یکی از مهم ترین مباحث سبک شناسی و نقد ادبی، بررسی صور خیال شاعران از جنبه های مختلف است. تشبیه که از اصلی ترین ابزارهای صورخیال و از عناصر مهم تصویرگری است؛ از دیر باز در آثار ادبی، به ویژه در شعر، مطرح بوده و طی قرن ها تحت تأثیر عوامل گوناگون فرهنگی، اجتماعی، دیدگاه شاعران و غیره دستخوش تحوّل گردیده است. مسعود سعد سلمان، شاعر بزرگ پارسی گوی در نیمه ی دوّم قرن پنجم و آغاز قرن ششم و از ارکان استو...

تلمیحات و اشارات عصاره ی تفکرات، اعتقادات و فرهنگ یک قوم هستند و با توجه به تلمیحات و اشارات مورد استفاده ی آنان در ادبیاتشان، می توان تلقی یک قوم یا ملتی را نسبت به جهان مادون و مافوق آن دریافت. در حقیقت تلمیحات و اشارات، شاخص های جهان بینی و ایدئولوژی یک قوم هستند، بر همین اساس شاعر برای انتقال احساسات عمیق و اندیشه ی سیال خود از گنجینه ی فرهنگی مردم خویش بهره می گیرد. پس هر شاعر بازتاب لطیفی...

تاریخ گرایان کهن، متن را در درجة اوّل اهمیّت قرار می‌دادند و تاریخ را در حکم پس‌زمینه می‌دانستند. آن‌ها بر آن بودند که تاریخ، بازتاب دقیقی از رخدادهای واقعی است و تاریخ نگاران بدون هیچ شائبة حُبّ و بغضی، وقایع را آن‌گونه‌که حادث شده است ترسیم می‌کنند، ولی تاریخ‌گرایان نوین، درست عکس آن می‌اندیشند و تصریح می‌کنند که کُلّ تاریخ واجد کیفّیتی ذهنی است؛ زیرا افرادی نوشته‌اند که جانبداری‌های شخصی‌شان در تفس...

سابقه تشیع در خراسان به قرون نخست هجری بر می گردد. ورود امام رضا (ع) به خراسان، از مهم ترین عوامل گسترش تشیع در این خطه محسوب می شود. بعد از شهادت امام، عالمان بسیاری از مناطق مختلف جهان اسلام به مشهد طوس مهاجرت کرده و در جوار مرقد حضرت، به بحث و فحص پیرامون مباحث شیعی پرداختند که از جمله نتایج آن، ظهور عالمان و دانشمندان برجسته ای نظیر طبرسی و طوسی بود که تاکنون تألیفات ثمربخش آن ها راهگشای مط...

بهاءالدیّن سلطان­ولد از قدرتمندترین مشایخ طریقۀ مولویه محسوب می­شود؛ او نه تنها از هیچ کوششی برای توسعۀ این مکتب فروگذار نکرد، بلکه به واسطۀ قدرت علمی و روحانی والای خود توانست به شرح و بسط افکار پدرش مولوی بپردازد و به تقلید از او آثاری را به وجود آورد که در تبیین افکار عارف رومی بسیار ارزنده به شمار می­روند؛ وی­ علاوه بر مثنویهای سه­گانه و دیوان اشعار، مجموعه­ای به نثر به نام معارف دارد؛ غور و...

چکیده وزارت در نظام دیوانی دوره سلجوقی از لحاظ کارکردی و حقوقی جایگاهی بس والا داشت. این جایگاه بلند عمدتا حاصل توان و قابلیت دیوانسالارانی بود که براین مسند تکیه می­زدند. در واقع اینان بودند که در تقویت و گاه تضعیف نقش نهادی آن بسیار اثرگذار بودند. کمال ‌الدین محمد خازن از شمار آن نخبگانی بود که با داشتن خصلت­ها، توانایی­ها و مهارت­های فردی و هم‌چنین تفکر و اراده­ اصلاح و داشتن تجربیات موفق در...

چکیده ادبیات بازتابی عینی و واقعی از واقعیّات و تحوّلات اجتماعی و فرهنگی جامعه است که با جمع آوری، تنظیم، توصیف و تحلیل آن ها، می توان سیمایی جامع و واقعی را از حیات اجتماعی نویسنده به دست آورد. از سوی دیگر، درک آثار و تألیفات، بدون آشنایی با محیط و اجتماعی که در آن پدید آمده اند، امری دشوار است. کتاب کشف المحجوب هجویری از قدیمی ترین کتب فارسی عرفانی نوشته شده در قرن پنجم هجری است، که با بررس...

مقاله تصویری (Photo Essay) دکتر پرویز ملکی‌فر: دستیار- چشم‌پزشک- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دکتر رسول ملک محمدی :‌ دستیار- چشم‌پزشک- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دکتر مسعود سهیلیان: استاد- چشم‌پزشک- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دبیر مسوول: دکتر مسعود سهیلیان (e-mail: [email protected]) G تهران- پاسداران- بوستان نهم- خیابان پایدارفرد (خیابان امیر ابراهیمی)- پلاک 23- مرکز تحقیقات چشم

غیبت امام دوازدهم و کوتاه دستی جامعه شیعی از نظام مطلوب خود از سویی، و ضرورت حفظ حداقل هایی از سازماندهی، امکانات، موقعیت ها و فرصت ها برای شیعیان در حکومت های غیرشیعی از سوی دیگر، همکاری علمای شیعه با حکومت های موجود را ضروری می کرد. با وجود آن که در طول غیبت صغرا بیشتر همّت علما صرف اثبات امامت و غیبت امام مهدی 7 گردید، اما با شروع غیبت کبرا و اوج گیری جایگاه علما در میان شیعیان، بحث همکاری آن...

غیبت امام دوازدهم و کوتاه دستی جامعه شیعی از نظام مطلوب خود از سویی، و ضرورت حفظ حداقل هایی از سازماندهی، امکانات، موقعیت ها و فرصت ها برای شیعیان در حکومت های غیرشیعی از سوی دیگر، همکاری علمای شیعه با حکومت های موجود را ضروری می کرد. با وجود آن که در طول غیبت صغرا بیشتر همّت علما صرف اثبات امامت و غیبت امام مهدی 7 گردید، اما با شروع غیبت کبرا و اوج گیری جایگاه علما در میان شیعیان، بحث همکاری آن...