یکی از موضوعاتی که عرفا بدان بسیار اهمیت داده اند، مقام رضا می باشد. رضا که در لغت به معنی خشنود شدن است، در نزد اهل سلوک لذت بردن در هنگام بلا و شادمانی دل است به جریان قضا و خروج از رضای نفس و آمدن در رضای حق است. آیات و احادیث فراوانی در باب رضا وجود دارد که اهمیت این موضوع عرفانی را بیان میکند. امام خمینی (ره) مرتبه اعلای رضا را از اعلا مراتب کمال انسانی و بزرگترین مقامات اهل جذبه و محبت ...

روح‌العاشقین شاه شجاع اثری غنایی از نوع ادبی ده‌نامه‌هاست که بین قرن‌های هفتم تا دهم هجری رواج‌گونه‌ای داشته است. این نوع ادبی عاشقانه، از ترکیب مثنوی و غزل ساخته شده و مجموعۀ 10 نامه است که عاشق و معشوق به هم می‌فرستند. به طور معمول در هر نامه مطلبی طرح می‌گردد؛ ابراز عشق و طلب عشق در نامه‌های اول طرح می‌شود و در بخش میانی با طلب رحم و گاه تهدید از سوی عاشق ادامه می‌یابد که در پاسخ آن نامه‌های...

انسان‌شناسی یکی از مهمترین مباحث در مکاتب فلسفی ـ تربیتی است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی وجوه تفاوت و همانندی جسم و روح و نفس از دیدگاه غزالی و آکویناس است. روش پژوهش، تجزیه و تحلیل نظری ـ مروری و کتابخانه‌ای بوده است. این دو اندیشور دارای وجوه تفاوت و همانندی در زمینه‌ی جسم و روح و نفسند که وجوه همانندی بیش از وجوه تفاوت بوده است. از نظر هر دو، وجود انسان صرفاً مادی نبوده و ترکیبی از جسم و ...

نفس و موضوعات مربوط به آن از مسائل مهم فلسفی می باشند که اکثر فلاسفه در این باره ارائه نظر نموده اند. اما مسئله ای که کمتر مورد توجّه قرار گرفته، مسئلة تعدّد نفس و روح است. این بی توجهی سبب ایجاد شکاف های عمیقی در انظار بزرگان شده است. به نظر می رسد اختلاف در مسائلی مانند تجرّد یا عدم تجرّد نفس، حدوث نفس، حرکت نفس به سبب عدم تفکیک این دو حقیقت، یعنی عدم تفکیک نفس از روح، رخ داده است. بررسی آثار فلا...

حسین‏بن روح نوبختی که نزد امامیه به عنوان سومین نایب خاص امام دوازدهم علیه السلام معروف است، پنج سال از عمر خود را (317 - 312 ق / 929 - 924 م) در زندان مقتدر، خلیفه‏ی عباسی، به سر برد. این نوشته به بررسی علل دست‏گیری او می‏پردازد. در مورد دست‏گیری او دو علت مطرح شده است: 1. عدم پرداخت اموالی که حکومت از او مطالبه می‏کرد؛ 2. همکاری با قرامطه. در این مقاله علت اول تأیید و علت دوم رد شده است؛ علاو...

سقط جنین یکی از معضلات مهم اجتماعی در عصر حاضر است. آیا با توجه به خطرهایی که برای جان مادر یا سلامتی جنین وی وجود دارد، می توان حکم به سقط جنین داد؟ فقهای اهل سنت، درباره سقط جنین پیش از نفخ روح دیدگاه های گوناگونی دارند، لیکن همه آنها سقط جنین پس از نفخ روح را در حالت عادی حرام می دانند. فقهای امامیه، سقط جنین قبل و بعد از نفخ روح بدون هیچ سببی را حرام می دانند. بیشتر فقها، در صورت وجود خطر ب...

محسن ایزدی[1] شناخت روح همواره از مسائل بسیار مهم در معارف الهی و همچنین معارف بشری بوده است. بر اساس آیات قرآن کریم و روایات معصومین ^ ،حقیقت انسان عبارت است از روح مجرد او. اگرچه عرفاء از طریق مکاشفات عرفانی و فلاسفه هم از طرق عقل فطری توانسته‏اند به شناخت‏های مهمی درباره روح دست یابند، اما بی‏تردید یافته‏های آنها تحت تأثیر آموزه‏های دینی نیز بوده است. برای شناخت روح می‏توان از دست‏آوردهای عل...

این مقاله به چگونگی ارتباط نفس مجرد با بدن در فلسفه اسلامی از دیدگاه فلسفه مشاء «ابن سینا» و فلسفه اشراق «سهروردی» می‌پردازد.مسئله ارتباط مجرد با مادی از مهم‌ترین مباحثی است که فکر بسیاری از فیلسوفان را به خود مشغول کرده است. با توجه به این‌که چگونگی ارتباط مجرد با مادی از جنبه انسان‌شناسی در مقایسه با جهان‌شناسی کمتر بررسی شده، نگارنده بر آن است تا در این مقاله این مسئله را از دیدگاه ابن سینا ...

مسأل? «انسان شناسی»از قدیم الایام ذهن متفکران اسلامی و غیر اسلامی را بر خود مشغول کرده است.علامه جعفری از جمل? فلاسف? مسلمان است که به این مسأله توجهی خاص داشته است.به گونه ای که،این مسأله محور اصلی فلسف? او را تشکیل می دهد.علامه با تکیه بر آموزهای اسلامی به خصوص نهج البلاغه درصدد توصیف و تفسیر انسان و مقایس? مقام انسان در دین اسلام و مکاتب غربی که؛ انسان را محدود به خود طبیعی اش کرده اند،بر آم...

با توجه به اینکه افلاطون و سهروردی در موضوع ماهیت نفس و چگونگی تعلق آن به بدن دارای اشتراکات نظری هستند، درعین­حال تفاوت های بنیانی در آرا و نیز شیوه آنها وجود دارد. در این مقاله ابتدا به عالم نفس که از دیدگاه هر دو فیلسوف منشأ نفس انسانی است، پرداخته شده، سپس نظرات آن­دو در مورد ماهیت نفس و همچنین نظرات و استدلال آنها در مورد حدوث و قدم روح بیان می­شود. سهروردی معتقد به حدوث نفس انسانی بوده و ...