فاصله گرفتن از تاریخ و پرسش از آن یا به عبارتی، معرفت سوژه به سوژه را می توان، ویژگی برجستۀ مورخان عصر جدید دانست و سرچشمۀ این تحول را آگاهی از فردیت و التفات به شأن تاریخیت انسان قلمداد کرد. انتقال شمه ای از این تحول فکری به ایران، برای نخستین بار در دورۀ ناصری ذیل نهضت ترجمه صورت گرفت و باعث آشنایی با آثار فلسفی و علمی دانشمندان و فلاسفه اروپایی شد. تحول تفکر و اندیشه و تحول ذهنی و عقلی در می...

کتاب خلاصه التواریخ نوشته قاضی احمد قمی، یکی از مهم ترین تواریخ اوایل دوره شاه عباس است. این کتاب در ابتدا مشتمل بر پنج جلد بوده که امروزه تنها جلد پنجم که وقایع روزگار شیخ صفی الدین اردبیلی را تا اوایل سال های سلطنت شاه عباس اول صفوی روایت می کند، باقی مانده است. موضوعِ حاضر، علی رغمِ قابل توجه بودن در این حوزه، در مقایسه با دیگر تواریخ، به ویژه تاریخ عالم آرای عباسی، کمتر مورد اعتنا قرار گرفته ...

مطالعۀ تاریخ و تبعاً نتایجی که از آن استنتاج می گردد مبتنی بر پارادایمی است که تاریخ نگاری به آن اتکا دارد. چیستی تاریخ و مسیر پیدایش آن و تبدیل شدن آن به علم تاریخ سرگذشتی به پیچیدگی حیات انسان دارد؛ زیرا تاریخ همواره وابسته به انسان است. کلمۀ تاریخ دو معنای اصلی دارد؛ آنچه در گذشته بوده، یعنی موعدی که اتفاق افتاده است؛ و دانشی که درباره آن وقایع بوده است، یعنی تاریخی که ثبت شده است. در بیشتر م...

در این نوشتار به بررسی آثار نوشته شده در زمینه حیات اهل­ بیت و ذکر مناقب آنها در دو جریان فکری و مذهبی غالب جهان اسلام، یعنی شیعه و سنی، پرداخته شده است. محور اصلی مورد مطالعه ما دوره صفویه می­ باشد که از این شیوه تاریخ­ نگاری برای کسب مشروعیت در میان مردم بهره برد. ریشه­ های این جریان مناقب­ نگاری را می­ توان در قرن نهم در شهر هرات پی گرفت، شهری که خاستگاه تاریخ­ نگاری عصر صفوی محسوب می­ شود. ...

تأکید قرآن بر توجه به تاریخ و عبرت آموزی از آن سبب توجه مسلمانان به علم تاریخ و تاریخ نگاری گردید. تاریخ نگاری اسلامی در آغازین مرحله خود با سیره نگاری رونق گرفت. شیعیان نیز با وجود همه موانع، سعی خود را به کار بسته و علاوه بر نگارش سیره، در دیگر گونه های تاریخ نگاری از جمله مقتل­نگاری نیز تلاش کردند و آثار با ارزشی را به وجود آوردند. کتاب های مقتل­نگاری شیعیان، بیشتر بیان شرح حال شهادت امامان ...

معرّفی تفسیرهای تک نگاری موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. نویسنده پس از ذکر مذهبهای تفسیری با اشاره به شیوه تفسیر تک نگاری، تفسیرهای تک نگاری خطی و چاپی را در سه قسمت تفسیرهای آیات، تفسیرهای سوره ها و تفسیرهای جزءها - با تأکید بر سبک نگارش، موضوع بحث، محتوا و جهت گیری کلّی برخی تفسیرها و اطلاعات کتابشناسی هر اثر به ترتیب حروف الفبا معرّفی کرده است. در بخش اوّل، یازده تفسیر چاپی آیات، در ...

معرّفی تفسیرهای تک نگاری موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. نویسنده پس از ذکر مذهبهای تفسیری با اشاره به شیوه تفسیر تک نگاری، تفسیرهای تک نگاری خطی و چاپی را در سه قسمت تفسیرهای آیات، تفسیرهای سوره ها و تفسیرهای جزءها - با تأکید بر سبک نگارش، موضوع بحث، محتوا و جهت گیری کلّی برخی تفسیرها و اطلاعات کتابشناسی هر اثر به ترتیب حروف الفبا معرّفی کرده است. در بخش اوّل، یازده تفسیر چاپی آیات، در ...

معرّفی تفسیرهای تک نگاری موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. نویسنده پس از ذکر مذهبهای تفسیری با اشاره به شیوه تفسیر تک نگاری، تفسیرهای تک نگاری خطی و چاپی را در سه قسمت تفسیرهای آیات، تفسیرهای سوره ها و تفسیرهای جزءها - با تأکید بر سبک نگارش، موضوع بحث، محتوا و جهت گیری کلّی برخی تفسیرها و اطلاعات کتابشناسی هر اثر به ترتیب حروف الفبا معرّفی کرده است. در بخش اوّل، یازده تفسیر چاپی آیات، در ...

رویدادهای مهم یکصد سالة اخیر مانند نهضت مشروطه‌، استبداد دوران پهلوی اوّل و دوّم، انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی تحوّلی عمیق در ادبیّات معاصر ایران ایجاد کرده و شاعران متعهّد، آثار ارزشمندی را با بن‌مایه‌های پایداری علیه استبداد داخلی، ستمگری استکبار جهانی و تجاوزگری دشمن بعثی آفریده‌اند. یدالله بهزاد کرمانشاهی از شاعران متعهّد و ملتزم معاصر است که علیه حاکمیّت استبدادی پهلوی دوم و تجاوزگری دشمن بعثی شعر ...

کتاب اصول روزنامه نگاری به مباحثی چون استقلال، حقیقت، عینیت، حقوق و مسئولیت، در حرفۀ روزنامه نگاری پرداخته است. البته نویسندگان آن، در کنار این مباحث، دیگر ابعاد فعالیت های روزنامه نگاری را به ویژه در آمریکا تشریح و به شدت از تجاری شدن روزنامه نگاری و ازبین رفتن استقلال روزنامه نگاران انتقاد کرده اند. آن ها همچنین برای مقابله با برخی عوارض تجاری شدن روزنامه نگاری، رهکردها و توصیه هایی بعضاً کارب...