تحلیل مفهوم الزام اخلاقی از مسائل مهم در قلمرو فلسفه اخلاق است. اندیشمندان بسیاری در میان فلاسفه غرب وشرق، درباره تحلیل مفهوم الزام اخلاقی، مباحثی ارزشمند مطرح کرده اند؛ به تحقیق، سه تن از متفکران برجسته شیعی، یعنی مرحوم علامه طباطبائی(نظریه اعتباریات) وآیت الله محمد تقی مصباح یزدی(نظریه ضرورت بالقیاس الی الغیر) و آیت الله محمد صادق لاریجانی (نظریه الزامات نقس الامری ) مباحث دقیقی را در این بار...

مولانا معتقد است که در پس همه پدیده های این عالم، وجودی است کامل، آگاه، نامتناهی و دارای همه صفات و اسمای حسنی. مولوی این وجود را خدا می نامد. خداوند منشأ و سرچشمه لایزال هستی و زندگی است. خداوند خالقی است که همه کائنات را از «عدم» و فقط به اراده خویش آفریده است. کانون و محور اندیشه مولانا خداوند «فعال ما یشاء» و قادر مطلق است. به نظر مولوی در یک سوی هستی، خدای نامتناهی، روح و جان جهان قرار دار...

مقدمه وجود آدمی با فطرت الهی سرشته شده است و همین سرشت الهی باعث شده که آدمی همواره در جستجوی حقیقت و اعتلای خویش گام بر دارد . با توجه به آموزه های اسلامی ، یکی از راههای شناخت پروردگار ، عرفان است که در آن سالک از طریق مراحل سیر و سلوک به تهذیب نفس خویش می پردازد . عرفا برای رسیدن به حقیقت به منازل و مقاماتی قائلند که عملاً باید طی شوند و بدون عبور از آن منازل وصول به حقیقت را غیر ممکن می دا...

قرآن کتابی است سراپا بشارت و انذار که حاوی خطابات و اشارات عالی قدر عرفانی است . از جمله آیه 281 سوره بقره: « و اتقّو یوماً ترجعون فیه الی الله ثمّ توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون » که طبق اقوال و استناد مفسران بسیاری، آخرین آی های است که بر پیامبر نازل گشته است. این نوشتار با روشی اسنادی- توصیفی به بررسی چند واژ ه کلیدی این آیه پرداخته و ارتباط تقوا با مقامات، احوال و معانی عرفانی را بیان می کن...

عرفان و آموزه‌های عرفانی، یکی از راه‌های تکامل انسان و معرفت خداوند و رسیدن به ساحت ملکوتی اوست. از آن‌جا که کسب آموزه‌های عرفانی باید از راه صحیح به دست آید تا بتوان به درستی و خلوص آن اعتماد پیدا کرد، برای شناخت وسایل و مراحل این سیر و سلوک عرفانی ضروری است به کتاب و سنت و صاحبان معرفت الهی یعنی معصومان: مراجعه شود. امام حسین(ع) در دعای عرفه، مراحل سیر و سلوک إلی الله را به خوبی در قالب دعا ب...

تربیت دینی و اخلاقی از رهیافت‌هایی هستند که در فلسفه تعلیم و تربیت معاصر کم و بیش دارای جایگاهی مشخص هستند اما تربیت عرفانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این نوشتار، کشف اهداف و مراحل تربیت عرفانی براساس نظریات تربیتی عارف واصل، مرحوم آیت‌الله سعادت‌پرور در تألیفات عرفانی ایشان را عهده‌دار شده و در این راستا از شیوۀ توصیفی−تحلیلی، بهره می‌برد و بیست و چهار جلد کتاب عرفانی و تربیتی ایشان را مور...

از دید محی‌الدین ابن عربی و علاءالدوله سمنانی، مراقبه به معنای حاضر دیدن خود در محضر محبوب ازلی و مراقبت دل جهت مشاهده‌ی ظهور و معیت حضرت حق در آن است که به طور عام، از ضروریات و از لوازم سلوک و از ارکان عرفان عملی اسلامی محسوب می‌گردد و به طور خاص، از طریق عزلت و خلوت در قالب گذراندن اربعین‌های متعدد با شرایطی خاص حاصل می‌گردد. نزد ابن عربی و سمنانی، اربعین دارای مقدمات و شرایط خاص است که مهم...

امام رضا(ع) در مجموعه گفتارهای خود، از جمله؛ در حدیث سلسله الذهب در حالی که با ذکر کلمه «لا اله الا الله» به توحید و ولایت الله اشاره دارد، در عین حال با بیان جمله «بشرطها و شروطها و انا من شروطها» مسلمانان را به ولایت امامان معصوم توجّه می دهد و بدین طریق اصل توحید را به امامت پیوند می زند و بین آن دو التزام معرفتی و عملی ایجاد می نماید. سخن امام بیانگر این معناست که رسیدن به مقام توحید و وارد ...

قرآن کتابی است سراپا بشارت و انذار که حاوی خطابات و اشارات عالی قدر عرفانی است . از جمله آیه 281 سوره بقره: « و اتقّو یوماً ترجعون فیه الی الله ثمّ توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون » که طبق اقوال و استناد مفسران بسیاری، آخرین آی های است که بر پیامبر نازل گشته است. این نوشتار با روشی اسنادی- توصیفی به بررسی چند واژ ه کلیدی این آیه پرداخته و ارتباط تقوا با مقامات، احوال و معانی عرفانی را بیان می کن...

وفقًا لدراسة الإلهیات فی العلوم الإنسانیة مثل کعلم الکلام والفلسفة، یمکن اعتبار فسخ العزائم دلیلًا لمعرفة الله (علم اللاهوت)، ما تدل علیه الحکمة ۲٥۰ فی نهج‌البلاغة، لأن فقدان إرادة الإنسان القویة والعلاقة مع المعرفة الفطریة والتوحیدیة للوصایة الإلهیة وإفتقار البشر تعتبر من النقاط التی تشیر إلیها هذه الحکمة. تتناول هذه المقالة، باستخدام المنهج الوصفی التحلیلی وبإستخدام الطریقة الإفقتباسیة-المکتبیة...