بدون شک هر کس بخواهد به تفسیر قرآن بپردازد و به مقصود واقعی خدای متعال از آیات دست یابد، نیازمند آن است که قواعد و اصولی را در نظر بگیرد و شیو? تفسیری خود را بر آن استوار نماید، این قواعد که به قواعد تفسیر معروف می باشند عبارت است از مجموعه ای از ضوابط و قوانین کلی برخاسته از مبانی عقلی، عقلایی و نقلی که وسیله استنباط معانی قرآن قرار می گیرند و رعایت آنها، مفسر را از دام گرفتار شدن به تفسیر به ...

پیوندهای دو دانش فقه و تفسیر از زوایای گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.  آغاز پیدایش دانش فقه و تفسیر به زمان پیامبر(ص) باز می گردد. این دو دانش، در یک مسیر پدیدار شدند و رشد و نمو یافتند، افزون بر پیوند تاریخی فقه و تفسیر، هر دو دانش، از مبادی و دانشهای مشترک بهره می جویند. از یک سو، اسباب نزول، اصول فقه، دانش الفاظ و قواعد زبان و مبادی کلامی از جمله مبادی مشترک تفسیر و فقه به حساب می ...

واژگاه کلیدی: عصمت، تنزیه، آیات متشابه، پیامبر اسلام (ص). پیشینه عصمت پیامبر اکرم (ص) از گناه و تمامی امور نفرت زا همچون سهو و خطا به نخستین سال های ظهور اسلام باز می گردد. قرآن کریم، اهل بیت عصمت (ع)، صحابه و تابعین پیامبر نخستین مدافعان عصمت به شمار می روند که در کنار دلایل محکم عقلی، تفسیرگر آیات متشابهی است که به دلیل برخی واژگان یا اسلوب های کلامی دچار ابهام گردیده و مورد سوء برداشت قرار ...

بسیاری از روایات تفسیری ائمه اطهار(ع) در پی تفسیر آیات قرآن نیست، بلکه در پی تطبیق آن بر برخی از مصادیق آیه است. این در حالی است که عدم تفکیک حدود این روایات با روایاتی که درصدد تفسیر مفهوم آیه هستند، موجب شکل گیری پندارهای ناروا بر شیعه گشته است. اهمیت جداسازی انواع این روایات، ضرورت تحقیق حاضر را روشن می سازد. در این مقاله پس از استخراج روایات تفسیری آن حضرت از مهمترین تفاسیر روایی شیعه و کتب...

مفسران و قرآن­پژوهان «روایات تفسیری» را یکی از منابعِ مهم تفسیر دانسته و در شرح و تبیین آیات، بدان رجوع نموده­اند. روایات تفسیری روایاتی هستند که به گونه­ای در تبیین مفاد آیات قرآنی و مدالیل و مقاصد آن­ها دخالت دارند. نوشتار پیش­رو که به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، در پی آن است تا با دقت در کتاب «متشابه القرآن» إبن­شهرآشوب مازندرانی، ضمن شناسایی گونه­های متنوع روایات تفسیری، مهم­ترین کارکردها...

مقاله‌ای که پیش‌رو دارید، سجده بر تربت امام حسین(ع) را مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور ابتدا افضلیت سجده بر تراب از دیدگاه اخبار و روایات شیعه و سنی مورد پژوهش قرار گرفته و براساس این روایات، افضلیت سجده بر تراب به اثبات رسیده و روشن شده است که مسلمانان صدر اسلام که با پیامبر9 نماز می‌خواندند، در حال اختیار بر چیزی که از زمین نبود، سجده نمی‌کردند و نیز روشن شده که سجده بر فرش و لباس و اطرا...

نگارنده پس از بیان مقدمه ای در باب اهمیت خانواده در اسلام، اصولی همچون قداست نهاد خانواده و نقش محوری خاندان پاک و ناپاک و قداست اصل ازدواج یا کانون مقدس آرامش و مهر را با استناد به آیات و روایات بررسی کرده و در ادامه به بررسی ازدواج در ابعاد مختلف پرداخته و دراین راستا مباحثی از قبیل ازدواج عامل آرامش، ایجاد سکینه، ازدواج عامل حفظ کرامت انسانی ,ازدواج دریچه ای از منظر آیات و روایات بحث شده است.

از طریق اسباب نزول می توان بر معنا و مقصود آیات و سور دست یافت. شأن نزول آیات فضای اندیشیدن در باره آیه را روشن­تر و به درک بهتر آیه کمک می کند. در میان مفسران و صاحب نظران، در میزان تأثیر روایات اسباب نزول در تفسیر و فهم، اختلاف نظر وجود دارد. البته اصل روشنگری سبب نزول، در فهم آیات به عنوان قراین حالیه را نمی توان منکر شد؛ به شرطی که با مضمون آیه و لحن و سیاق و تمام ملاک های بررسی روایات مطاب...

بررسی ماجرای موسی وخضر که در آیاتی از سوره کهف مذکور افتاده است از جنبه های گوناگون به ویژه از جنبه های اخلاقی ، تربیتی و عرفانی همواره مورد توجه قرآن پژوهان بوده است لیکن اسناد ودلالتهای روایات موجود درباره این داستان بررسی جامع نشده است که در این پژوهش به روش کتابخانه ای ، این جنبه مطالعه وبررسی شده است .هدف از این پژوهش بررسی صحت وسقم روایات داستان موسی وخضر و بهره گیری از روایات مزبور برای ...

رزق، یکی از مهمترین نیازها و دغدغه¬های انسان از ابتدا خلقت بوده است که شامل هر نوع بهره¬ای از جانب خداوند به موجودات می¬باشد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل ابعاد رزق در آیات و روایات و بررسی آثار تربیتی آن است. نوع پژوهش، بنیادی و با روش تحلیل مفهومی و اسنادی می¬باشد. جامعه¬ی پژوهش، متنی و شامل آیات قرآن و روایات بحارالانوار و کنزالعمال در رابطه با موضوع رزق است که به صورت هدفمند و در راستای سوالات پژو...