و شرایط سیاسی و اجتماعی ترکیه مطالعه‌کرده‌است؛ علاوه‌بر‌این، روند گسترش این اندیشه­ها و سازماندهی این جنبش در قالب نهادهای آموزشی و مالی منضبط و کارآمد و رسانه­های ارتباط جمعی با نگرشی سیستمی (بررسی عوامل ...

اندیشه سیاسی اهل سنت بر اساس واقعیت های عینی و تحولات تاریخی شکل گرفته و نسبت به آنها متاخر بوده است و همیشه با توجه به شرایط و زمینه های متفاوت بیرونی و واقعیتهای تاریخی در دوره های مختلف تاریخی تحول و تطور یافته است. در این منظر می توان گفت اندیشه سیاسی اهل سنت تاریخمند است و در این تاریخمندی علت وجودی می یابد به این معنا که اگر دهه اول تاریخ اسلام حذف شود، کلیت اندیشه سیاسی اهل سنت حذف می گر...

بخش عمده ای از مطالب مربوط به تاریخ ساسانیان در کتابهای تاریخ و کتابهای ادب ایرانیان‘جنبه داستانی دارد. منابع ایرانی حاوی تاریخ ساسانیان مربوط به دو دوره می باشند‘دوره قبل از اسلام و دوره بعد از اسلام. منابع قبل از اسلام در زمینه تاریخ ساسانی بسیار اندکند و شاید علت آن ‘ ازمیان رفتن برخی منابع و نیز وجود سنت حفظ سینه به سینه مطالب درآن اعصار است . در منابع قبل از اسلام‘ مطالب واقعی وتاریخی ‘ ان...