تحولات سیاسی و اجتماعی اخیر خاورمیانه، به‌ویژه جامعه مصر به دلیل ظرفیت بالای پژوهشی و نظری آن از جذابیت ویژه‌ای برخوردار است. در رویدادهای سال 2011 مصر، انسداد سیاسی موجود در این کشور باعث شد تا نیروهای مخالف دولت از میان اشکال مختلف اعتراض اجتماعی، نوعی از مبارزه را در پیش گیرند که در برابر سرکوب دولت آسیب‌پذیری کمتری داشته باشد. آصف بیات این نوع کنش ورزی و اعتراض را «غیرجنبش­های اجتماعی» می ن...

مصر به عنوان یکی از مهم­ترین کشورهای عربی خاورمیانه و جهان نقش مهمی در مناسبات منطقه­ای و بین­المللی ایفا می­کند. تحولات داخلی در مصر و سرنگونی حکومت مبارک، نشانگر آغاز مرحله جدیدی در حیات سیاسی مصر است که ساختار و فضای سیاسی داخلی و بین­المللی آن کشور را با دگرگونی­هایی هرچند متفاوت روبرو می­کند. این مقاله سعی دارد به این موضوع بپردازد، که مصر با چه موانع و مشکلاتی در محیط بین­المللی روبروست ک...

روابط مصر و اسرائیل از زمان تشکیل رژیم صهیونیستی همواره با فرازوفرودهای متعددی روبرو بوده است. طی سال‌ها مصر رهبری جهان عرب را در رابطه با منازعه اسرائیل و فلسطینی­ها بر عهده داشته است و همین مسئله بر اهمیت این کشور برای اسرائیل در خاورمیانه افزوده است. در دوره طولانی ریاست جمهوری حسنی مبارک روابط مصر و اسرائیل در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی گسترش یافت. پس از گسترش موج اعتراضات سیاسی و اج...

جهانی­شدن واجد ابعاد و نیز تأثیرات متفاوت و گوناگونی است و نظرات گوناگونی درباره آن بیان شده است. شناخت و درک چگونگی عملکرد جهانی شدن، با روند درحال بسط خود، در فرآیند تأثیرگذاری پدیدارهایی چون انقلاب ایران از یکسو و تأثیرپذیری جنبش­هایی همچون جنبش سیاسی مصر از سوی دیگر، مستلزم شناخت مؤلفه­های جهانی شدن در بعد سیاسی، فرهنگی و ارتباطات است. از سوی دیگر در رابطه با پدیدة جنبش سیاسی نوین مصر، نبای...

جایگاه ارتش در مقابله با انقلاب­ ها و حفظ نظام­ های استبدادی یا عکس آن پیوستن به انقلابیون و سقوط نظام­ های استبدادی، از موضوعات مهم در پژوهش­ های مرتبط با انقلاب است. از این رو مطالعه تطبیقی جایگاه ارتش در مواجه با انقلاب اسلامی ایران و تحولات 2011 مصر حائز اهمیت پژوهش است. مقاله حاضر در تلاش است تا با مطالعه تطبیقی به تبیین تفاوت جایگاه ارتش ایران در پیروزی انقلاب و تداوم آن آن و جایگاه ارتش ...

تحولات شمال افریقا، خاورمیانه و خیزش مردمی در کشور های عربی بخصوص مصرمی توانست توازن و ساختار قدرت در حوزه عربی - اسلامی منطقه را تحت تاثیر قرار دهد . با دمیده شدن روح بیداری اسلامی در میان مردم مصر در 25 ژانویه 2011 ما شاهد اوجگیری تدریجی قیامهای مردمی و سقوط دولت مستبد حسنی مبارک رئیس جمهور مصر بودیم. با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مصر محمد مرسی از اخوان المسلمین توانست پیروز میدان شود و ام...

فتح مصر در سال 358 قمری به رهبری المعزلدین اللَّه چهارمین امام خلیفه فاطمی و با همت و تلاش جوهر صقلی سردار وفادار وی به بار نشست. به دنبال انتقال مرکز خلافت فاطمیان از مغرب به مصر و تأسیس نهادهای علمی و مذهبی جهت ترویج کیش اسماعیلیه این مذهب در مصر رسمیت یافت و مدت 209 سال سایه‏های اقتدار سیاسی و مذهبی خلافت فاطمیان بر مصر و مناطق تحت سلطه گسترانیده شد. دیرپایی و استمرار خلافت فاطمیان و تثبیت ارک...

این مطالعه در دو قسمت انجام شده است: در قسمت اول نفوذ بریتانیا‘ فرانسه و امپراتوری عثمانی در تحولات مصر در قرن نوزدهم مورد مطالعه قرارگرفته و قسمت دوم به نقش سید جمال الدین اسد آبادی در تجدید حیات اسلامی و ملی مصر پرداخته است. پس از شکست بناپارت در اول قرن نوزدهم‘ محمدعلی به اصلاحات و صنعتی کردن مصر مبادرت ورزید و درجهت استقلال مصر از عثمانی قدم برداشت. بریتانیا باکمک قدتهای اروپایی این هر دو ا...

بررسی عمیق تحولات اخیر مصر در واژگونی رژیم حُسنی مبارک و دولت انتخابی پس از انقلاب ، نشان می دهد که جنبش های اخیر این کشور نیازمند ارائۀ تحلیلی بر مبنای توسعۀ اقتصادی سیاسی است. جهت گیری خاص مردم مصر در انقلاب، نه صرفاً برای آزادی بیشتر و نه اندک گرایشی برای برپاساختن خیمۀ دمکراسی به سبک و سیاق غرب بود، بلکه تنها، ناتوانی دولت در بخش مطالبات اقتصادی را دربرمی گیرد. براساس دیدگاه نظریه پرداز توسعه...