بر اساس نظریة سلسله‌مراتب هنجاری، رابطه‌ای سلسله‌مراتبی میان قواعد حقوقی یک نظام حقوقی وجود دارد. حقوق بین‌الملل، برخلاف حقوق داخلی، در نگاه اولیه متشکل از مجموعه‌ای از قواعد افقی است که هیچ‌یک از آن‌ها بر دیگری برتری ندارد. در عین حال، در چند دهة اخیر مراجع بین‌المللی و اسناد بین‌المللی اصطلاحاتی همچون «قواعد بنیادین»، «قواعد آمره»، «تعهدات عام‌الشمول»، «اصول اساسی»، و «اصول تخطی‌ناپذیر» را به...

اختلافات مرزی میان دول در گسترة آب‌ها به مانند خشکی متعدد و حساسیت‌برانگیزند. در بیشتر این اختلافات، جزایر حضور دارند و تفاوت نظر در نحوة اثرگذاری آنها بر خط تحدید حدود، مانع از رسیدن دول به توافق می‌گردد. عدم دستیابی به توافق، زمینة تعیین حقوق قابل اِعمال بر موضوع را فراهم کرده و دولت‌ها را به سمت مراجع داوری و قضایی بین‌المللی هدایت می‌کند. مواد کنوانسیون 1982 حقوق دریاها در تبیین قواعد حاکم ب...

بهره‌برداری بهینه از منابع آب تعهدی است که هم در حقوق داخلی و هم در حقوق بین‌الملل به‌صراحت بدان اشاره شده است. این معیار در حقوق ایران مهم‌ترین مبنای تعیین اجازۀ بهره‌برداری از منابع آب است و تخطی از آن در شرایطی به عدم تمدید مجوز بهره‌برداری اعطاشده به بهره‌بردار منجر می‌شود. بررسی انجام‌گرفته در این مطالعه مبین آن است که روش تعیین مصرف بهینۀ آب برای مشترکان بخش کشاورزی با پایداری اکولوژیکی م...

تحریم ابزاری است که از طریق آن، کشورها و سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای قصد اثرگذاری بر رفتار دولت‌های عضو یا غیرعضو خود را دارند. در خصوص اتخاذ و اعمال تحریم از سوی سازمان ملل متحد نوشتارهای بسیاری وجود دارد که ابعاد موضوع را تبیین و تشریح کرده است. اما در این میان سازمان‌های منطقه‌ای به زمینۀ خاص تحریم توجه اندکی نشان داده‌اند. در این خصوص اعمال تحریم از سوی سازمان‌هایی چون اتحادیۀ افریقا، ...

یکی از مصادیق رقابت مکارانه، رقابت از طریق بی‌اعتبار کردن رقیب است. نهاد حقوقی یادشده در رویۀ قضایی و دکترین فرانسه پذیرفته و تبیین شده است، ولی ادبیات حقوقی ایران از غنای کافی در این خصوص برخوردار نیست. به همین سبب، این جستار با بررسی این نوع از رقابت مکارانه، ضمن تبیین مفهوم و انواع آن، به واکاوی شرایط و مبنای مسئولیت ناشی از آن پرداخته است. در حقوق فرانسه، آنچه برای تحقق بی‌اعتبار کردن لازم ...

دیوان بین‌المللی دادگستری، در پی طرح دعوای کرواسی علیه صربستان و رویارویی با دعوای متقابل، پس از نزدیک به شانزده سال رسیدگی، در نهایت در سال 2015 مبادرت به صدور رأی ترافعی راجع به جنایت نسل‌زدایی کرد. دیوان بین‌المللی دادگستری که در صدور این رأی، بسیار تحت تأثیر دیوان بین‌المللی کیفری برای یوگسلاوی سابق بود، با عدم احراز عنصر معنوی، حکم به عدم تحقق جنایت نسل‌زدایی داده و تلویحاً آستانۀ بسیار بال...

تحریم‌های هسته‌ای اتحادیۀ اروپایی، مجموعه‌ای از اقدامات محدودکننده بود که آثار سوء آن، بیش از هر بخش دیگری از کشور، در صنعت نفت ایران که صنعت اصلی کسب درآمد کشور است، نمایان شد. این اقدامات محدودکننده تا بدان‌جا پیش رفت که شرکت‌های مشمول تحریم‌ها، نه تنها از انجام هرگونه معامله و سودآوری در حوزۀ صلاحیت اتحادیه منع شدند، بلکه تمامی دارایی‌ها و منابع آن‌ها نیز توقیف شد. مقالۀ پیش رو، می‌کوشد با ب...

هدف این پژوهش، بررسی پیامدهای استفاده از اسپرم تعیین‌جنسیت‌شده بر ماده‌زایی، نرخ گیرایی و بروز ناهنجاری‌های تولیدمثلی (سخت‌زایی، سقط و مرده‌زایی) در تلیسه‌های هلشتاین بود. بدین منظور اطلاعات چهار گاوداری صنعتی استان اصفهان بین سال‌های 1386 تا 1392 جمع‌آوری و با استفاده از رویۀ GENMOD نرم‌افزار آماری SAS آنالیز شد. ماده‌زایی اسپرم تعیین‌جنسیت‌شده (3/86 درصد) 8/1 برابر بیشتر از اسپرم معمولی (5/48...

در محاکم کیفری اختصاصی پیش از تأسیس دیوان، در دادگاه‌های نسل اول؛ یعنی نورنبرگ و توکیو، متأسفانه نه‌تنها اشاره‌ای به حقوق و حمایت‌های بزه‌دیدگان نشده، بلکه حتی واژۀ «بزه‌دیده» هم به‌چشم نمی‌خورد. در محاکم نسل دوم؛ یعنی یوگسلاوی سابق، رواندا و سیرالئون، گرچه پیشرفت‌هایی نسبت به محاکم پیشین در بحث حقوق و مشارکت بزه‌دیدگان ایجاد شده است، اما به‌طور کلی جایگاهی فراتر از شهود کسب نکرده‌اند. دیوان کی...

  سرعت مبادلات الکترونیکی به شکل‌گیری نوع جدیدی از قراردادهای نرم‌افزاری موسوم به قراردادهای مجوز بهره‌برداری کاربر نهایی یا قراردادهای حق امتیاز کاربر نهایی انجامیده است. اعتبار این قراردادها در کشورهایی مانند امریکا همواره با شک و تردید رو‌به‌رو بوده و هنوز رویۀ ثابتی در قبال آن اتخاذ نشده است. شروع آن با قراردادهای شرینک‌رپ و کلیک‌رپ بود و قرارداد بروزرپ آخرین نوع توسعه یافتۀ آن‌ها شمرده می‌...