کهن الگوها انگاره­هایی یکسان و مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه افراد بشر هستند که در هر عصری به شکل باورهای رایج آن دوره خود را نشان می­دهند و بازشناسی تحولات و دگرگونی­های آنها می­تواند شناخت ما را در مورد جریان­های عمیق فرهنگی، اخلاقی و مذهبی در دوره­های تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگوهای متعددی نام می­برد و هر یک از آنها را به تنهایی و در پیوند کلی با هم در شمار پرمعناترین تجلی...

این پژوهش به بررسی ویژگی های شخصیتی قهرمان و ضدقهرمان در آثار انیمیشن کمپانی دیزنیبا هدف دست یافتن به چگونگی تغییر و تحولات این شخصیت ها در گذر زمان براساس الگوهای کلاسیک ارائه شده توسط روان شناس سوئیسی کارل گوستاو یونگ و پس از آن اسطورهشناسانی هم چون جوزف کمبل می پردازد. مسئله اصلی پژوهش، تحولی است که در چگونگی شخصیت پردازی شخصیت های اصلی آثار دیزنی به نظر می رسد و از آن جا که بر اساس نظریات ی...

این‌که آدمی نیروهای فراحسی دارد، از گذشته‌های دور در نزد نحله‌ها و ادیان گوناگون امری پذیرفته، اما راه رسیدن به این نیروها و دستیابی به آن عوالم نیز متعدد و متفرق بوده است. به طور کلی، صوفیه و به طور خاص لاهیجی، شارح گلشن‌راز، راهی کوتاه اما دشوار برای رسیدن به عالم فراحس پیشنهاد کرده‌اند که آن تصفیة باطن از غیرحق است؛ چون زمینه آماده شد، حقایق برای فرد کشف می‌شود. از میان متأخرین، گوستاو یونگ ...

«آرکی¬تایپ» عبارت است از تمامی الگوها، تصاویر و بن مایه های تکرار شده در اساطیر و ادبیات که مفاهیم یکسانی را برای سطح وسیعی از بشریت و فرهنگ ها در طول نسل¬های متفاوت القا می کنند. کارل گوستاو یونگ، به مفهوم «آرکی تایپ» جنبه¬ی روان شناختی بخشید. قبل از او «جیمز فریزر» این بن مایه های جهان شمول را - البته بدون اشاره به اصطلاح آرکی تایپ- مورد بررسی قرار داده بود. بعدها هم، «نورتروپ فرای» این اصطلا...

هدف این مقاله، معرّفی رویکردی تازه در مطالعات نقدی متن است که در حوزۀ قصّه‌های پریان، روایت‌های عامیانه، بسیاری از افسانه‌ها و داستان‌های اسطوره‌ای کارآمد است. رویکرد روانشناسی اسطوره، به‌کارگیری نظریّه‌های نوین روانشناسی در این روایت‌ها برای تبیین خاستگاه‌های روانی پدیدآورندگان است. رؤیاها و قصّه‌ها نیز، چنان‌که روانکاوان جدید اذعان می‌کنند، مانند اسطوره با ناخودآگاه آدمی سر و کار دارند و محتوای ن...

مقاله در سه بخش به روان شناسی بین فرهنگی وارتباط آن با روان شناسی فرهنگی میپردازد.در بخش اول‘تعاریف‘اهداف وارتباط روانشناسی بین فرهنگی با علوم دیگر مطرح میشود.بخش دوم به روشهای تحقیقی بین فرهنگی‘مشکلات وتنگناهای آن اختصاص دارد وشرایطی را بررسی میکند که میتوانند قابلیت اعتماد نتایج ومقایسه ها را ازدیاد بخشند.بخش سوم ارتباط میان روانشناسی بین فرهنگی با روانشناسی فرهنگی وحرکت از یکی به دیگری را بر...

لایب نیتس یک فیلسوف - دانشمند و یونگ روانشناسی فیلسوف مسلک است . هدف نهایی نوشته پیش رو ، آشنایی با نگرش این دو اندیشمند در باب مقولات هنر و زیبایی است . اگرچه ایشان در زمینه های متفاوتی به تفکر درباره حقیقت پرداخته اند اما در مورد هستی شناسی باور به وجود امر فرا مادی و در مورد زیبایی شناسی و هنر تاکید بر جنبه ناخودآگاهانه این امور در نفس انسان ، محل همپوشانی اندیشه لایب نیتش و یونگ را شکل می د...

کارل گوستاو یونگ در مطالعۀ روان، به هنر و از‏جمله ادبیات، توجه فراوان کرده است. او شیوۀ آفرینش هنری را به دو بخش روان‏شناسانه و دیدهورانه تقسیم کرده است. شیوۀ روان‏شناختی، از خود‏آگاهی سر‏چشمه می‏گیرد، تجربه‏های عادی و جاری زندگی را در‏بر دارد و نسبت به شیوۀ دیدهورانه، منطقیتر به‏نظر می‏رسد؛ اما شیوۀ آفرینش دیدهورانه، از ناخود‏آگاه برخاسته و فراتر از عقل، اندیشه و درک آدمی است. در این مقاله، نخ...

در شاه­نامه داستان­هایی بی­شمار می­توان یافت که از بن مایه­های ژرف اساطیری برخوردار است. داستان ضحاک از جمله این داستان­هاست. ضحاک با درونی بسیار تاریک و روانی آشفته، موجودی هراس­انگیز در میان اسطوره­های ایرانی است. داستان ضحاک به دلیل برخوردار بودن از بن­مایه­های اساطیری در اوستا، بارها مورد نقد و بررسی واقع شده است. در این مقاله سعی شده است، این داستان از دیدگاه نقد روان­شناسی مورد بررسی قرا...

شعر حافظ که آینه دنیای خیال انگیز و رازآلود وی است، به دلیل پیچیدگی های معنایی و هنرورزی های زبانی، همواره از متون باز و تفسیرپذیر به شمار آمده و درباره آن از منظرهای گوناگون سخن رفته است. نقد کهن الگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روان شناختی است که در دهه های اخیر همچون مطالعات میان رشته ای دیگر رونق و روایی یافته است. این نقد که به بررسی مضامین و تصاویر کهن الگویی در نهاد انسان ها می پردازد، را...