دراین پایان نامه پس از مروری بر پیشینه زبان شناسی نقشگرا و همچنین زبان و هنر کلامی از دیدگاه نقشگرایی ، مطالعات زبان شناختی ادبیات در ایران بررسی شده است. سپس مبانی نظری دستور نقشگرای متن بنیاد هلیدی به تفصیل شرح داده شده است . با توجه به مبانی این دستور ، هنجارگریزی و ساختمان متنی چند شعر از شاملو مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است . پس از بررسی انواع هنجارگریزی و بسامد آنها دراشعار مورد بررسی ...

تتشخیص خودکار واژه های دارای نقش های معنایی (همچون کنش گر، کنش پذیر، منشأ، و ...) در جملات و اختصاص صحیح نقش های معنایی به آن ها توسط رایانه می تواند موجب بهبود کیفیت در بسیاری از کاربردهای پردازش زبان طبیعی همچون استخراج اطلاعات، پرسش و پاسخ، خلاصه سازی، و ترجمۀ ماشینی شود. در چنین پردازشی که برچسب زنی نقش معنایی و یا تجزیۀ معنایی سطحی خوانده می شود معمولاً از تجزیۀ نحوی جملات به منظور تعریف وی...

چکیده ندارد.

هر جمله دارای یک عنصر آغازگر می باشد که عناصر دیگری به دنبال آن در جمله حضور پیدا می کنند. این عنصر مبتدا و بعد از مبتدا بلافاصله خبر قرار می گیرد. هلیدی مبتدا را نقطه ی عزیمت پیام تعریف می کند. وظیفه ی مبتدا آگاه کردن خواننده از موضوع پیام است. مبتدا در جمله می تواند به صورت نشان دار یا بی نشان، ساده و یا مرک باشد، پردازش مبتدای نشان دار برای خواننده به مراتب سخت تر از پردازش مبتدای بی نشان می...

در مقالۀ حاضر نگارنده به بررسی مقولۀ حذف گروه فعلی در بافت گزارش‌های زندۀ فوتبال رادیویی پرداخته است. به‌این‌منظور، در ابتدا نگرش دستورنویسانِ ایرانی و غربی را به مقولۀ حذف معرفی کرده، و سپس انواع حذف را از دیدگاه زبان‌شناسانی چون هلیدی و حسن و همچنین کوئرک و دیگران طبقه‌بندی کرده است. مقولۀ حذف از دیدگاه معنا‌شناسیِ شناختی نیز مورد بررسی قرار گرفته­است. داده‌های مقاله حاضر از دو گزارش زنده فوتبا...

گلستانِ سعدی همواره از قلل رفیع نثر پارسی به شمار‏ آمده ‏است. از مسائلی که کمتر بدان پرداخته‏ شده، شگردهای هنری گزینش فعل و تأثیر آن بر کیفیت شیوۀ تعلیم در گلستان است. در دستور نقش گرای هَلیدی مقولۀ فعل با نام فرایند، از رهگذر نظام گذرایی (قابلیت دستوری بازنمایی تجربه در زبان) و فرانقش اندیشگانی و تجربی بررسی ‏می‏شود؛ با بررسی انواع و بسامد فرایندهای اثر، می‏توان به دنیای ذهن نویسنده و درنهایت سب...

یکی از مفاهیم مطرح در دستور نقشگرای نظام مند هلیدی، استعاره ی دستوری است که به عنوان نوعی از استعاره معرفی شده است. هلیدی سه نوع استعاره ی دستوری –استعاره اندیشگانی، استعاره بینا فردی و استعاره متنی- را معرفی و متمایز کرده است. هدف این پایان نامه بررسی میزان و شیوه کاربرد انواع استعاره ی دستوری در متون ادبی و علمی است. بدین منظور نگارنده دو اثر علمی با عنوان “اصول دستور زبان فارسی” نوشته ی دکتر...

پایان نامه حاضر مطالعه ای است بر چگونگی توزیع واحد اطلاعی در زبان فارسی. از آنجا که هلیدی و دیگر محققان پیش از این الگوهای متعددی را برای بررسی نحوه ی قرار گیری اطلاع نو و کهنه در جمله معرفی نموده اند نگارنده سعی بر این داشته است که الگوهای آنها را در زبان فارسی بسنجد و در صورت لزوم به موارد جدیدتری نیز بپردازد.در فصل اول چهارچوب تحقیق مشخص شده است و در فصل دوم به پیشینه مطالعات انجام شده دربار...

این پژوهش، به توصیفِ کاربردِ انواع بند، آرایش واژگانی و دستگاه‌های مربوط به آن، در نوشتار دانش‌آموزانِ پایه‌های دوم تا پنجم ابتداییِ شهر کرمان می‌پردازد. چارچوبِ نظری پژوهش، نظریة نقش‌گرای مقوله و میزان هلیدی (1961) است، که باطنی (1348)، بر روی زبان فارسی پیاده کرده است. نتایج به‌دست‌آمده، حاکی از این است که در ظهور ساخت‌های نحویِ نوشتاری نیز، همچون گونۀ گفتاری، سلسله‌مراتب وجود دارد. و ساخت‌های پیچی...

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه ، اهداف ، روشهای اجرا و نتایج به دست آمده ) : این پایان نامه تحلیلی است براساس نظریه نقشگرای نظام مند هالیدی که به بررسی کارکردگرایانه غزلیات حافظ از دو جنبه متفاوت می پردازد.. مبنای نظری پژوهش بر پایه ی مطالعه و بررسی انواع پُروسه های مادی ، ذهنی ، رابطه ای ، رفتاری ، کلامی و وجودی می باشد. زبان و نظام های نشانه شناختی در دیوان حافظ، شبکه ای از انتخابهای به هم پیو...