چکیده                 دوران سلطان محمود و مسعود غزنوی(387-432ه.ق) از مهم ترین ادوارگسترش شعر فارسی است. شاعران این دوران، شاعران نیمه ی اول قرن پنجم چون عنصری، فرخی، عسجدی، منوچهری، عیوقی، ابوسعید و چند شاعر بی دیوان هستند که مجموعا بیش از 20600بیت از آنان برجای مانده است یکی از شگردهای اصلی  این شاعران، برای تقویت جنبه های مفهومی و ادبی انواع غنایی، بهره گیری از اشارات دینی در شعر است. در این ...

بررسی فعالیت های گوناگون اصحاب ائمه: ابعاد تازه ای از تاریخ تشیع را باز می نُمایاند. نقش اصحاب ایرانی ائمه از جنبه های گوناگون قابل بررسی است و تأثیر آن ها در تاریخ نگاری را می توان از جمله این نقش ها برشمرد. بر اساس گزارش شیخ طوسی (م460هـ .ق) 37 تن از 116 نفر اصحاب امام جواد(ع) ایرانی بودند و تنی چند از آنان، در قالب نگارش کتاب و رساله در زمینه سیره، رجال، طبقات، ملاحم و مزارات، نوشته های تاریخ...

مقتل نگاری از شاخه های مهم تاریخ نگاری و مورد اعتنای همه فرق اسلامی است، که با تلاشی همگانی و رویکردهایی متفاوت بالنده شد. پژوهش حاضر مقتل نگاری را با رویکردی علمی ـ تحلیلی تا قرن سوم و با تکیه بر نقش اصحاب امامان شیعه^ بررسی می نماید. در این آمایش با استفاده از شیوه تاریخی، ذهن شناسی مؤلفان (به معنای نوعی راهیابی به آرا و تفکرات آنان، با مطالعه آثار و شرح حال ها برای گمانه زنی درباره شیوه نگار...

نگاهی گذرا به تاریخ حدیث در بحرین نشان می‏دهد که مؤلفه‏هایی هم­چون وجود راویان و محدثان چشم‏گیر، تدوین آثار و کتاب‏های حدیثی، شکل‏گیری اندیشۀ تأثیرگذار و وجود مدارس و محافل نقل حدیث - که همه از شاخصه‏های صدق عنوانِ یک مرکز حدیثی است - در میان بحرینی‏ها و قبیله عبد القیس بحرین، وجود داشته است. حدود صد و بیست نفر از بحرینی‏ها از راویان و محدثان امامان شیعه بوده‏اند و در گسترۀ حدیث‏پژوهی شیعی نقش ا...

پشتوانه اعتقاد شیعیان به امامت، احادیث متواتری است که در کتاب‌های معتبر حدیثی شیعه جای گرفته است. برخی با استناد به مخالفت عده‏ای از نزدیکان امامان _ علیهم السلام _ نتیجه گرفته‌اند که احادیث امامت، سال‌ها پس از حضور پیامبر _ صلی الله علیه و آله _ و امامان _ علیهم السلام _ ، توسط محدثان شیعی ساخته شده است. نگارنده در این نوشتار کوشیده است، ابتدا گزارش‌های مخالفت عده‌ای از خاندان و یاران ائمه _ ...

در این مقاله جنبه های مهم مدایح و مناقب امامان معصوم (ع) در دواوین برخی از شاعران برجسته سبک هندی بررسی شده است. بدیهی است پرداختن به این مقوله، سبب آگاهی بهتر در مورد اندیشه و اشعار ادیبانی که کلام خود را به نام و یاد بزرگترین مردان تاریخ و دفاع از آرمان ایشان مزیّن کرده اند خواهد شد. برای نیل به این هدف، اشعار شاعرانی چون فغانی(شاعر پیشگام سبک هندی) طالب آملی، کلیم کاشانی، صائب تبریزی و زلالی ...

      دعبل شاعر برجستۀ شیعی است که عشقش به امامان معصوم (علیهم‎السلام) قطعی و انکارناپذیر است. وی سراسر دیوان خویش را مزیّن به نام ائمه اطهار (علیهم‎السلام) به‎ویژه امام‎رضا (علیه‎السلام) نموده و با ابزار شعر، درصدد آن است که با بیان ویژگی­های ظاهری و معنوی امام‎رضا (علیه‎السلام) و شناساندن حاکمان مستبد آن دوران، ظلم و ستم به اهل بیت (علیهم‎السلام) و مظلومیت آنان را در آیینۀ اشعارش به تصویر بکشد...

مسئله عصمت از بنیادی‌ترین مقولات دینی است که تاثیری شگرف بر معرفت‌شناسی دینی می‌نهد، بدین‌روی تکاپوی مفسران در بازشناسی معنایی اصل عصمت به‌طرز چشمگیری خود را نشان می‌دهد. علامه طبرسی از مفسران برجسته امامیه در اثر تفسیری خود، ابعاد مختلف مسئله عصمت را بازکاویده است. حقیقت عصمت، گستره عصمت، دلیل عقلی عصمت، عصمت انبیاء، امامان و فرشتگان ازجمله مباحثی است که آن را از نظر گذرانیده است. رفع شبهه از ...

جامع روایی کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال تألیف متقی هندی، از محدثان اهل‏سنت قرون نهم و دهم هجری، است. این کتاب در بردارنده بیش از سه هزار حدیث از امامان شیعه در موضوعات گوناگونی مانند احکام، اخلاق، علوم قرآنی و اعتقادات است. مقاله حاضر برای بررسی روایات اعتقادی امامان شیعه در این جامع روایی، به تأمل در پاره‏‏ای از موضوعات مطرح در آن از قبیل شفاعت، خلافت، مباهله و... پرداخته و در...

نگارنده در این مقالت برآن است که به معرفی کتابخانه های ایرانیانی که در قرون اخیر و دوره معاصر در شهرهای ایران‘ یا در حوزه مدرسی فرهنگ ایرانی بنیاد نهاده شده‘ بپردازد. وبدین مهم اشارت کند که برخی از کتابخانه های شخصی عالمان‘امیران و وزیران ایرانی مایه ایجاد کتابخانه های بزرگی مانند کتابخانة مجلس‘کتابخانه ملی‘کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانه های دیگر شده است. تحقیق رامصلحت چنان دیده آمد ...